İdare tarafından ihale edilen bazı yapım işlerinin yerinde yapılan filli fiziki denetimlerde bazı imalatların herhangi bir laboratuvar testine bile ihtiyaç duymadan sadece fiziki gözlemle bile görüleceği üzere kesin kabulü bile yapılmadan bozulduğu görülmüştür.

4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu’nun 30’uncu maddesinde;

“Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de onbeş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 27’nci madde hükümleri uygulanır”

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 25’inci maddesinde;

“Taahhüt konusu yapım işinin her türlü sorumluluğu, kesin kabul işlemlerinin idarece onaylanacağı tarihe kadar tamamen yükleniciye aittir. Yüklenici, gerek malzemenin şartnameye uygun olmamasından ve gerekse yapım işlerinin kusur ve eksiklerinden dolayı, idarece gerekli görülecek bütün onarım ve düzeltmeler ile sürekli bakım işlerini kendi hesabına derhal yapmak zorundadır. Yüklenici bu zorunluluğa uymadığı takdirde, idare, kendisinden bir yazı ile yükümlülüklerini yerine getirmesini isteyecektir. Bu talimatın yükleniciye tebliği tarihinden başlamak üzere işin özelliğine göre, talimat yazısında idarece daha uzun bir süre verilmemişse, yüklenici on gün içinde yükümlülüklerini yerine getirmeye fiilen başlamadığı veya başlayıp da belirlenen süre içinde teknik gereklerine göre işi bitirmediği takdirde idare, söz konusu onarım, düzeltme ve bakım işlerini, bütün giderleri yükleniciye ait olmak üzere 4734 sayılı Kanunda gösterilen usullerden biri ile yaptırabilir. İdare bu işler için yüklenicinin

teminatından veya varsa diğer alacaklarından ödeme yapmaya yetkilidir. İdare, yüklenicinin yaptığı işlerde kesin kabul tarihine kadar geçen zaman içinde herhangi bir aksaklık gördüğü takdirde, bu aksaklıkları yukarıda belirtildiği şekilde düzelttirip onarmakla birlikte, işin niteliğine göre aksaklığı tespit edilen yapım işlerinin kesin kabul işlemlerini uygun bir tarihe erteleyebilir. Bu takdirde kabulü ertelenen kısım için, idarenin uygun göreceği bir tutarda teminat alıkonur. Yapılan işlerde yüklenicinin kusurundan kaynaklanan ve acilen ele alınması gereken aksaklıklar meydana geldiğinde, yüklenicinin o anda işle ilgilenip konuyu ele alması imkanı yoksa bu takdirde idare, yazılı olarak haber vermek suretiyle yüklenici adına bu aksaklığı giderir. Yüklenicinin tebligat adresinde bulunamaması veya işe ilgi göstermemesi halinde idare, yüklenici hesabına aksaklığı giderip gerekli tedbirleri alır ve yüklenicinin bu uygulamaya itiraz hakkı olmaz. Yapım işlerinde yüklenici ve alt yükleniciler, yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan, yapının tamamı için işe başlama tarihinden itibaren kesin kabul tarihine kadar sorumlu olacağı gibi, kesin kabul onay tarihinden itibaren de on beş yıl süreyle müteselsilen sorumludur. Bu zarar ve ziyan genel hükümlere göre yüklenici ve alt yüklenicilere ikmal ve tazmin ettirilir. Ayrıca haklarında 4735 sayılı Kanunun 27 nci maddesi hükümleri uygulanır”

hükümleri yer almaktadır.

Yukarıda yazılı olan mevzuat hükümlerine göre; kesin kabul tarihine kadar, yapım işinin kendinden kaynaklanan her türlü sorumluluğu yükleniciye ait olduğundan bu süre içerisinde oluşan kusur ve aksaklıklar, bakım onarım ihtiyaçları vb. idarenin isteğiyle derhal yerine getirilmelidir. Bu işler yapılmaz ise idare bu işleri başkasına yaptırabilir, kesin kabul tarihini erteleyebilir. Ayrıca yüklenici, kesin kabul yapılmış olsa bile yapının fen ve sanat kurallarına uygun olarak yapılmaması, hileli malzeme kullanılması ve benzeri nedenlerle ortaya çıkan zarar ve ziyandan on beş yıl süreyle yine sorumludur.

Söz konusu işin yerinde denetimi sırasında; geçici kabulü yapılan Maraş Caddesi İhalesi Yapım İşi kapsamında yapılan döşemelerin en az 52 anosunun bozulduğu görülmüş olup, bunlar kontrol teşkilatı ile birlikte tespit edilerek fotoğraflanmıştır.

Yine geçici kabulü bile yapılmayan Yomra İlçe Mahalleleri Yolları Beton Yol Yapım işi kapsamında yapılan beton yolların bir kısmının hat boyunca enine çatladığı, segregasyon olarak ifade edilen beton malzemelerinin homojen bir şekilde yayılmadığı durumlar görülmüş olup, bunlar kontrol teşkilatı ile birlikte tespit edilerek fotoğraflanmıştır.

Kamu idaresince; Maraş Caddesi’nde yer alan imalatların bilabedel yaptırılacağı ifade edilmekle beraber, bu hususun gelcek yıl denetiminde izlenmesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Yine kamu idaresince; Yomra ilçesinde yapılan imalatlarda çatlakların kılcal olduğu, bu hususa yörenin coğrafi şartlarının da sebebiyet verebileceğini, segregasyon için ise daha dikkatli olunacağı ifade edilmiştir. Raporumuza ekli dosyalardan görüleceği üzere; çatlaklar iddia edildiği gibi kılcal olmayıp yer yer betonun ayrışmasına sebep olacak durumdadır. bunun için de herhangi bir teknik gözleme vs bile gerek yoktur. Gözle bile açıkça görülebilmektedir.

Sonuç olarak; bu imalatlara ilişkin düzeltmelerin yapılmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir.