Belediyenin mülkiyetinde bulunan arsaların satışının, mevzuatta öngörüldüğü şekilde muhasebeleştirilmemesi nedeniyle mali tabloların, söz konusu varlıklara ve bu varlıkların satışından elde edilen gelirlere ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmadığı görülmüştür.

Arsa satışının muhasebeleştirilmesine ilişkin ayrıntılı düzenleme, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin (MİBMY) 189’uncu maddesinde yer almaktadır. Bu madde hükmü uyarınca muhasebe kaydının, hem varlıktaki azalmayı hem de satış bedeli ile kayıtlı değer arasında oluşan farkı yansıtmasını teminen aşağıdaki şekilde yapılması gerekmektedir:

• 250 Arazi ve Arsalar Hesabı varlığın kayıtlı değeri kadar alacak çalıştırılarak ilgili varlık kayıtlardan düşürülür.
• Satış bedeli ile kayıtlı değer arasında oluşan fark, olumlu ise 600 Gelirler Hesabına, olumsuz ise 630 Giderler Hesabına kaydedilerek Faaliyet Sonuçları Tablosuna yansıtılır.

  İşlemin, varlığa ve satışın sonucuna ilişkin bilgi sunacak şekilde muhasebeleştirilmesinin ilk koşulu bahse konu olan taşınmazın, kamu idaresinin envanterinde ve mali tablolarında mevzuatta öngörülen değer üzerinden kayıtlara alınmış olmasıdır. Aksi halde aktif karakterli 250 nolu hesap alacak bakiyesi verecektir. Bu nedenle işlem tarihinde kayıtlarda olmayan taşınmazların öncelikle MİBMY’nin 189’uncu maddesi hükmü uyarınca 500 Net Değer Hesabı kullanılarak kayıtlara alınması gerekmektedir.

  Ancak Çubuk Belediyesinin mülkiyetinde olmakla beraber muhasebe kayıtlarına alınmayan 33 adet taşınmazın satışının, envanter kayıtları yapılmadan toplam satış bedeli olan 20.715.500,00 TL’nin tamamının 600 Gelirler Hesabına kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirildiği görülmüştür. Muhasebe kayıtları işlemin özüne ilişkin bilgiyi yansıtacak şekilde yapılmadığından mali tablolar, arsalara ve işlem sonucunda oluşan olumlu veya olumsuz farka ilişkin bilgi sunmamaktadır.

  Sonuç olarak Çubuk Belediyesi mali tablolarının arsalara ve bunların satışına ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmasını teminen, tüm taşınmazların envanter çalışması yapılarak mali tablolara aktarılması, satış işleminin elden çıkarılan varlığı ve sonucu yansıtacak şekilde 250 ve 600 ile 630 faaliyet hesapları kullanılarak muhasebeleştirilmesi gerekmektedir.

  Kamu idaresi cevabında; “Mülkiyeti Çubuk Belediyesine ait gayrimenkullerin envanterleri çıkarılmış olup satışı yapılan gayrimenkuller Emlak Müdürlüğü tarafından Mali Hizmetler Müdürlüğüne bildirildiğinde gerekli muhasebe kayıtları yapılarak bulgunun düzeltilmesi yönünde işlemler tesis edilecektir.” denilmiştir.

  Sonuç olarak İdare tarafından verilen cevapta, bundan sonraki süreçte düzeltme işlemlerinin yapılacağı ifade edilmişse de 2018 yılı mali tablolarındaki hataya ilişkin herhangi bir gerekçe gösterilmediğinden mali tabloların taşınmazlara ve bunların satışına ilişkin doğru ve güvenilir bilgi sunmadığı yönündeki değerlendirmemiz devam etmektedir.