İdare lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle elde edilen vekâlet ücretlerinin mevzuatta belirtilen oranlar gözetilmeden ve dava ile icra dosyalarını takip etme şartı aranmaksızın tüm avukatlara eşit miktarda dağıtıldığı görülmüştür.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 82’nci maddesinde; belediye lehine sonuçlanan dava ve icra takipleri nedeniyle hükme bağlanarak karşı taraftan tahsil olunan vekâlet ücretlerinin dağıtımında 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti

Vekâleti Hakkında Kanun hükümlerinin kıyas yoluyla uygulanacağı belirtilmiştir.

659 sayılı Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri ve Özel Bütçeli İdarelerde Hukuk Hizmetlerinin Yürütülmesine İlişkin Kanun Hükmünde Kararname’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümleri ile atıflar” başlıklı 18’inci maddesinde; “2/2/1929 tarihli ve 1389 sayılı Devlet Davalarını İntaç Eden Avukat ve Saireye Verilecek Ücreti Vekâlet Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmıştır. Diğer mevzuatta 1389 sayılı Kanuna yapılan atıflar bu Kanun Hükmünde Kararnameye yapılmış sayılır.” hükümleri yer almaktadır.

659 sayılı Kanun Hükmünde Kararname’nin vekâlet ücretinin dağıtımına ilişkin “Davalardaki temsilin niteliği ve vekâlet ücretine hükmedilmesi ve dağıtımı” başlıklı 14’üncü maddesinin ikinci fıkrasında ise; “İdareler lehine karara bağlanan ve tahsil olunan vekalet ücretleri, hukuk biriminin bağlı olduğu idarenin merkez teşkilatında bir emanet hesabında toplanarak idare hukuk biriminde fiilen görev yapan personele aşağıdaki usul ve sınırlar dahilinde ödenir.

1. Vekalet ücretinin; dava ve icra dosyasını takip eden hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata %55’i, dağıtımın yapıldığı yıl içerisinde altı aydan fazla süreyle hukuk biriminde fiilen görev yapmış olmak şartıyla,hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara %40’ı (…)eşit olarak ödenir.

2. Ödenecek vekalet ücretinin yıllık tutarı; hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü, avukatlar için (10.000) gösterge (…)(1) rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak aylık brüt tutarının oniki katını geçemez.

3. Yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutar, hukuk biriminde görev yapan ve (b) bendindeki tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenir. Bu dağıtım sonunda arta kalan tutar üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilir.” denilmektedir.

Yukarıda yer alan yasal düzenlemelerden görüleceği üzere; 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 82’nci maddesinde, avukatlık vekalet ücretinin dağıtımı konusunda 1389 sayılı Kanun’a atıf yapılmıştır. 659 sayılı KHK’nin “Yürürlükten kaldırılan ve uygulanmayacak hükümleri ile atıflar” başlıklı 18'inci maddesi gereğince de, mevzuatında 1389 sayılı Kanun’a yapılan atıflar 659 sayılı KHK’ye yapılmış sayılmaktadır. Dolayısıyla, 5393 sayılı Belediye Kanunu’nda ifade edilen avukatlık vekalet ücreti dağıtımı 659 sayılı KHK ve Vekalet Ücretlerinin Dağıtımına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine göre

yapılacaktır.

659 sayılı KHK’ye göre: Avukatlık vekalet ücretinin %55’inin dava veya icra dosyasını takip eden hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü veya avukata; %40’ının hukuk birimindeki davayı takip etmeyen hukuk birim amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara eşit olarak dağıtılması; yapılacak dağıtım sonunda arta kalan tutarın, hukuk biriminde görev yapan ve gösterge rakamı için tespit edilen tutarları dolduramayan hukuk birimi amiri, hukuk müşaviri, muhakemat müdürü ve avukatlara ödenmesi ve bu dağıtım sonunda arta kalan tutarın üçüncü bütçe yılı sonunda ilgili idarenin bütçesine gelir kaydedilmesi gerekmektedir. Ancak, bahsi geçen KHK’de avukatlık vekalet ücretinin geriye kalan %5’lik kısmının ne yapılacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Buna mukabil, Yönetmelik’te vekalet ücretinin %5’lik kısmına hangi işlemin uygulanacağına açıklık getirilmiş ve vekalet ücretinin personele dağıtılmayacak %5’lik kısmının muhasebe birimince Hazineye gelir kaydedileceği belirtilmiştir. Bu durumda, belediyelerde kıyasen uygulanması gereken bu Yönetmelik gereği, vekalet ücretinin personele dağıtılmayacak %5’lik kısmı yılı içinde bütçeye gelir kaydedilecektir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından; Dayanak olarak belirlenen dağıtım usulünün genel bütçeli idarelerde işlerin belli kurumlar veya bölümler arasında ayrı ayrı dağıtılmasından kaynaklandığı ve belediyelerde vekalet ücretinin dağıtımına ilişkin bu usul ve esasların uygulanması hukuken mümkün olmadığı, Belediyede görev yapan tüm avukatların İdare lehinde ve aleyhinde açılmış olan dava ve icra takiplerine ilişkin işlemlerin takibini birlikte yaptıkları, bundan dolayı dava ve icra takiplerinden doğan avukatlık ücretlerinin yasal sınırlar ve haklar dahilinde tüm dosyaları takip eden Avukatlara ve Müdür vekiline eşit olarak paylaştırılmakta olduğu ifade edilerek bulguya katılmadıkları ifade edilmiştir.

Ancak, bulgumuzda dayanak olarak gösterilen 659 sayılı KHK’nın belediyeleri de hangi yönden kapsadığı açıkça ele alınmış ve değerlendirmemiz bu şekilde yapılmıştır. Söz konusu KHK ve buna binanen çıkarılmış Yönetmelik hükümlerine uygun olarak belediyeler vekalet ücretini avukatlara dağıtabileceklerdir. İfade edildiği üzere belediyelerde bunun uygulanmasının hukuken mümkün olmamasının hangi yazılı veya yazısız hukuk kuralına dayandırıldığı savunmalardan anlaşılamamıştır. Aksine, ileri sürüldüğü üzere tüm avukatlara vekalet ücretlerinin eşit dağıtılması mevzuatımıza göre hukuken mümkün değildir. Diğer taraftan Belediyenin hukuk dosyalarına ilişkin olan vekalet ücretinin dağıtım usul ve esasları yukarıda yer verilen Yönetmelik’te ayrıntılı bir şekilde açıklanmış olduğundan Belediye

tarafından yapılan uygulamada mevzuata uyarlılık bulunmamaktadır.

Sonuç olarak, Avukatlık vekalet ücreti dağıtımının mevzuatta belirtilen esas ve usullere uygun olarak yapılması gerektiği değerlendirilmektedir.