Ankara Üniversitesi tarafından gerçekleştirilen Yabancı Uyruklu Öğrenci Sınavı (AYÖS) ve Ankara Üniversitesi tarafından katkıda bulunulan Yükseköğretim Kurumları Yabancı Dil (YÖKDİL) sınavlarından elde edilen gelirin, kurum bütçesinin ilgili tertipleri yerine Döner Sermaye İşletmesi bütçesine gelir kaydedilmesi hususu 2018 yılı Sayıştay denetiminde bulgu konusu yapılmış olmasına rağmen 2019 yılında da aynı uygulamaya devam edildiği görülmüştür.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun 55’inci maddesinde;


“Yükseköğretim kurumları ve bunlara bağlı birimlerin gelir kaynakları;


  1. Her yıl bütçeye konulacak ödenekler,

  2. Kurumlarca yapılacak yardımlar,

  3. Alınacak harç ve ücretler,

  4. Yayın ve satış gelirleri,

  5. Taşınır ve taşınmaz malların gelirleri,

  6. Döner sermaye işletmelerinden elde edilecek karlar,

  7. Bağışlar, vasiyetler ve diğer gelirlerdir.” hükmü yer almaktadır.


Ayrıca, Döner Sermaye İşletmesi faaliyet alanları, 02.11.1999 tarih ve 23864 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Ankara Üniversitesi Döner Sermaye İşletmesi Müdürlüğü Yönetmeliği’nin Faaliyet Alanları başlıklı 2’nci maddesinde, “Madde 2- Döner Sermaye İşletmesinin faaliyetleri;

  1. Yükseköğretim Kurumları dışındaki kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler tarafından istenecek bilimsel görüş, proje, araştırma ve benzeri hizmetleri yapmak, kurs, seminer düzenlemek.

  2. Teknik, kültürel, sanatsal, tarım ile ilgili araştırma ve uygulamaları yapmak ve


    bunları teşvik etmek amacıyla konferans düzenlemek.

  3. Tahlil, uygulama, iş değerlendirmesi ve organizasyon hizmetlerini yapmak, bunlara ilişkin raporlar düzenlemek.

  4. Mevcut fiziki kapasiteyi değerlendirerek, faaliyet alanları ile sınırlı olarak her türlü mal ve hizmet üretiminde bulunmak, önceden Rektörün onayı alınmak suretiyle elde edilecek ürünleri pazarlamak, teşhir ve satış yerleri açmak.

  5. Mevcut fiziki kapasiteyi değerlendirerek ter türlü basım ve yayım hizmetlerini yerine getirmek.” şeklinde kısıtlayıcı olarak belirlemiştir. Yapılan sınav hizmetinin “ve benzeri hizmetler” kapsamında düşünülmesi Kanun Koyucunun iradesine aykırılık oluşturacaktır.

Ankara Üniversitesi’nin merkezlerinin veya döner sermaye işletmelerinin faaliyetlerinden elde edilen gelirlerin, döner sermaye işletmesine gelir kaydedilebilmesi için, yukarıda adı geçen yönetmelik kapsamında sayılan faaliyetlerden olması gereklidir.

Yapılan incelemelerde;


  1. Yabancı Öğrenci Sınavı hizmeti, yukarıda sayılan döner sermayenin faaliyet alanına girmediği halde bu hizmet karşılığı öğrencilerden tahsil edilen ücretin döner sermaye işletmesinin banka hesabına yatırıldığı ve 2018 yılında brüt toplam 1.030.428,63 TL’nin döner sermaye işletmesine gelir olarak kaydedildiği;

  2. Anadolu Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi tarafından ortaklaşa gerçekleştirilen Yükseköğretim Kurumları Yabancı Dil sınav ücretlerinin döner sermaye işletmesine gelir olarak kaydedildiği görülmüştür.

Anılan iki üniversite arasında YÖKDİL sınavının hazırlanması, uygulanması ve gelirin dağıtımı hususlarında yapılan ve rektörler tarafından imzalanarak uygulamaya konan protokolün 32’inci maddesinde ise “Sınav takvimi sonunda, sınava ilişkin yapılan toplam tahsilat üzerinden tüm kanuni ödemeler ve masraflar çıkarıldıktan sonra kalan meblağ üzerinden, Anadolu Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü tarafından Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı, Anadolu Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi muhasebe birimi hesaplarına, alınan hizmet bedeli karşılığı olarak eşit tutarlarda ödeme yapılacaktır. Bu tutarlar, söz konusu İdareler tarafından bütçelerine gelir kaydedilecektir.” ifadesi yer almaktadır.

Yukarıdaki madde hükmünden de açıkça anlaşılacağı üzere, anılan hizmet karşılığı meblağın Ankara Üniversitesi hesabına yatırılması gerekmektedir. Nitekim, 2017 yılındaki protokolde yer alan benzer ifadeye istinaden sınav karşılığı tutar, özel bütçeye gelir


kaydedilmiştir. Ancak 2018 yılında yapılan sınav gelirlerinden Ankara Üniversitesi payı 1.484.002,52 TL ve 1.008.810,62 TL iki taksit halinde Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü’ne gelir kaydedilmiştir. Bu tutarlar 31.12.2019 tarihi itibariyle Ankara Üniversitesi hesabına yatırılmamıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanunu’nun 3’üncü maddesinde kamu geliri, “Kanunlarına dayanılarak toplanan vergi, resim, harç, fon kesintisi, pay veya benzeri gelirler, faiz, zam ve ceza gelirleri, taşınır ve taşınmazlardan elde edilen her türlü gelirler ile hizmet karşılığı elde edilen... gelirler.” şeklinde tarif edilmektedir.

Anılan Kanunun 71’inci maddesinde Kamu zararı; "Mevzuata aykırı karar, işlem, eylem veya ihmal sonucunda kamu kaynağında artışa engel veya eksilmeye neden olunmasıdır," şeklinde tanımlanmıştır.

Üniversitenin Döner Sermaye İşletmesi Yönetmeliği’nde faaliyet alanı olarak gösterilmeyen hizmetlerden elde edilen gelirlerin ve usulüne uygun olarak yürürlükte olan protokoller uyarınca elde edilen gelirlerin, Döner Sermaye İşletmesi yerine özel bütçeye gelir kaydedilmesi gerekmekte iken aynı uygulamaya 2019 yılında da devam edilmiştir.

Kurumun; Sayıştay Raporuna yansımış bir konuda yeni bir düzenleme yapılıncaya kadar Sayıştay Raporuna göre uygulama yapması gerekir.

Kararla ilgili sorunuz mu var?