Karar Künyesi
Üniversite Döner Sermaye İşletmesi mali tabloları incelendiğinde; işletme bünyesinde istihdam edilen işçiler için ayrılması gereken kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı ve ilgili hesaplara kaydedilmediği görülmüştür.
Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin “Temel muhasebe kavramları” başlıklı 29’uncu maddesinde; dönemsellik kavramı, “işletmelerin faaliyetleri, belirli dönemlerde raporlanır ve her dönemin faaliyet sonuçları diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanır” ve ihtiyatlılık kavramı, “muhasebe uygulamasında muhtemel risklere ve olaylara karşı bu Yönetmelikte belirtilen durumlarda karşılık ayrılır.” şeklinde tanımlanmıştır.
Döner Sermayeli İşletmeler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin, 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı hesabına ilişkin düzenlemeler getiren “Hesabın niteliği” başlıklı 311’inci maddesinde; Kıdem tazminatı karşılığı hesabının, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve bir yıl içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı; 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı hesabına ilişkin düzenlemeler getiren “Hesabın niteliği” başlıklı 354’ünci maddesinde ise; Kıdem tazminatı karşılığı hesabının, belirlenecek esaslar dâhilinde ayrılan bir yıldan uzun vadeli kıdem tazminatı karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı ifade edilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerine göre İşletme bünyesinde istihdam edilen işçiler için muhasebenin ihtiyatlılık kavramı ve dönemsellik ilkesi gereği 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı ve 770-Genel Yönetim Giderler hesaplarını kullanmak suretiyle kıdem tazminatı karşılığı ayırması ve bu karşılıklardan faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülen kıdem tazminatlarına ait kısımları ise 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı hesabına aktarması gerekmektedir.
Yapılan incelemelerde söz konusu hususun 2020 yılı Sayıştay Denetim Raporunda tenkit edilmesine karşılık 2021 yılı Aralık ayında İşletme bünyesinde istihdam edilen işçiler
için kıdem tazminatı karşılığı ayrılarak muhasebeleştirildiği ifade edilse de böyle bir işlemin yapılmadığı ve işletme bünyesinde çalışan toplam 336 adet işçinin 2021 yılı sonu itibariyle kıdem tazminatına esas ücret ve diğer ödemeler toplamının 18.523.909,45 TL olduğu halde muhasebe kayıtlarına alınmış herhangi bir kıdem tazminatı karşılığı tutarının olmadığı tespit edilmiştir.
Yukarıdaki mevzuat hükmü uyarınca İşletme bünyesinde istihdam edilen işçiler için hesaplanan kıdem tazminatı karşılığının muhasebe kayıtlarına alınmaması mali tablolarda 18.523.909,45 TL’lik hataya neden olmuştur.
Sonuç olarak İşletme tarafından Nisan 2022 itibariyle bütçe imkânları çerçevesinde 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına 1.000.000,00 TL karşılık ayrıldığı ve ilgili hesaba bütçe imkânları çerçevesinde karşılık ayrılmaya devam edileceği belirtilmiş olsa da temel muhasebe kavramları ve genel kabul görmüş muhasebe ilkelerine göre İşletmede fiilen çalışmakta olan işçiler için hesaplanan kıdem tazminatının tamamının muhasebe kayıtlarına alınması ve mali tablolara yansıtılması gerektiği değerlendirilmektedir.