Büyükşehir Belediyesinin ihalelerinde yapılan incelemelerde ihalelerin yürütülmesi için elzem olan ve İhale Kanunları ile Yapım İşleri Genel Şartnamesi, Kamu İhale Genel Tebliği,

TİP sözleşme gibi ihale mevzuatında detaylıca düzenlenen ve yüklenicinin sorumluluğunu yerine getirirken işin başında bulundurması gerekli olan teknik personele ilişkin çeşitli eksiklikler ve hatalı uygulamaların olduğu görülmüştür.

A- Teknik Personel Bildiriminin Geç Yapılması, Bildirimin Yapılmaması veya Bildirimlerde Evrakların Eksik Olması

Kurum ihalelerinde yapılan incelemelerde yapım işlerinde yükleniciler tarafından idareye bildirilmesi gereken teknik personelin bazen hiç bildirilmediği, bazen bildirimin mevzuatta öngörülen süreye uyulmadan yapıldığı, verilen bildirimlerin bazılarının ise sadece taahhütnameden oluştuğu ve taahhütname eki belgelerinin (diploma, meslek odası kayıt belgesi vb.) idareye teslim edilmediği görülmüştür.

İdareler, sözleşme konusu yapım işinin fen ve sanat kuralları ile sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilmesini sağlamak için yüklenici firmadan işin niteliğine uygun teknik personeli iş başında bulundurmasını isteyebilirler. Sözleşme kapsamında çalıştırılacak teknik personele ilişkin düzenlemeler ihale mevzuatında TİP Sözleşme’nin 23’üncü maddesinde, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 19’uncu maddesinde, Kamu İhale Genel Tebliği 48’inci maddesinde yapılmıştır.

04.03.2009 tarih ve 27159 sayılı Resmî Gazete ’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin “İsteklinin organizasyon yapısı ve personel durumuna ilişkin belgeler” başlıklı 40’ıncı maddesinde;“İhale konusu işte çalıştırılması öngörülen teknik personelin nitelik ve sayısı, sözleşme tasarısının ‘Teknik personel, makine, teçhizat ve ekipman bulundurulması’ başlıklı bölümünde belirtilir. Bu durumda, yüklenicinin, işin yürütülmesi sırasında çalıştıracağı teknik personelin idarece öngörülen nitelik ve sayıda olduğuna dair belgeleri, (Değişik ibare: 08.08.2019-30856 R.G./1. md., yürürlük: 18.08.2019) Yapım İşleri Genel Şartnamesinde yer alan süreler içinde idareye sunması zorunludur.” denilmektedir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İşin yürütülmesi için gerekli personel ve araçlar” başlıklı 19’uncu maddesinde ise;“Yüklenici, sözleşmesine göre işyerinde bulundurulması istenen teknik personelin isimleri ile belgelerini (diploma, meslek odası kayıt belgesi, noterden alınan taahhütname) Teknik Personel Bildirimi ile birlikte yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on gün içerisinde İdareye sunmak zorundadır. İdare, bu personel hakkında gerekli incelemeyi yaptıktan sonra kabul edip etmediğini on gün içinde Yükleniciye bildirir. İdare

tarafından bu süre içerisinde herhangi bir bildirim yapılmadığı takdirde Teknik Personel Bildirimindeki teknik personel kabul edilmiş sayılır. Teknik personele ait bilgi ve belgelerden herhangi birinin idareye süresinde sunulmaması halinde, söz konusu personelin iş başında bulundurulmadığı kabul edilerek, verilen sürenin bitiminden sonra başlamak üzere usulüne uygun olarak bildirilmeyen her bir teknik personel için sözleşmesinde öngörülen günlük cezalar uygulanır.” denilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere idare ihale konusu işte çalıştırılması öngörülen teknik personelin nitelik ve sayısını sözleşme tasarısında belirtecek, yüklenici ise çalıştıracağı teknik personelin idarece öngörülen nitelik ve sayıda olduğuna dair diploma, taahhütname, meslek odası kayıt belgesi gibi belgeleri süresi içerisinde idareye sunacaktır. Şayet yüklenici öngörülen 10 günlük süre içerisinde bunları yerine getirmezse, sözleşmede yer alan ceza tutarları ile cezai müeyyideye tabi olacaktır. Ayrıca teknik bilgi ve belgelerden bir kısmını sunulup bir kısmının sunulmadığı durumlarda da bildirim yapılmış sayılmayacağı ve yine cezai müeyyidelerin devreye gireceği belirtilmiştir.

Belediyenin yapım ihalelerinin bir kısmında teknik personel bildiriminin hiç yapılmadığı, bir kısmında ise 10 günlük sürenin aşılarak bildirildiği görülmektedir. Yine bazı ihalelerde yüklenici noterden almış olduğu taahhütnameyi idareye bildirmiş ancak taahhütnamenin yanında sunması gereken diploma, oda kayıt belgesi gibi belgeleri idareye teslim etmemiştir. Yalnızca taahhütname ile yapılacak bildirim teknik personelin sözleşmede yer alan şartlara ve unvanlara uygunluğunun kontrolü için yeterli değildir. Taahhütnamede ilgili kişinin işin başından sonuna kadar işte bulunacağına ilişkin ibare yer almakla birlikte mezuniyet yılı, unvanı, deneyim şartı gibi hususlar yer almamaktadır. Dolayısı ile yalnızca taahhütname ile yapılacak bildirim de yukarıda bahsedildiği üzere eksik bildirim olarak sayılacak ve sözleşmenin cezai hükümlerinin uygulanmasına sebebiyet verecektir.

Sonuç olarak yüklenicilerden sözleşme hükümlerine uygun olarak teknik personeli işin başında bulundurması, teknik personele ilişkin mevzuatta yer alan belgelerin zamanında ve eksiksiz olarak alınmasının sağlanması, taahhütnamede yer alan bilgilerin doğruluğunun kontrol edilmesi ve bu yükümlülükleri yerine getirmeyen yüklenicilere gerekli cezai müeyyidelerin uygulanması gerekmektedir.

B- Teknik Personel Taahhüdünün Kurum Tarafından Kontrol Edilmemesi

Belediye ihalelerinde yapılan incelemelerde yapım işlerinde yükleniciler tarafından

idareye bildirilmesi gereken teknik personelin yapım işleri genel şartnamesi ve ihalede belirtilen niteliklere uymadığı halde, idarece bu konuda işlem yapılmadığı, sözleşmede yer alan personel niteliklerine uymayan farklı unvanlardaki personelin iş başında bulunduğu, bazı ihalelerde personelin deneyim şartının tutmadığı, idare tarafından bu hususta herhangi bir yaptırım uygulanmadığı ve firmaya bu hususta uyarıda bulunulmadığı görülmüştür.

İdareler, sözleşme konusu yapım işinin fen ve sanat kuralları ile sözleşme hükümleri çerçevesinde gerçekleştirilmesini sağlamak için yüklenici firmadan işin niteliğine uygun teknik personeli iş başında bulundurmasını isteyebilirler. Sözleşme kapsamında çalıştırılacak teknik personele ilişkin düzenlemeler ihale mevzuatında TİP Sözleşme’nin 23’üncü maddesinde, Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 19’uncu maddesinde, Kamu İhale Genel Tebliği 48’inci maddesinde yapılmıştır. Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin “İşin yürütülmesi için gerekli personel ve araçlar” başlıklı 19’uncu maddesinde:“… (6) Yüklenici, sözleşmesine göre işyerinde bulundurulması istenen teknik personelin isimleri ile belgelerini (diploma, meslek odası kayıt belgesi, noterden alınan taahhütname) Teknik Personel Bildirimi ile birlikte yer tesliminin yapıldığı tarihten itibaren on gün içerisinde İdareye sunmak zorundadır. İdare, bu personel hakkında gerekli incelemeyi yaptıktan sonra kabul edip etmediğini on gün içinde Yükleniciye bildirir. İdare tarafından bu süre içerisinde herhangi bir bildirim yapılmadığı takdirde Teknik Personel Bildirimindeki teknik personel kabul edilmiş sayılır. Teknik personele ait bilgi ve belgelerden herhangi birinin idareye süresinde sunulmaması halinde, söz konusu personelin iş başında bulundurulmadığı kabul edilerek, verilen sürenin bitiminden sonra başlamak üzere usulüne uygun olarak bildirilmeyen her bir teknik personel için sözleşmesinde öngörülen günlük cezalar uygulanır.” denilmektedir.

Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, ihale sözleşmesine göre işyerinde bulundurulması istenen teknik personelin bilgilerinin yer tesliminden itibaren 10 gün içerisinde idareye sunulması ve idarenin gerekli kontrolleri yaptıktan sonra neticeyi yükleniciye 10 gün içerisinde bildirmesi gerekmektedir. Şayet bu süre içerisinde idarece bildirimde bulunulmaz ise teknik personelin kabul edilmiş sayılacağı ifade edilmektedir.

Belediye tarafından yükleniciler ile yapılan sözleşmelerin teknik personele ilişkin düzenlemelerin yer aldığı 23’üncü maddesinde ihale şartları ve işin niteliği göz önüne alınarak her ihaleye özgü teknik personel unvanı ve niteliğinin belirlendiği ihale dokümanlarından anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen hükümlere istinaden yükleniciler tarafından teknik personel

bildirimlerinin idareye yapıldığı görülmekle birlikte idarece bazı ihalelerde bu personelin sözleşme hükümlerine uygunluğunun kontrolünün yapılmadığı ve yükleniciye herhangi bir cevap verilmeyerek zımni kabulün yapıldığı görülmektedir.

Sonuç olarak, belediye tarafından yüklenicilerce verilen belgelerin kontrolünün yapılması ve sözleşmede yer alan hükümlere uygunluğunun kontrol edilmesi, sözleşmede yer alan personelden farklı unvanlarda personelin çalışmasına izin verilmemesi gerekmektedir.