Yapılan incelemelerde belediye tarafından Çevre Kanunu gereğince alınması gereken katı atık bertaraf bedellerine ilişkin tahakkuk ve tahsilatının yapılmadığı görülmüştür.

9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11 inci maddesine ve 1/5/2003 tarihli ve 4856 sayılı Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun’un 9 uncu maddesine dayanılarak hazırlanan Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik’in “Evsel katı atık hizmetleri için ücretlendirme” başlıklı 18 inci maddesinde “ Evsel katı atık hizmetleri için ücretlendirme yapılırken tam maliyet ve kirleten öder esasları kullanılır. Bu esasların uygulanmasına yönelik detayları içeren ve tam maliyet esaslı tarifelerinin belirlenmesinde faydalanılabilecek usul ve esaslar Bakanlık tarafından Evsel Katı Atık Tarifelerinin Belirlenmesine Yönelik Kılavuz adıyla Bakanlığın internet sayfasında yayımlanır. Evsel katı

atık hizmetlerine ait ücretler belirlenirken, atık üreticisinin ürettiği atık miktarı aşağıdaki birimlerden biri veya birkaçı kullanılarak tespit edilebilir:

1. Atık ağırlığı,

   
   

2. Konteyner sayısı, konteyner hacmi, konteyner doluluk oranı ve atık toplama sıklığı,

   
   

3. Atık toplama aracı sayısı, araç hacmi, araç doluluk oranı ve atık toplama sıklığı,

ç) Atık üreticilerinin hanehalkı büyüklüğü, hastanelerde yatak sayısı, okullarda öğrenci sayısı gibi belirli özelliklerine göre belirlenebilecek sabit atık üretim değerleri.”

Atıksu tarife türleri başlıkı 19’uncu maddesinde;

“Atıksu hizmetleri üç farklı tarife türü üzerinden ücretlendirilebilir:

1. Debi ve kirlilik yüküne göre değişken tarife,

   
   

2. Abonelerin belirli özelliklerine göre sayaç okuma, vidanjör gibi hizmetler için sabit

   tarife,

   
   

3. Kanalizasyon sistemine yeni abonelerin bağlanması durumunda alınacak bağlantı

ücreti.

Atıksu altyapı yönetimleri birinci fıkrada yer alan seçeneklerden birini kullanabilecekleri gibi bunları birleştirme yoluna da gidebilirler. Bu durumda ilk iki tarife türü düzenli olarak faturalandırılır, üçüncü tarife türü ise bağlantı sırasında bir sefere mahsus alınır. Bununla birlikte atıksu altyapı yönetimleri abonelere hizmet maliyetlerini tam olarak yansıtabilmek için birinci fıkrada yer alan seçenekler dışında ayrı bir tarife belirleyebilirler.

Atıksu altyapı yönetimleri her aboneye sadece aldıkları hizmetlerin maliyetlerini dikkate alarak tarife belirlerler.”,

“ Evsel katı atık tarife türleri” başlıklı 20’nci maddesinde;

“Evsel katı atık hizmetleri atık miktarı belirleme yöntemine göre aşağıda sayılan iki farklı tarife türü üzerinden ücretlendirilebilir.

1. 18 inci maddede belirtilen yöntemlere göre hesaplanmış ve değişken ücretlerden oluşan tarife,

   
   

2. Kirleten öder ilkesi dikkate alınarak ve 18 inci maddede belirtilen yöntemlere göre idareler tarafından hesaplanmış ve üretilen atık miktarını atık üreticilerinin etkileyemediği sabit tarifeler.

Evsel katı atık idareleri her atık üreticisine sadece aldıkları hizmetlerin maliyetlerini dikkate alarak tarife belirlerler.” Denilmektedir.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde belediye tarafından katı atık bertaraf bedeline ilişkin bir tarife belirlenmemiş olup dolayısıyla bedellere ilişkin tahakkuk ve tahsilatlar yapılmamıştır.

İlgili Yönetmelik’in “Toplam sistem maliyeti başlıklı 13’üncü maddesinde; “Toplam sistem maliyeti, yatırımın finansal maliyeti, sistemin işletilmesi ve bakımı, sabit varlıkların amortisman maliyetleri, yönetim ve izleme giderleri, vergiler, kamulaştırma ve sistemin finansal sürdürülebilirliğini sağlayacak özkaynak getirisinden oluşan tam maliyeti içerir. Toplam sistem maliyeti, atıksu veya evsel katı atık sisteminin işletilmesi ve sürdürülebilirliği ile bağlantısı olmayan maliyetleri içermez. Ücret, 2464 sayılı Kanunun Mükerrer 44 üncü maddesi hükmü gereği alınan çevre temizlik vergisi, aynı Kanunun 87 nci maddesi uyarınca alınacak kanalizasyon harcamalarına katılma payı 2560 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi uyarınca alınan kullanılmış suları uzaklaştırma bedelleri toplam sistem maliyetinden çıkartılarak belirlenir.” Şeklinde hüküm altına alınmıştır.

Belediye tarafından mevzuatta belirtilen maliyet hesaplama yöntemine göre belediyenin katı atık bertaraf bedeline ilişkin olarak toplam alınması gereken tutarın 1.433.411,82 TL + KDV olduğu görülmüştür. Toplam atık miktarı 37.390,16 ton olduğuna göre ton başına 38,33 TL+ KDV, m3 başına da 0,28+ KDV katı atık bertaraf bedelinin alınması gerekmektedir.

Sonuç olarak belediyenin mahrum kaldığı bu gelire ilişkin bu bedelin mevzuat hükümleri doğrultusunda tahakkuk ve tahsilatının yapılması gerekmektedir.