Tam maliyet esasına göre belirlenmesi gereken evsel katı ücretleri; herhangi bir maliyet hesabı yapılmadan, meskenlerde kullanılan suyun metreküpü üzerinden, fabrikalarda toplanan çöplerin ağırlıkları üzerinden, otellerde ve hastanelerde yatak sayısı üzerinden ve diğer iş yerlerinde iş yerinin metrekaresi üzerinden belirlenerek tahsil edilmektedir.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 11’inci maddesinin onbirinci fıkrasında; Büyükşehir belediyeleri ve belediyelerin evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacakların, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınacağı ve bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretlerin katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamayacağı hükümlerine yer verilmiştir.

27.10.2010 tarihli ve 27742 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tariflerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik’in “Tanımlar” başlıklı 4’üncü maddesinin (1) numaralı fıkrasının (e) bendinde evsel katı atık idareleri; büyükşehir belediyelerini, diğer belediyeleri ve belediye birliklerini, (m) bendinde ücret; “26.05.1981 tarihli ve 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanununun Mükerrer 44’üncü maddesi hükmü gereği çevre temizlik vergisi ile aynı Kanunun 87’nci maddesi uyarınca kanalizasyon harcamalarına katılma payı ve 2560 sayılı Kanunun 13’üncü maddesi uyarınca alınan kullanılmış suları uzaklaştırma bedelini de içerecek şekilde; atıksu ve evsel katı atık ile ilgili verilen tüm hizmetler karşılığında tam maliyet esaslı tarifeye göre belirlenen toplam sistem maliyetini karşılamak üzere evsel katı atık ve atıksu hizmetlerinden yararlananlar tarafından ödenmesi gereken parasal değeri” şeklinde tanımlanmıştır.

Mezkûr Yönetmelik’in “Evsel Katı Atık İdarelerinin Görev ve Yetkileri" başlıklı 8’inci maddesinde; Evsel Katı Atık İdarelerinin; evsel katı atık hizmetini vermek veya verdirmekle, evsel katı atık hizmetlerine ilişkin tarifeleri belirlemekle, evsel katı atık ücretini toplamakla, yükümlü oldukları belirtilmiş, “Faturalandırma” başlıklı 22’nci maddesinde ise; atıksu ve evsel katı atık hizmetlerine ait ücretlendirme yapılan hizmetin karşılığı olarak müstakilen, düzenli aralıklarla su faturaları üzerinden faturalandırma yapılacağı kuralı getirilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümleri doğrultusunda;

• Bertaraf tesislerinin yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah masraflarını karşılamak üzere, katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin alınacağı, katı atık bertaraf sürecinde oluşan maliyetlerin bir bütün olarak (toplama, taşıma ve bertaraf) değerlendirildiği ve bu süreçte oluşan giderlerin bu hizmetten yararlananlardan alınacak katılım ücreti ile karşılanacağı,

• Bu tesislerle ilgili olarak verilen tüm hizmetleri karşılayabilecek tam maliyet esaslı tarifelerin belirlenmesi konusunda anılan hizmetleri sağlayacak idarelere takdir yetkisi verildiği, bu hizmetlere karşılık olarak tespit edilen ücretin ise su faturalarına yansıtılarak bu hizmetten yararlanan gerçek ve tüzel kişilerden tahsil edileceği anlaşılmaktadır.

  İdarenin 2020 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde, tam maliyet esasına göre evsel katı atık hizmetlerinin yerine getirilebilmesi amacıyla tahmin edilen maliyet yaklaşık 18.000.000,00 TL olmasına rağmen evsel katı atık ücretlerinin bu esaslara göre değil

  
  

  meskenlerde kullanılan suyun metreküpü üzerinden, fabrikalarda toplanan çöplerin ağırlıkları üzerinden, otellerde ve hastanelerde yatak sayısı üzerinden ve diğer işyerlerinde işyerinin metrekaresi üzerinden belirlendiği görülmüştür.

  Denetim tespitine binaen İdare tarafından, Atıksu Altyapı ve Evsel Katı Atık Bertaraf Tesisleri Tarifelerinin Belirlenmesinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmelik’te belirtilen hükümlere uyularak çalışmaların sürdüğü ifade edilmiştir.

  Sonuç olarak, evsel katı ücretlerinin tam maliyet esasına göre belirlenmesi ve İdarenin daha kaliteli hizmet vermesi ve kendi öz gelirleri ile giderlerini karşılaması açısından kamunun yararına olacaktır.