Kurum tarafından yüklenicilere yapılan hakediş ödemelerinden kesilen asgari ücret desteği tutarlarının, Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü hesabına aktarılmadığı tespit edilmiştir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’na eklenen Geçici 93 ve Geçici 96’ncı maddelerinin birinci fıkralarıyla, madde kapsamına giren işverenlere belli koşulları sağlamaları halinde, 2023 yılı Ocak ile Aralık ayları/dönemleri için asgari ücret desteğinden yararlanma imkânı getirilmiştir. Bu desteğin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacağı da yine anılan maddelerde hüküm altına alınmıştır.

İlgili maddelerin dokuzuncu fıkrasında;

“4734 sayılı Kanunun 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinde sayılan idareler tarafından ilgili mevzuatı uyarınca yapılan ve sözleşmesinde fiyat farkı ödeneceği öngörülen hizmet alımlarında, ihale dokümanında personel sayısının belirlendiği ve haftalık çalışma saatinin tamamının idarede kullanılmasının öngörüldüğü işçilikler için birinci fıkra uyarınca İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacak tutarlar bu idarelerce işverenlerin hak edişinden kesilir.” hükmü yer almaktadır.

Bulgu konusu hususla ilgili Sosyal Güvenlik Kurumunca yayımlanan 01.09.2023 tarih ve 2023/25 sayılı Asgari Ücret Desteği konulu Genelge’nin “Ortak hükümler” başlıklı 8’inci maddesinde, hakedişten kesilen tutarların nasıl değerlendirileceğine ilişkin olarak aşağıdaki düzenlemeye yer verilmiştir.

“… ihale makamlarının destek tutarına ilişkin hakedişlerden yaptıkları kesintilerin aylık olarak İşsizlik Sigortası Fonuna aktarım sürecindeki hususlara ilişkin başvuru mercii Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğü … belirtilen hususlarda ilgili kuruma müracaat edilmesi gerekmektedir.”

Bu ifadelerden de anlaşıldığı üzere kesintilerin akıbeti ile ilgili karar merci Türkiye İş Kurumu Genel Müdürlüğüdür. İlgili Kurumun bu konuda il müdürlüklerine geçmiş yıllarda gönderdiği yazıda, söz konusu kesinti tutarlarının, İşsizlik Fonu hesaplarına aylık olarak gönderilmesi gerektiği açıkça belirtilmiştir.

Yukarıda 2023 yılına ilişkin asgari ücret destek kesintileri için açıklanan süreç 2022, 2021, 2020, 2019 ve 2018 yıllarında da benzer düzenlemeler ile hayat bulmuştur. 2017 ve 2016 yıllarındaki kesintiler için ise ilgili tutarın aktarılması gereken kurumun Hazine olduğu belirtilerek benzer düzenlemelere yer verilmiştir.

İdarenin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde farklı tarihlerde yüklenicilerin hakedişlerinden toplam 14.052.169,40 TL tutarında asgari ücret destek kesintisi yapılarak 333 Emanetler Hesabına alındığı ve bu tutarın ilgili Kuruma gönderilmeyerek anılan hesapta bekletildiği tespit edilmiştir. Ayrıca söz konusu husus 2021 ve 2022 yılı Sayıştay Denetim Raporunda da bulgu konusu edilmesine rağmen herhangi bir düzeltici işlem yapılmamıştır.

Kamu idaresi tarafından bulgu konusu hususa ilişkin olarak bütçe imkanları doğrultusunda gerekli çalışmaların yapılacağı bildirilmiştir.

Bu itibarla, yukarıda yer alan mevzuat hükümleri ve açıklamalar doğrultusunda Ankara Büyükşehir Belediyesince hakedişlerden kesinti yapılarak emanet hesaplara alınan asgari ücret destek tutarlarının dönemine göre Hazine veya İşsizlik Fonu hesaplarına aktarılması için gerekli işlemlerin yapılması gerekmektedir.