Kamu İdaresine ait Billboard, CLP ve Megalight gibi açık hava reklam pano ve alanlarının 8 yıl süreyle işletme hakkının kiraya verilmesi ihalesinde, tahmin edilen bedelin

hesabının hesap tutanağında gösterilmediği ve İdarenin bu reklam panolarını kullanımlarının tahmini bedel hesabında dikkate alınmadığı görülmüştür.

2886 sayılı Kanun’un 1’inci maddesinde belediyelerin mülkiyetinde bulunan taşınır ve taşınmaz malların ve hakların kiraya verilmesi işlemlerinin bu Kanun kapsamında olduğu hüküm altına alınmış olup kiralama işlemlerinin ihale yoluyla yine bu Kanun’da belirtilen esas ve usullere göre gerçekleştirileceği belirtilmektedir.

Aynı Kanun’un “Tahmin Edilen Bedelin Tespiti” başlıklı 9’uncu maddesinde, tahmin edilen bedelin idarelerce tespit edileceği veya ettirileceği, işin özelliğine göre gerektiğinde bu bedelin veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatların belediye, ticaret odası, sanayi odası ve borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulacağı ve tahmin edilen bedelin, bunun dayanaklarının da eklendiği bir hesap tutanağında gösterileceği ve asıl evrak arasında saklanacağı belirtilmektedir.

Gelir getirici bir niteliğe sahip olan taşınmazların kiralama işleminden önce idarece bir takım işlemlerin gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Bunlardan birisi, ihalenin tahmin edilen bedelinin tespit edilmesidir. Bu doğrultuda tahmin edilen bedel idarelerce tespit edilecek veya ettirilecek; işin özelliğine göre gerektiğinde bu bedel veya bu bedelin hesabında kullanılacak fiyatlar belediye, ticaret odası, sanayi odası, borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden soruşturulacaktır. Bu soruşturmalar sonucunda belirlenmiş olan tahmini bedel, bunun dayanaklarının da eklendiği bir hesap cetvelinde gösterilecek ve ihale dosyası arasında saklanacaktır.

Söz konusu Kanun’da tahmin edilen bedele ilişkin araştırmanın işin özelliğine göre gerektiğinde yapılacağının belirtilmiş olmasından hareketle, bu araştırmanın yapılıp yapılmaması konusunda İdarelerin takdir hakkına sahip olduğu düşünülse de takdir hakkının sınırsız olmadığı, kamu hizmetinin gerekleri ve kamu yararı amacı taşıması gerekmektedir. Bu nedenle, tahmin edilen bedelin tespitine ilişkin olarak gerekli araştırmaların yapılmadığı durumlarda, bunun objektif ve somut bir biçimde gerekçelendirilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Kamu İdaresine ait 73 adet Billboard, 33 adet CLP ve 1 adet Megalight’ın işletme hakkının 2886 sayılı Kanun’un 45’inci maddesine göre açık teklif usulü ile 29.03.2018 tarihinde 8 yıllığına ihale edildiği anlaşılmıştır. Söz konusu ihaleye ait İdari Şartnamenin “İhale Konusu İşe İlişkin Bilgiler” başlıklı 2’nci maddesinde, Tepebaşı sınırları dahilinde hali hazırda bulunan 73 adet Billboard, 33 adet CLP (raket- ışıklı pano) 1 adet

Megalight ve yüklenici tarafından ilk yıl %200, takip eden yıllarda ise %20 artışla reklam panoları imal edilip İdarenin onay vereceği yerlere konularak yap- işlet–devret şekli ile 8 yıllık kira bedeli karşılığında tüm reklam panolarının işletme hakkının kiraya verileceği ve kira süresi sonunda yüklenici tarafından İdareye teslim edileceği belirtilmiştir.

Tahmin edilen bedelin tespitine ilişkin hesap tutanağından İdarenin sadece son 3 yıllık reklam panosu gelirlerinin esas alındığı anlaşılmıştır. Buna göre İdarenin 2015 yılında 9.080,00 TL, 2016 yılında 14.136,00 TL ve 2017 yılında ise 6.595,00 TL reklam panosu geliri elde ettiği, son 3 yıllık reklam panosu gelirinin yıllık ortalamasının 8.421,51 TL olduğu, tahmini bedelin ise aylık 6.250,00 TL, yıllık 75.000,00 TL, 8 yıllık 600.000,00 TL olarak belirlendiği tespit edilmiştir. Ancak Kamu İdaresinin son 3 yıllık reklam panosu gelirinin yıllık ortalaması 8.421,51 TL olmasına rağmen, tahmin edilen bedel yıllık 75.000,00 TL olarak belirlenmiş ise de bu 75.000,00 TL’nin nasıl hesap edildiği, hesap tutanağında gösterilmemiştir.

Kamu İdaresince, ihale öncesinde reklam broşürü, grafik baskı v.b. maliyetlerin yüksekliği nedeniyle reklam panolarının %20 ila %50 kapasiteyle kullanıldığı, son üç yıllık reklam panoları kira gelirlerinin tahmini bedelin hesabında gösterge olarak esas alındığı, yıllık kira geliri olan 75.000,00 TL’nin, ihale süresi sonunda yüklenicinin yapacağı reklam panoları ile birlikte oluşacak reklam panolarının toplam sayısındaki yüzdelik artışın son 3 yıllık billboard gelirinin yıllık ortalaması olan 8.421,51 TL’ye uygulanması suretiyle bulunduğu belirtilmiş ise de ihale öncesinde faaliyetlerinin tanıtımı amacıyla İdarenin kendi reklam panolarını kullanımlarının parasal karşılığının tahmini bedelin hesabında dikkate alınmadığı anlaşılmış olup, tahmini bedelin hesap edilmesinde, İdarenin sadece son 3 yıllık reklam panosu gelirlerinin esas alınıp, parasal bir karşılığı olan İdare kullanımlarının ise dikkate alınmaması yukarıda bahsedilen 2886 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesi kapsamında bir eksiklik olarak değerlendirilmektedir.

Tahmin edilen bedelin ticaret odası, sanayi odası ve borsa gibi kuruluşlardan veya bilirkişilerden de soruşturulmak suretiyle belirlenmesi ve bunun hesabının, hesap tutanağında gösterilmesi gerekmektedir.