Yapı İşleri ve Teknik Daire Başkanlığının kontrolündeki “Bingöl Üniversitesi Meslek Yüksekokulu” yapım işi ihalesinin kesin kabul yapılmadığı halde kesin teminat mektubunun süresinin bittiği ve yeni teminat mektubu alınmadığı görülmüştür.

2013/106346 İhale Kayıt No’lu (İKN) ve 16.444.000 TL sözleşme bedelli Bingöl Üniversitesi Meslek Yüksekokulu yapım işi ihalesi 02.09.2013 tarihinde yapılmış, yüklenici firma ile 17.03.2014 tarihinde sözleşme imzalanmış ve 22.03.2014 tarihinde yer teslimi yapılmıştır. Yüklenici tarafından anılan iş için İdareye 2 ayrı bankadan alınmış toplam

1.186.000 TL kesin teminat mektubu verilmiştir. 27.05.2016 tarihinde geçici kabulü yapılan yapım işine ait kesin teminat mektuplarının yarı bedelinin (593.000 TL) kesin kabule kadar İdare tarafından elde tutulması gerekirken kesin kabulün yapılmaması ve teminat mektuplarının sürelerinin uzatılmaması nedeniyle işe ait teminat mektupları hükümsüz hale gelmiştir.

Geçici kabulü yapılmakla birlikte geçici kabul noksanları ve/veya işe ait şartname hükümlerine uygun olarak yerine getirilmeyen imalat kalemleri bulunmasına rağmen yüklenici işyerinden ayrılmıştır. Anılan yapım işinin fen ve sanat kurallarına uygun olarak tamamlanabilmesi için İdare tarafından yükleniciye sözlü, yazılı ve Noter aracılığıyla ihtar çekilmesine rağmen yüklenici yükümlülüklerini yerine getirmemiştir. Ayrıca İdare tarafından 16.01.2020 tarihinde Bingöl Sulh Hukuk Mahkemesine bilirkişi marifetiyle imalat eksikliklerin tespiti amacıyla delil tespiti için başvurulmuş; 23.01.2020 tarihinde Mahkeme tarafından oluşturulan Bilirkişi Heyeti inşaat alanında keşif gerçekleştirmiştir.

İmalat eksikliklerin giderilebilmesi amacıyla İdare tarafından 24.05.2021 tarihinde 2021/247606 İKN’li ve 470.774,10 TL bedelle “Bingöl Üniversitesi Meslek Yüksekokulu Yüklenici Namı Hesabına Bilirkişi Tarafından Tespit Edilen Eksikliklerin Tamamlatılması Yapım İşi” ihalesi gerçekleştirilmiştir. Anılan İhalenin geçici kabulü yapılmakla birlikte yükleniciye 483.065 TL ödeme yapıldığı görülmüştür.

İdare tarafından söz konusu ödemenin ilk ihalenin yüklenicisine rücu edilmesi amacıyla 16.11.2021 tarihinde Bingöl 1. Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde 2021/869 Esas No’lu dosya ile alacak davası açılmış ve dava sürecinin devam ettiği anlaşılmıştır.

4735 sayılı Kamu İhaleleri Sözleşmeleri Kanunu’nun “Kesin teminat ve ek kesin teminatların geri verilmesi” başlıklı 13’üncü maddesine göre taahhüdün, sözleşme ve ihale

dokümanı hükümlerine uygun olarak yerine getirildiği ve yüklenicinin bu işten dolayı idareye herhangi bir borcunun olmadığı tespit edildikten sonra alınmış olan kesin teminat ve varsa ek kesin teminatların; yapım işlerinde; varsa eksik ve kusurların giderilerek geçici Kabul tutanağının onaylanmasından sonra yarısı, SGK dan ilişiksiz belgesi getirilmesi ve kesin Kabul tutanağının onaylanmasından sonra kalan yarısı iade edilecektir.

Yapım İşleri Genel Şartnamesinin “Kesin teminatın iadesine ait şartlar” başlıklı 46’ncı maddesi “Yüklenicinin sözleşme konusu iş nedeniyle idareye ve Sosyal Sigortalar kurumuna olan borçları ile ücret ve ücret sayılan ödemelerden yapılan kanuni vergi kesintilerinin kesin Kabul tarihine kadar ödenmemesi halinde, protesto çekmeye ve hüküm almaya gerek kalmaksızın kesin teminatlar 4735 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi hükümlerine göre paraya çevrilerek borçlarına karşılık mashup edilir, varsa kalanı yükleniciye geri verilir.

Yukarıdaki hükümlere göre mashup işlemi yapılmasına gerek bulunmayan hallerde; kesin hesap ve kesin Kabul tutanağının onaylanmasından itibaren iki yıl içinde idarenin yazılı uyarısına rağmen talep edilmemesi nedeniyle iade edilmeyen kesin teminat mektupları hükümsüz kalır ve bankasına iade edilir. Teminat mektubu dışındaki teminatlar sürenin bitiminde Hazineye gelir kaydedilir.” şeklinde düzenlenmiştir.

Diğer taraftan Yapım İşleri İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin Teminatlar bölümü 56’ncı maddesinde kesin teminat mektuplarının süresinin işin bitiş tarihi dikkate alınarak idare tarafından belirleneceği istenmektedir. Cezalı çalışma nedeniyle kesin kabulün gecikeceğinin anlaşılması durumunda teminat mektubunun süresinin işteki gecikmeyi karşılayacak şekilde uzatılması gerektiği açıktır.

Yukarıda anılan mevzuat hükümlerinde kesin teminat mektuplarının iade süreçlerine ilişkin düzenlemeler yer almaktadır. Bu düzenlemelere karşılık görevliler tarafından gerekli iş ve işlemlerin yapılmaması sonucunda yapım işine ait teminat mektuplarının süresinin uzatılmaması nedeniyle teminat mektupları hükümsüz hale gelmiştir.

Sonuç olarak; anılan işe ait teminat mektuplarının süresinin görevliler tarafından uzatılmaması nedeniyle teminat mektubunun sağlayacağı güvenceden mahrum kalınmasına neden olmuştur.

Kamu idaresi her ne kadar cevabi yazısında, ilgili personeller hakkında yasal işlem başlatıldığını ve konunun mahkemeye intikal ettirildiğini belirtmiş olsa da söz konusu husus henüz neticelenmemiştir.