Kurum tarafından temizlik işlerinde kullanılmak üzere yapılan 93 adet araç kiralama ihalesinde benzer iş olarak sadece “Kent Temizliği Çöp Toplama Taşıma Süpürme Yıkama ve Çöplerin Nakli ve Kent Temizliği İşleri İçin Çöp Kamyonu, Süpürge Makinesi, Arazöz Çekici Ve Semitreyler Kiralanması İşi”nin belirlenmesinin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun temel ilkelerinden olan rekabet ilkesinin işlerliğini etkilediği tespit edilmiştir.

Kamu İhale Kanunun temel ilkeleri düzenleyen 5’inci maddesinde; İdarelerin, Kamu İhale Kanuna göre yapılacak ihalelerde; saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetimini, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumlu olduğu ifade edilmiştir.

Hizmet Alımı İhaleleri Uygulama Yönetmeliği’nin 3’üncü maddesinde aynen

“Bu Yönetmeliğin uygulanmasında 4734 sayılı Kanunun 4 üncü maddesindeki tanımlar yanında; a) Benzer iş: İhale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işleri,” denilmektedir.

Keçiören Belediyesi tarafından temizlik işlerinde kullanılmak üzere yapılan 93 Adet Araç Kiralama İşine Ait Hizmeti Alımında Uygulanacak İdari Şartnamenin 7.5.1. maddesinde;

“İsteklinin teknolojik ürün deneyim belgesi ya da yurt içinde veya yurt dışında kamu veya özel sektörde bedel içeren tek bir sözleşme kapsamında taahhüt edilen ihale konusu iş veya benzer işlere ilişkin olarak;

1. İlk ilan tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet alımlarıyla ilgili iş deneyimini gösteren belgeleri veya

2. Devredilen işlerde devir öncesindeki veya sonrasındaki dönemde ilk sözleşme bedelinin en az % 80'inin gerçekleştirilmesi şartıyla, ilk ilan veya davet tarihinden geriye doğru son beş yıl içinde kabul işlemleri tamamlanan hizmet işlerine ilişkin deneyimini gösteren belgeleri, sunması zorunludur.”

7.6. maddesinde ise;

“Benzer iş olarak kabul edilecek işler aşağıda belirtilmiştir aşağıda belirtilmiştir:

1. Kent temizliği çöp toplama taşıma süpürme yıkama ve çöplerin nakli

   
   

2. Kent temizliği işleri için çöp kamyonu, süpürge makinesi, arazöz çekici ve semitreyler kiralanması

3. Yukarıdaki işler ayrı ayrı ve/veya birlikte olarak benzer iş kabul edilecektir.” denilmektedir

İhalelerde benzer iş tanımının yapılmasının amacı; ihale konusu iş veya işin bölümleriyle nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik gösteren, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilen, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellik taşıyan işlerin idarece belirlenerek, benzer işe uygun iş deneyim belgesine sahip isteklilerin ihaleye katılımının sağlanması suretiyle ihalelerde 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “Temel ilkeler” başlıklı 5’inci maddesinde yer alan rekabeti, ihtiyaçların uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını temin etmektir.

Söz konusu ihale iş kapsamından, muhtelif hizmetlerde kullanılmak üzere nitelik, model yılı ve sayıları belirlenen araçların temin edilerek, belediye personeli tarafından

muhtelif alanların süpürülmesi, sulanması, yıkanması ve buralarda oluşan evsel atıkların toplanması ve çöp depolama alanına taşınması hizmetlerinin gerçekleştirilmek istendiği açıktır.

24.12.2017 tarihli ve 30280 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnameyle temizlik hizmetlerinde çalışan tüm personel Kuruma bağlı şirket bünyesine geçmiştir. Dolayısıyla benzer iş kavramında açıklaması yapılan personel ve organizasyon gerekleri bakımından uzmanlık gerektiren tüm personel Kuruma bağlı şirket bünyesinde çalışmaya başlamıştır.

Bu durumda ise muhtelif alanların süpürülmesi, sulanması, yıkanması ve buralarda oluşan evsel atıkların toplanması ve çöp depolama alanına taşınması hizmetleri için gerekli olan kalite, deneyim, tecrübe ve işi koordine edecek tecrübeli uzman personel kuruma geçtiği için benzer iş olarak kent temizliği işleri için araç kiralama yerine muhtelif hizmetlerde kullanılmak üzere nitelik, model yılı ve sayıları belirlenen araçların temin edebilecek yeterlilikte olan isteklilerin aranması olmalıdır.

Diğer taraftan söz konusu işte 93 adet araç kiralaması işinin teknik şartnamesinde teçhizat, ekipman, mali güç bakımından 28 adet aracın isteklinin kendi malı olması şartının aranması isteklinin bu minvalde araçları temin edebileceği anlamına gelmektedir.

Söz konusu ihale incelendiğinde; 28 adet aracın isteklinin kendi malı olması şartının aranması ve benzer iş olarak sadece “Kent temizliği çöp toplama taşıma süpürme yıkama ve çöplerin nakli” ve “Kent temizliği işleri için çöp kamyonu, süpürge makinesi, arazöz çekici ve semitreyler kiralanması” işlerinin kabul edilmesiyle 4734 sayılı Kanunun temel ilkelerinden olan rekabet, eşit muamele ve kaynakların verimli kullanılması prensiplerinin tam olarak sağlanamadığı, bunun sonucu olarak ihale dokümanı satın alan 15 istekliden sadece 1 tanesinin teklif sunabildiği görülmüştür.

İhale mevzuatı gereği benzer iş tanımının ihale konusu işi bire bir tarif etmemesi, nitelik ve büyüklük bakımından benzerlik göstermesi, aynı veya benzer usullerle gerçekleştirilmesi, teçhizat, ekipman, mali güç ve uzmanlık ile personel ve organizasyon gerekleri bakımından benzer özellikler taşıması yeterli görülmeli, dolayısıyla söz konusu ihale için iş deneyim belgesinin “her türlü araç veya iş makinesi kiralaması” şeklinde genişletilmesi gerektiği düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Tespit edilen eksiklikler üzerine, bulguda bahsi geçen temizlik işlerinde kullanılmak üzere 93 adet araç kiralama işi ihalesini gerçekleştiren müdürlüğümüzle mevcut durum görüşülmüş olup, söz konusu araç kiralama işi ihaleleri kapsamında; şartnamelerde “Benzer İşler” tarifinde yer alan tanımların, ilgili bulguya istinaden uyarılar da dikkate alınmak suretiyle “her türlü araç veya iş makinesi kiralaması” şeklinde genişletilmesi sağlanacaktır.” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare tarafından bulgu kabul edilmiş olup ilgili bulguya istinaden uyarılar da dikkate alınmak suretiyle “Benzer İşler” tarifinin “her türlü araç veya iş makinesi kiralaması” şeklinde genişletileceği belirtilmiştir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.