2019 yılı içerisinde gerçekleştirilen ön ödemelerde mevzuata aykırı uygulamalar yapıldığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun “Ön ödeme” başlıklı 35’inci maddesinde, “Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabilir. Verilecek avansın üst sınırları merkezî yönetim bütçe kanununda gösterilir” hükmü yer almaktadır. 15.08.2007 tarihli ve 26614 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Harcama Belgeleri Yönetmeliği’nin “Ödeme belgeleri ve bağlanacak kanıtlayıcı belgeler” başlıklı 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasının (b) bendinde,

“ Ön ödemelerde;

1. Avans veya kredi suretiyle yapılacak ön ödemelerde; harcama talimatı, ihale mevzuatına göre yapılacak alımlarda onay belgesi,

2. Mevzuatları gereği yüklenicilere verilecek avanslarda; onay belgesi, avans teminatına ilişkin alındının onaylı örneği, Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği ekindeki Muhasebe İşlem Fişine kanıtlayıcı belge olarak eklenir” düzenlemesi yapılmıştır.

27.05.2016 tarih ve 29724 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 160 İş avans ve kredileri hesabı ile ilgili olarak “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 125’inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, bir iş verilen avansın yalnızca o iş için kullanılacağı, verilen avans kapatılmadan aynı kişi üzerinde tekrar avans verilemeyeceği ve avansın verildiği tarihten önce yapılan harcamalara ait belgelerin kabul edilmeyeceği ifade edilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, verilecek olan avans için öncelikle harcama yetkilisinin uygun göreceği ve ödeneğinin bulunması şartıyla ivedi veya zorunlu bir giderin olması, harcama talimatının düzenlenmesi ve verilecek avansın harcama talimatında yazılı iş için kullanılması gerekmektedir. Menemen Belediyesinin 2019 yılı hesabının incelenmesi sonucunda avans ödemelerinde harcama talimatlarının bulunmadığı, kanunen aranan ivedi veya zorunlu gider olma şartına uymayan giderler içinde avans kullanıldığı, avans verilen bir kişiye avansını mahsup etmeden tekrar avans verildiği görülmüştür.

Avans ödemelerinin mevzuat ile belirlenen usullere uygun olarak yapılması gerekir.