Uygulama üzerinden araç kiralama işi yapan şirketin araçlarının otoparklardan ücretsiz yararlandığı görülmüştür.

21.02.2020 tarih ve 844 sayı ile alınan Yönetim Kurulu kararında, “İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları dâhilinde; Şirketimiz tarafından işletilmekte olan otopark alanlarında veya şehrin uygun yerlerinde açılacak olan yeni otopark alanlarında, Dünyada “Hizmete Hazır Kodlanmış Otomobilleri” dijital platformda rezervasyon yapmak suretiyle, gün içinde kısa süreli kiralayarak ve paylaşarak kullanmalarını sağlayan işletme sisteminin, şirketimiz tarafından ileriki yıllarda işletilmesine yönelik olarak, araştırılması, sistemin denenmesi, yapılan çalışmaların sonuçlarının raporlanması ve sonuçlarının değerlendirilmesine yönelik şirketimizin ARGE çalışmalarına dayanak olacak “Ulaşımda Paylaşım Uygulamasının Araştırılması, Denenmesi ve Verilerin Raporlanması” hizmet alımının, 21/f pazarlık usulü yapılan ihale sonucu tek teklifi 296,000 TL,+ KDV olarak veren Vesiile Paylaşım Ekonomisi Çözümleri Yönetim Danışmanlığı Anonim Şirketinden, söz konusu bu ihalenin onayladığımız teknik şartnamesi şartlarında (ücretsiz otopark tahsisi, vb.) satın alınması, toplantıya katılanların oy birliği ile kabul edilmiştir.” denilmektedir. Bu karara istinaden hazırlanan Ulaşımda Paylaşım Uygulamasının Araştırılması, Denenmesi ve Verilerin Raporlanması Hizmet Alımı Teknik Şartnamesi’nin 2.3’üncü maddesinde, “Bu hizmet için kodlanmış araçlar İZELMAN'a ait otoparklardan bedelsiz olarak yararlanacaktır. (Bedelsiz otopark, İZELMAN'ın ARGE çalışması kapsamında sübvanse edilmektedir.) Ayrıca sözleşme süresi içerisinde İZELMAN tek taraflı olarak işbu sistem için uygulanan otopark ücretlerini güncel olarak tüm otopark yerlerine uygulanan fiyat tarifesine kadar yükseltme hakkına sahip olup, YÜKLENİCİ buna itiraz etmeyeceğini kabul ve taahhüt eder.” hükmü yer almıştır. 22.04.2020 tarihinde imzalanan 2020/88670 ihale kayıt numaralı Ulaşımda Paylaşım Uygulamasının Araştırılması, Denenmesi ve Verilerin Raporlanması Hizmet Alınmasına İşine Ait Sözleşmenin

“İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde, işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren 12 (oniki) ay olduğu belirtilmiştir.

29.04.2021 tarih ve 932 sayı ile alınan Yönetim Kurulu kararının 1’inci maddesinde ise, “Hali hazırda işlemekte olan Araç Paylaşım Sistemine öncelikle kendi araçlarımızla entegre olarak gelirlerimizi artırmak, yapılacak finansal analizler sonucunda ortaya çıkacak verilere göre gelecekte bu tür bir sistemi kurmak ve işletmek, bu model aracılığıyla kent içinde, daha az aracın trafiğe katılmasının sağlanması hedeflenmektedir. Bu sebeplerle, Araç Paylaşım Sistemi ve benzeri paylaşım uygulamalarının İZELMAN tarafından gelecek yıllarda işletilmesine yönelik olarak; İzmir Büyükşehir Belediye sınırları içinde ulaşım unsurlarının paylaşım ekonomisi stratejisine katkı sağlaması, analizler yapılması, araştırılması daha demokratik bir yönetim ve yaşam anlayışım geliştirmesi ve denenmesi ile ilgili gerekli faaliyetleri için "Ulaşımda Paylaşım Modeli ve Elektrikli Araç İşletme Konularında İş Geliştirme Amaçlı Hizmet Alımı” proje çalışması yapılması, 1 yıl sürecek bu hizmet alımının yaklaşık maliyetinin belirlenmesi için ilgili kuruluşlardan teklif alınması, yaklaşık maliyet bedeline uygun şekilde ihale sürecinin başlatılması,” kararı verilmiştir. Bu karara istinaden hazırlanan Ulaşımda Paylaşım Modeli ve Elektrikli Araç İşletme Konularında İş Geliştirme Amaçlı Danışmanlık İşi Teknik Şartnamesi’nin 2.3’üncü maddesinde, “İZELMAN; bu Ar-Ge çalışması kapsamında sisteme kodlanmış araçlar için İzmir Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilindeki İZELMAN tarafından işletilmekte/işletilecek olan tüm otoparklarda, İZELMAN tarafından belirlenecek park yerlerinde park cepleri oluşturulabilecektir.” hükmü yer almıştır. 07.06.2021 tarihinde imzalanan 2021/269749 ihale kayıt numaralı Ulaşımda Paylaşım Modeli ve Elektrikli Araç İşletme Konularında İş Geliştirme Amaçlı Danışmanlık Hizmeti Alımına Ait Sözleşmenin “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde, işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren 12 (oniki) ay olduğu belirtilmiştir. Daha sonra 2022 yılı için hazırlanan Ulaşımda Paylaşım Modeli ve Elektrikli Araç İşletme Konularında İş Geliştirme Amaçlı Danışmanlık İşi Teknik Şartnamesi’nin 2.3’üncü maddesinde de 2021/269749 ihale kayıt numaralı işin Teknik Şartnamesi’nin 2.3’üncü maddesindeki aynı hüküm yer almıştır. 01.09.2022 tarihinde imzalanan Ulaşımda Paylaşım Modeli ve Elektrikli Araç İşletme Konularında İş Geliştirme Amaçlı Danışmanlık Hizmeti Ptotokolü’nün “İşin süresi” başlıklı 9’uncu maddesinde, işin süresinin işe başlama tarihinden itibaren 24 (yirmidört) ay olduğu ve bu protokolün 01.09.2022 tarihinde başlayıp 31.08.2024 tarihinde sona ereceği belirtilmiştir.

01.09.2022 tarihinde imzalanan protokol ile ihale yapılmaksızın iki yıllık süre için söz konusu hak verilmiş olmaktadır. Her ne kadar işin sözleşmesinde bedelsiz olduğu ve işin Teknik

Şartnamesi olsa da, ihale yapılmaksızın protokol ile iki yıllık süre için bu hakkın verilmesi mümkün değildir.

Araç paylaşım sisteminde hizmet veren araçların otoparklardan ücretsiz yaralanmasına ilişkin 21.02.2020 tarih ve 844 sayılı Yönetim Kurulu Kararı ile buna bağlı 24.02.2020 tarihli sözleşme eki Teknik Şartname’nin 2.3’üncü maddesinde hüküm bulunduğu halde, takip eden bir yıllık ve akabinde iki yıllık süreye ilişkin işin Teknik Şartnamesi’nde “Şirketin Ar-Ge çalışması kapsamında sisteme kodlanmış araçlar için Büyükşehir Belediyesi sınırları dahilindeki İZELMAN tarafından işletilmekte/işletilecek olan tüm otoparklarda, İZELMAN tarafından belirlenecek park yerlerinde park cepleri oluşturulabilecektir.” hükmü yer almıştır. Görüleceği üzere 2021 ve 2022 yılı Teknik Şartnamesi’nde yer alan bu hüküm ile bu uygulamayı kullanan araçlara yönelik park cepleri oluşturulması ifade edilmiş olmasına karşın, oluşturulan park ceplerinden ücretsiz yararlanılacağına ilişkin bir hüküm bulunmamaktadır. Bu nedenle belirlenecek park yerlerinde park cepleri oluşturulması, söz konusu araçların park ceplerinden ücretsiz yararlanacağı anlamına gelmemektedir. Ücretsiz otoparktan yararlanma 21.02.2020 tarih ve 844 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile bu karara istinaden hazırlanan Ulaşımda Paylaşım Uygulamasının Araştırılması, Denenmesi ve Verilerin Raporlanması Hizmet Alımı Teknik Şartnamesi’nin 2.3’üncü maddesinde belirtilmiştir.

29.04.2021 tarih ve 932 sayılı Yönetim Kurulu Kararının 1’inci maddesi ile bu karara istinaden hazırlanan Ulaşımda Paylaşım Modeli ve Elektrikli Araç İşletme Konularında İş Geliştirme Amaçlı Danışmanlık İşi Teknik Şartnamesi’nin 2.3’üncü maddesi, 2022 yılı için hazırlanan Ulaşımda Paylaşım Modeli ve Elektrikli Araç İşletme Konularında İş Geliştirme Amaçlı Danışmanlık İşi Teknik Şartnamesi’nin 2.3’üncü maddesinde otoparklardan ücretsiz yararlanılacağı sonucunu çıkarmak mümkün değildir. 2020 yılında imzalanan sözleşme ve eki Teknik Şartname’nin ismi ile 2021 ve 2022 yılında imzalanan sözleşme/protokol ve eki Teknik Şartname’nin ismi farklıdır. Bu bağlamda 2020 yılından itibaren “Araç paylaşım sisteminde hizmet veren araçların otoparklardan ücretsiz yararlanması” uygulamasının temel dayanağının 21.02.2020 tarih ve 844 sayılı Yönetim Kurulu Kararı, 24.02.2020 tarihli sözleşme eki teknik şartnamenin oluşturduğu, 2021 ve 2022 yıllarında yapılan sözleşmelerde, hem yüklenicinin hem de araç paylaşım sistemini işleten firmanın değişmemiş olmasının uygulamanın kesintisiz devam ediyor olması nedenleri ile 24.02.2020 tarihli sözleşme ile başlatılan işin devamı niteliğinde olduğunun değerlendirilemeyeceği açıktır.

4736 sayılı Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Ürettikleri Mal ve Hizmet Tarifeleri ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 1’inci maddesinde, belediyeler ile bunların kurdukları birlik, müessese ve işletmelerin işletmecilik gereği yapılması gereken ticarî indirimler hariç herhangi bir kişi veya kuruma ücretsiz veya indirimli tarife uygulayamayacağı ve Cumhurbaşkanının (Bakanlar Kurulu) muaf tutulacak kişi veya kurumları tespit etmeye yetkili olduğu belirtilmiştir. Her ne kadar şehir merkezinde oluşan trafik yoğunluğunu azaltmak amacıyla uygulama üzerinden yapılan araç kiralamasına ilişkin bir firmaya bu hak tanınmış ise de, bir firmaya tanınan ve ticari faaliyet kapsamında değerlendirilemeyen ücretsiz otoparktan yararlandırılma nedeniyle 07.06.2021 tarihinden itibaren gelir kaybı oluşmuştur. Şirketin 4736 sayılı Kanun’a aykırı olarak ücret almaması ve bunun ihalenin bir unsuru olmaması ve bu konuda karar olmaksızın fiili olarak yapılması nedeniyle şirketin gelir kaybı söz konusudur. Söz konusu şirkete ait araçların otoparkları ücretsiz kullanması nedeniyle oluşan gelir kaybının ilgili yıllara göre hesaplanarak talep gerekmektedir. Ücretsiz otoparktan yararlanılmasını sağlayan kişilerin gelir kaybında sorumlulukları bulunmaktadır.

Kamu İdaresi cevabında, proje ve araç paylaşım sistemine ilişkin bilgilendirme yapıldıktan sonra, şirket ile imzalanan sözleşme ve ilgili Teknik Şartname ile ilgili bilgi verilmiş, 01.09.2022 tarihinde imzalanan protokol ile bir önceki sözleşme kapsamında yer alan işlerin devam ettirilmesi konusunda bedelsiz olarak danışmalık hizmeti sağlandığı, sözleşmenin eki olan Teknik Şartname’nin 2.7’nci maddesi ile 3.4’üncü maddesinde yer alan hükümleri çerçevesinde sisteme dahil araçların otoparklardan ücretsiz olarak yararlanması imkanının devam ettirildiği, yönetimsel olarak söz konusu projenin ve ücretsiz otopark uygulamasının iptal edilmesi yönünde karar alındığı ve gerekli hukuksal işlemlerin başlatıldığı belirtilmiştir.

Herhangi bir karar olmaksızın ve ticari faaliyet kapsamında olmayan 4736 sayılı Kanun’a aykırı olarak ücret alınmaması sonucu 07.06.2021 tarihinden itibaren oluşan gelir kayıplarının tahsiliyle ilgili gerekli işlemlerin yapılması ve bu şekilde işlem yapılmasında görevli ve yetkili olan ilgililer hakkında gerekli sürecin işletilmesi gerekir.