İdarenin taraf olacağı bir ortak hizmet projesi hali hazırda yok iken ve projeye ilişkin herhangi bir düzenleme bulunmadığı halde, Belediye Meclis Kararı ile Belediye Başkanına bazı İdare taşınmazlarının tasarrufu ile ilgili genel yetki verilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Diğer kuruluşlarla ilişkiler” başlıklı 75’inci maddesinde, belediyenin, belediye meclisinin kararı üzerine yapacağı anlaşmaya uygun olarak görev ve sorumluluk alanlarına giren konularda kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları, kamu yararına çalışan dernekler, Cumhurbaşkanınca vergi muafiyeti tanınmış vakıflar ve 7/6/2005 tarihli ve 5362 sayılı Esnaf ve Sanatkârlar Meslek Kuruluşları Kanunu kapsamına giren meslek odaları ile ortak hizmet projeleri gerçekleştirebilecekleri hüküm altına alınmış ayrıca diğer dernek ve vakıflar ile gerçekleştirilecek ortak hizmet projeleri için mahallin en büyük mülki idare amirinin izninin alınması gerektiği belirtilmiştir.

Adı geçen Kanun’un Belediye Başkanının görev ve yetkilerini düzenleyen 38’inci maddesinin birinci fıkrasının (g) bendinde ise, yetkili organların kararını almak şartıyla sözleşme yapmak belediye başkanının görev ve yetkileri arasında sayılmıştır.

Yukarıda yer alan düzenlemelerden, ortak hizmet projelerinin öncelikle belediyenin karar organı olan belediye meclisi tarafından değerlendirilmesi, varsa gerekli değişikliklerin yapılması ve bunun üzerine İdareyi temsilen Belediye Başkanı tarafından imza altına alınması gerektiği değerlendirilmektedir. Bir başka deyişle, ortak hizmet projesine konu olacak ve İdareye proje hükümleri bağlamında çeşitli haklar ve yükümlülükler getirecek hususların belediye meclisi tarafından gözden geçirilmesi ve karar alınması gerekmektedir.

İdarenin meclis kararlarının incelenmesi neticesinde, henüz somut bir proje düzenlenmemişken, projeye ilişkin hükümler ve bu projenin diğer tarafı belli değilken, İdarenin bazı taşınmazları ile ilgili olarak Belediye Başkanına bu taşınmazlar üzerinde çeşitli projelerin hayata geçirilebilmesi amacıyla genel bir yetki verildiği görülmüştür. Buna ek olarak Belediye Başkanına verilen bu yetki neticesinde İdarenin taraf olduğu ortak hizmet protokollerinin meclise sunulmadığı da anlaşılmıştır. 08.04.2016 tarihli Meclis Kararı ile Belediye Başkanına yetki verilen taşınmazlar aşağıdaki tabloda yer almaktadır.

Tablo 20: Belediye Başkanına Ortak Hizmet Projesi Düzenlenebilmesi Amacıyla Yetki Verilen Taşınmazlar

Denetim tespitine binaen, İdare tarafından; belediye başkanına verilen yetkinin içeriğinin esaslarının meclis kararlarında belirlendiği, ortak hizmet projesi kapsamına alınması düşünülen hizmetlerin belediyenin görev ve sorumluluk alanında olduğu, meclis kararı ile mahallin en büyük mülki idare amirinin onayının alındığı ve böylece ortak hizmet projesi imzalanabilmesi için gerekli kurucu unsurların var olduğu bu nedenle yapılan işlemin hukuka uygun olduğu ifade edilmiştir. İdare değerlendirmesinde, ayrıca, Kanun’da ortak hizmet projesinin belediye başkanının imzasından önce meclise sunulma zorunluluğu hususunda bir düzenlemenin bulunmadığı, belediye başkanının yetkili organların kararı üzerine sözleşme yapma yetkisinin genel düzenleyici işlem olduğu, bu işlemin dayanağını belediye meclisinde

alınan ortak hizmet projesi imzalama yetkisi kararının oluşturduğu belirtilmiş ve Sayıştay Başkanlığı 5. Dairesinin 2017 yılı, 362 karar ve 119 ilam numaralı ile Sayıştay Başkanlığı 6. Dairesinin 2017 yılı, 646 karar ve 191 ilam numaralı kararlarının içtihat olarak yer aldığı vurgulanmıştır.

İdare değerlendirmesinde de, ileri sürüldüğü gibi, ortak hizmet projesi imzalanabilmesi için gerekli bazı kurucu unsurlar bulunmaktadır. Bulguda bu noktada herhangi bir eleştiri mevcut değildir. Burada eleştiri konusu yapılan husus ortak hizmet projesinin yalnızca ne amaçla yapılacağının belirlenerek belediye başkanına bu yetkinin verilmiş olmasıdır. Örneğin 08.04.2016 tarihli ve 61 numaralı belediye meclis kararında; “Mülkiyeti Belediyemize ait 16267 ada ve 330 parselde bulunan 1352.14 m2 alanda bir çok amaçlı sosyal kompleks projesinin hizmete geçirilmesi amacıyla, Belediye Başkanı Sayın Ali KILIÇ’a yetki verilmesi ile ilgili Hukuk Komisyonunun 29 nolu raporunun aynen kabulüne; oybirliği ile karar verildi.” denilmiş ve böylece belediye başkanına hangi dernek veya vakıfla, hangi şartlar altında, hangi hak ve yükümlülüklerin yüklendiği belli olmayan bir ortak hizmet projesi imzalama yetkisi verilmiştir.

Dolayısıyla, sadece projenin adı konularak yani yalnızca “çok amaçlı sosyal kompleks projesi yapılması” denilerek belediye başkanına ortak proje imzalama yetkisinin verilmesinin mümkün olmadığı değerlendirilmektedir.

İdare değerlendirmesinde, ileri sürülen bir diğer husus ise ortak hizmet projelerinin imzalanmasından önce belediye meclisine sunulması ile ilgili yasal bir zorunluluğun olmadığına ilişkindir. Belediyelerin dernek ve vakıflarla yapacakları ortak hizmet projeleri ile ilgili olarak 5393 sayılı Kanun’un yalnızca 75’inci maddesinin (c) bendinde iddia edildiği gibi belli başlı kurallar (meclis kararı alınması, hizmetin belediyelerin yetki ve sorumluluk alanına girmesi, mahallin en büyük mülki idare amirinin onayının alınması vb.) getirilmiştir. Ancak meclis değerlendirmesinden geçmeden yalnızca amacı belirlenmiş fakat hangi şartları taşıdığı belli olmayan bir konuda ortak hizmet projesi imzalama yetkisinin belediye başkanına verilmesi Kanun’da yer almamış olsa bile, meclisin karar alma yetkisinin hukuka aykırı olarak belediye başkanına devri sonucunu doğuracağı düşünülmektedir.

Kamu idaresi her ne kadar Sayıştay Başkanlığının ilgili dairelerinin vermiş oldukları kararların içtihat olarak yer aldığını iddia etse de, daireler tarafından verilen kararların içtihat özelliği taşımadığı açıktır.

Sonuç olarak, imzalanması düşünülen ortak hizmet protokolü taslak metinlerinin İdarenin karar organı olan belediye meclisine havale edilmesi, protokolün meclis tarafından görüşüldükten ve varsa gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra alınacak meclis kararı doğrultusunda Belediye Başkanı tarafından imza altına alınması gerekmektedir. Aksi takdirde meclis tarafından kullanılması gereken karar alma yetkisinin Belediye Başkanına devrinin, hukuka aykırı bir yetki devri sonucunu doğuracağı değerlendirilmektedir.