İller Bankası tarafından Belediye adına tahakkuk ettirilen yasal paydan kesilen ve henüz kesilmemiş kanuni kesintilere ilişkin borçların, tahakkuk kayıtlarının yapılmadığı görülmüştür.

5779 sayılı İl Özel İdarelerine ve Belediyelere Genel Bütçe Vergi Gelirlerinden Pay Verilmesi Hakkında Kanun’un “Kesinti yapılması” başlıklı 7’nci maddesinde;

“…

1. İl özel idareleri ve belediyeler ile bu idarelere bağlı kuruluşların ve bunlara ait tüzel kişilerin, 21/7/1953 tarihli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre takip edilen Devlete olan borçları, 28/3/2002 tarihli ve 4749 sayılı Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun kapsamında tanımlanan Hazine alacağı niteliğindeki borçları, İller Bankasına olan borçları ile sosyal güvenlik kuruluşlarına olan borçlarına ve 10/7/2004 tarihli ve 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun geçici 3 üncü, 3/7/2005 tarihli ve 5393 sayılı Belediye Kanununun geçici 5 inci maddeleri kapsamında uzlaşma sağlanmış borçları ile bu maddeler kapsamındaki kuruluşlara olan ve 31/12/2006 tarihi itibarıyla tahakkuk etmiş ve uzlaşma sağlanmamış olan borçlarına karşılık, bu idareler adına her ay genel bütçe vergi gelirleri tahsilatı toplamı üzerinden ayrılacak tutardan, alacaklı idarelerin talebi üzerine, ilgisine göre Maliye Bakanlığı veya İller Bankası tarafından kesinti yapılarak alacaklı idarelere ödenir.

2. (Mülga: 28/1/2010-5951/12 md.)

   
   

3. (Değişik: 28/1/2010-5951/12 md.) Bu maddenin ikinci fıkrası kapsamındaki borçlardan 1/3/2010 tarihinden önce doğmuş olanlar ile bu tarihten önce Hazinece verilen garantilerden veya ikrazen kullandırılan kredilerden kaynaklanan 4749 sayılı Kanun kapsamındaki Hazine alacakları için yapılacak kesintilerin genel bütçe vergi gelirleri tahsilâtı toplamı üzerinden, il özel idareleri ve belediyeler adına aylık olarak ayrılacak tutara oranı, yüzde 40’ı aşamaz.

...” hükmü yer almaktadır.

İller Bankası, 5779 sayılı Kanun gereğince genel bütçe vergi gelirlerinden belediye adına tahakkuk ettirilen yasal payları ve bundan kesilen veyahut henüz kesilmemiş olmakla birlikte ilerde kesileceği bilinen kanuni kesintilerin tutarını her ay ilgili Belediyelere

göndermektedir. Bu kesintiler genel olarak elektrik tüketimlerine, Belediyeler Birliği, Kalkınma Ajansı gibi kurumların alacaklarına ilişkin tahakkuk etmiş olan borçlardır.

Yapılan incelemeler neticesinde söz konusu borç tutarlarının, ilgili ay gelir olarak tahakkuk eden tutardan kesinti yapılmış olsun veya olmasın Belediyeye bildirilmesine rağmen ilgili borç hesaplarında izlenmediği tespit edilmiştir.

Belediyenin 2021 yılsonu mizan verilerine göre Doğu Marmara Kalkınma Ajansına bakiye borç 1.098.882,48 TL iken, İller Bankası verilerine göre 2.415.826,13 TL kesinti yapılmamış borcun bulunduğu, Türkiye Belediyeler Birliğine 203.414,79 TL ödenmiş ve İller Bankasınca kesinti yapılmamış toplam 33.951,65 TL borcu bulunmakta birlikte, buna ilişkin bir borç tahakkuk kaydının yapılmadığı, yine mizan verilerine göre Taşınmaz Kültür Varlıkları Payına ilişkin bakiye borç miktarının 1.704.483,66 TL iken ve İller Bankasınca kesinti yapılmamış tutarın 706.655,20 TL olduğu, diğer taraftan Genel Aydınlatma kapsamında 1.254.776,21 TL kesinti yapılmasına rağmen, tahakkuk tutarının 104.262,35 TL olduğu tespit edilmiştir. Bunun neticesinde 438 Kamuya Olan Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Borçlar Hesabı, 830 Bütçe Giderleri Hesabı ile 835 Gider Yansıtma Hesabı ve 630 Giderler Hesaplarının eksik görünmesine neden olunmuştur.

Bu itibarla İller Bankasınca kesintisi yapılmış veya tahakkuk etmiş olmakla birlikte henüz İller Bankasınca kesintisi yapılmamış borçların, tam açıklama kavramı gereği ilgili borç hesaplarında izlenmesi gerektiği düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında bulguda belirtildiği üzere işlem yapıldığı anlaşılmıştır. Ancak yapılan işlem 2022 yılında gerçekleştirildiğinden 2021 yılı mali tablolarına etkisi bulunmamaktadır.