İşçilerin yıllık izinlerinin 4857 sayılı İş Kanunu’na uygun şekilde kullandırılmadığı ve işçilerin yılık izinlerinin biriktiği görülmüştür.

1982 Anayasası’nın “Çalışma şartları ve dinlenme hakkı” başlıklı 50’nci maddesinde; “… Dinlenmek, çalışanların hakkıdır. Ücretli hafta ve bayram tatili ile ücretli yıllık izin hakları ve şartları kanunla düzenlenir.” Hükmüne yer verilmiştir.

4857 sayılı İş Kanunu’nun;

53’üncü maddesinde, işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği,

56’ncı maddesinde yıllık iznin 53’üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu,

59’uncu maddesinde iş sözleşmesinin, herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin, sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği,

60’ıncı maddesinde, yıllık ücretli izinlerin, yürütülen işlerin niteliğine göre yıl boyunca hangi dönemlerde kullanılacağı, izinlerin ne suretle ve kimler tarafından verileceği veya sıraya bağlı tutulacağı, yıllık izinin faydalı olması için işveren tarafından alınması gereken tedbirler ve izinlerin kullanılması konusuna ilişkin usuller ve işverence tutulması zorunlu kayıtların şekli Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından hazırlanacak bir yönetmelikle gösterileceği, belirtilmiştir.

Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerinden anlaşılacağı üzere; işverenin işçilerin yıllık izinlerini hak ettiği tarih itibariyle kullandırmasının zorunlu olduğu ve yıllık izin hakkından vazgeçilemeyeceği açıktır.

Aksi bir uygulamada, işçiler emekli olduğunda veya iş sözleşmesi son bulduğunda yasa hükmü gereği izin alacağı ücrete dönüşmektedir. Ayrıca kullanılmayan izinlerin son ücret üzerinden ödenmesi, işçilerin izin kullanmaktan feragat edebilmelerine neden olmaktadır.

Yıllık izin hakkı esasında bir mali hak değil, çalışanların dinlenmesi ve işyerindeki veriminde düşüş yaşanmaması için tanınan sosyal bir haktır.

Belediyede yapılan incelemede işçilerin yıllık izin durumlarına bakıldığında; yıllar itibariyle 242, 188 159, 128, 85 gün gibi miktarlarda birikmiş izni bulunan personel olduğu tespit edilmiştir.

İşçilere yıllık izinlerinin kullandırılmaması ya da işçilerin kendi istekleri ile yıllık izinlerini kullanmaması, hem yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmekte hem de kullanılmayan bu izinlerin ücrete dönüşmesi halinde Belediyeye mali bir yük getirmektedir.

Kamu idaresi cevabında bulguda yer alan tenkit ve tavsiyeler doğrultusunda işlem tesis edileceği bildirilmiştir.

Sonuç olarak işçilerin yıllık izinlerinin 4857 sayılı İş Kanunu hükümlerine uygun olarak İdare tarafından kullandırılması gerekmektedir.