Kurum tarafından kiraya verilen duran varlıkların ilgili hesaplarda izlenmediği, dolayısıyla mali tablolarda bu hesapların yer almadığı tespit edilmiştir.

Taşınmazlardan kiraya verilenlerin kayıtlı değerleri ile izlenebilmesi amacıyla 990 Kiraya Verilen, İrtifak Hakkı Tesis Edilen Maddi Duran Varlıkların Kayıtlı Değeri Hesabı oluşturulmuştur. Bir taşınmazın kiralama işlemi gerçekleştiğinde, sözleşmenin bir nüshası muhasebe birimine verilerek, kiraya verilen taşınmazın kayıtlı değeri üzerinden nazım hesaba alınması sağlanmalıdır. Kira süresinin sona ermesini müteakiben nazım hesaplar kapatılacaktır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği'nin “990 Kiraya verilen duran varlıklar hesabı” başlıklı 475’inci maddesinde; bu hesabın kurumun, bilançolarında kayıtlı duran varlıklardan kiraya verilenlerin izlenmesi için kullanılacağı,

“Hesabın işleyişi” başlıklı 476’ncı maddesinde; kiraya verilen duran varlıkların, kayıtlı değerleri üzerinden 990 Kiraya verilen duran varlıklar hesabına borç, 999- Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği, kiraya verilen duran varlıklardan kira süresi

sona erenlerin kayıtlı değerleri üzerinden 990 no’lu hesaba alacak, 999 no’lu hesaba borç kaydedileceği, belirtilmiştir.

Diğer taraftan Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğünün “Taşınmazlara İlişkin İşlemler” konulu 26.11.2014 tarihli ve 90192509-210.05.02-13278 Sayılı Genel Yazısı çerçevesinde, toplam kira ve irtifak hakkı tesisi gelirleri (peşin tahsil edilenler hariç) tahsil edileceği yıllara göre 993-Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabının bölümlenmiş yardımcı hesaplarına borç, 999- Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabına alacak kaydedilecektir.

993 kodlu hesap Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nde yer almasa da Mahalli İdareler Detaylı Hesap Planı’nda bulunmaktadır. Dolayısıyla detaylı hesap planında yer alan ilgili hesabın İdarelerce, kira gelirlerinin yıllara göre takibi açısından kullanılması gerekmektedir.

Söz konusu nazım hesapların kullanılmaması nedeniyle kiraya verilen taşınmazlar kayıtlı değerleri ile muhasebe kayıtlarında izlenememiş, mali tablolarda yer almamış, gelecekte elde edilecek kira gelirlerinin tutarı mali tablolara yansımamıştır.

Yukarıda belirtilen hükümler ve açıklamalar uyarınca, Kurum tarafından kiraya verilen taşınmazların izlenmesi için 990 Kiraya Verilen Duran Varlıklar Hesabı, 993-Maddi Duran Varlıkların Kira ve İrtifak Hakkı Gelirleri Hesabı ile 999 Diğer Nazım Hesaplar Karşılığı Hesabının kullanılması gerekmektedir.