696 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname’nin 83’üncü maddesiyle 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 62’nci maddesinin 1’inci fıkrasının (e) bendine eklenen maddede sayılan kamu idarelerinin KHK’nin 136’ncı maddesinde belirtilen 02.01.2018 tarihinden itibaren personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamayacağı ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümleri uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

696 sayılı KHK’nin 127’nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ye eklenen Geçici 24’üncü maddesi belediyeler ile bağlı kuruluşlarında ve bunların üyesi olduğu mahalli idare birliklerinde, birlikte veya ayrı ayrı sermayesinin yarısından fazlası il özel idareleri, belediyeler ve bağlı kuruluşlarına ait şirketlerde 4734 sayılı Kanun ve diğer mevzuat hükümleri uyarınca personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alım sözleşmeleri kapsamında yükleniciler tarafından 4/12/2017 tarihi itibarıyla çalıştırılmakta olanların ek madde 20’nci madde kapsamındaki şirketlerinde işçi statüsünde çalıştırılmak üzere başvuracakları ve işe başlatılacakları düzenlenmektedir.

696 sayılı KHK’nin 127’nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ye eklenen Geçici 23’üncü maddesinin 10’uncu fıkrasında hizmet alımı sözleşmesinin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında değerlendirilebilmesinin şartları;

• İhale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği,

• Bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı,

• Yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dahil işçilik giderinden oluştuğu,

• Yıl boyunca devam eden ve niteliği gereği süreklilik arz eden işler, olarak belirlenmiştir.

696 sayılı KHK'nin 127'nci maddesi ile 375 sayılı KHK’ye eklenen Geçici 24’üncü maddenin 6’ncı fıkrasında mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar da personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı

olarak kabul edileceği belirtilmiştir.

Park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin ihale konusu işlerde personel sayısı belirlenmemiş ve asgari işçilik maliyeti %70’in altında olsa dahi personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edilmesi gerektiği hüküm altına alınmıştır.

375 sayılı KHK’nin Geçici 23’üncü maddesinin 7’nci fıkrasında sürekli işçi kadrolarına geçirileceklerin istihdam edilmesine esas hizmet alım sözleşmeleri, birinci fıkrada öngörülen geçiş işleminin yapıldığı tarih itibarıyla feshedilmiş sayılacağı belirtilmiştir. Maddenin 9’uncu fıkrasında ise Feshedilmiş sayılan sözleşmeler kapsamındaki işlerin tasfiye süreci hemen başlatılacağı ve yapılan işlere ilişkin hakedişlerlerin 5.1.2002 tarihli ve 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri Kanunu hükümleri çerçevesinde en geç üç ay içinde ödeneceği belirtilmiştir.

696 sayılı KHK ile taşeron işçilerin kadroya alınması, çalıştırılması ve yeni işçi istihdamının şartları konularında düzenleyici otorite tarafından sistematik bir çerçeve belirlenerek mahalli idarelerde uygulamanın bu çerçevede yapılması hüküm altına alınmıştır. Belediye, bağlı kuruluş ve şirketlerinde personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı sözleşmelerinin feshedileceği ve bu sözleşmeler kapsamında çalıştırılan işçilerin belirlemiş olduğu şirketinde istihdam edeceği belirlenmiştir.

Kurumun Fen İşleri Daire Başkanlığı Kent Estetiği Şube Müdürlüğünce ihalesi yapılmış “Kent Estetiği Çalışmaları İçin Bakım-Onarım ve Temizlik İşleri Hizmet Alımı” ve Park ve Bahçeler Şube Müdürlüğünce ihalesi yapılmış “Bursa Büyükşehir Belediyesi Görev, Yetki ve Sorumluluğundaki Yeşil Alanların ve Ana Arterlerin Bakımı ve Çevre Düzenlemesi” işleri 696 sayılı KHK hükümlerine göre değerlendirilmiş ve personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında olduğu belirlenmiş, sözleşme kapsamında çalıştırılan işçilerden hakedenler ve başvuranlar 01.04.2018 tarihi itibarıyla Belediye şirketinde istihdam edilmeye başlanılmıştır. Ancak mevzuatta belirlenenin aksine sözleşmeler feshedilmeyerek personel hizmeti dışındaki araç hizmeti alımı, temizlik ve çevre düzenlemesi için gerekli olan araç ve gereçler yükleniciden ihale kapsamında alınmaya devam edilmiş ve hakediş ödemesinde bulunulmuştur.

Her iki işin içerisinde konusu itibarıyla farkı bir hizmet alımı olmaması nedeniyle sözleşme kapsamında çalıştırılan işçilerin Belediye şirketlerine geçişleri sonrasında sözleşmelerin feshedilmesi gerekirken devam ettirilerek 696 sayılı KHK hükümlerine uyulmamıştır.

Kamu idaresi cevabında; “İdaremizce 696 Sayılı Kanun Hükmünde kararname ve bu kararnameye bağlı usul ve esaslara riayet edilmiştir. Kimi sözleşmeler feshedilmiş kimi sözleşmelerde ise iş eksiliş yapılmıştır. Bulguya konu olan “Kent Estetiği Çalışmaları için Bakım Onarım ve Temizlik İşleri İhalesi” feshedilmiştir.

Bulguya konu “Bursa Büyükşehir Belediyesi Görev, Yetki ve Sorumluluğundaki Yeşil Alanların ve Ana Arterlerin Bakımı ve Çevre Düzenlemesi İşi” işinde ise iş ekilişi yapılmıştır.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi tarafından verilen cevapta bulguda belirtilen “Kent Estetiği Çalışmaları için Bakım Onarım ve Temizlik İşleri” hizmet alımının feshedildiği belirtilmiştir. Ancak kamu idaresi cevabı ekinde gönderilen belgeden de anlaşılacağı üzüre sözleşme feshedilmeyerek personel hizmeti iş eksilişi yapılmış, araç kiralama hizmeti ve temizlik ve çevre düzenlemesi için gerekli olan araç ve gereçler yükleniciden ihale kapsamında alınmaya devam edilmiş ve hakediş ödemesinde bulunulmuştur.

“Bursa Büyükşehir Belediyesi Görev, Yetki ve Sorumluluğundaki Yeşil Alanların ve Ana Arterlerin Bakımı ve Çevre Düzenlemesi ” hizmet alımı sözleşmesinin feshedilmeyerek iş eksilişi yapılarak devam ettirilmesinin mevzuata uygun olduğu iddia edilmiştir.

696 sayılı KHK Geçici 24’üncü maddenin 6’ncı fıkrasında mahalli idare veya şirketlerinin bütçelerinden yapılan, yıl boyunca devam eden, niteliği gereği süreklilik arz eden ve haftalık çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı park ve bahçe bakım ve onarımı ile çöp toplama, cadde, sokak, meydan ve benzerlerinin temizlik işlerine ilişkin alımlar da personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edileceği belirtilmiştir.

Ayrıca KHK’nin 83’üncü maddesinin 2’nci bendinde de ifade edildiği gibi Hizmet alım sözleşmesi kapsamında niteliği birbirinden farklı hizmet türlerinin bulunması halinde personel çalıştırılmasına dayalı olup olmama yönünden yapılacak değerlendirme her hizmet türü için ayrı ayrı yapılır.” denilmiştir. Söz konusu hükme göre niteliği itibariyle birbirinden farklı hizmet alımlarının söz konusu olması durumunda iş eksilişinden bahsedilmektedir. Buna örnek olarak personel çalıştırılması ve yemek ihalesinin aynı dosya kapsamında ihale edilmesi örnek olarak verilebilir. Dolayısıyla gerek park bahçe bakım işlerinde gerekse çöp toplama işlerinde tek bir hizmet söz konusu olup bu hizmetlerin yerine getirilmesi için kullanılan araç gerecin ayrı bir hizmet işi gibi düşünülerek iş eksilişine gidilmesi mümkün değildir.

Park ve bahçe bakım ve onarımı işlerinde personel sayısı belirlenmemiş ve asgari işçilik

maliyeti %70’in altında olsa dahi personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı olarak kabul edildiğinden; 696 sayılı KHK’nin Geçici 23’üncü maddesinin 7’nci fıkrası uyarınca geçiş işlemlerinin yapıldığı tarih itibariyle “Kent Estetiği Çalışmaları İçin Bakım-Onarım ve Temizlik İşleri Hizmet Alımı” ve “Bursa Büyükşehir Belediyesi Görev, Yetki ve Sorumluluğundaki Yeşil Alanların ve Ana Arterlerin Bakımı ve Çevre Düzenlemesi” işlerine ait sözleşmelerin fesh edilmesi gerekmektedir.