Belediyenin mülkiyetinde olan yeraltı ve yerüstü düzenlerinden diğer kurumlara tahsis edilenler ile başka kurumlarca Belediyeye tahsis edilen yeraltı ve yerüstü düzenleriyle ilgili hatalı muhasebe kayıtlarının bulunduğu tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 187’nci maddesinde;

“5) Kamu idaresinin mülkiyetinde olan taşınmazlar, bunlardan diğer kamu idarelerine tahsis edilenler ve kamu idarelerince tahsisli olarak kullanılanlar yardımcı hesaplar itibarıyla izlenir.

6) Taşınmazların tahsisinin kaldırılmasına karar verilmesi halinde taşınmazı tahsis eden idare ile taşınmazın tahsis edildiği idarenin muhasebe hizmetlerini yürüten muhasebe birimleri tarafından tahsise ilişkin muhasebe kayıtları kapatılır.” hükmüne yer verilmiştir.

Aynı Yönetmeliğin 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabına ilişkin “Hesabın işleyişi” başlıklı 191’inci maddesine göre, tahsise konu edilen yeraltı ve yerüstü düzenleri tahsis edilen kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değeri üzerinden bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilir. Ayrıca, varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı 500-Net Değer Hesabına borç, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmekte olup, tahsis edilen yeraltı ve yerüstü düzenlerinden tahsisi kaldırılanlar ise maliki kamu idaresinin muhasebe birimince bu hesaba borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir.

Bununla birlikte, tahsise konu edilen yeraltı ve yerüstü düzenleri tahsis eden kamu idaresine hizmet veren muhasebe birimince kayıtlı değer üzerinden bu hesaba alacak, 500-Net Değer Hesabına borç kaydedilir. Ayrıca, varlığa ilişkin ayrılmış amortisman tutarı 500-Net Değer Hesabına alacak, 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına borç kaydedilmesi gerekmekte olup, tahsisli kullanılan yeraltı ve yerüstü düzenlerinden tahsisi kaldırılanlar ise tahsisli kullanan kamu idaresinin muhasebe birimince bu hesaba alacak, 500-Net Değer Hesabına borç kaydedilmesi gerekmektedir.

Ayrıca Muhasebat Genel Müdürlüğünün yayınladığı 26.01.2018 tarihli Mahalli İdareler 2018 Detaylı Hesap Planında “251.01 Kamu İdaresinin Mülkiyetinde Olanlar, 251.02 Kamu İdaresinin Tahsis Ettiği ve 251.03 Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar” ibarelerinin bulunduğu görülmektedir.

Yapılan incelemede, Belediyenin mülkiyetinde olan yeraltı ve yerüstü düzenlerinden

diğer kurumlara tahsis edilenlere ilişkin tespit edilen kayıtlı değerlerinin 3.593.862,51-TL olduğu; başka kurumlarca tahsis edilen ve Belediyenin kullanımında olan yeraltı ve yerüstü düzenlerine ilişkin kayıtlı değerlerinin ise 44.015,54-TL olduğu ancak ilgili muhasebe kayıtlarının yapılmadığı anlaşılmıştır.

Tablo 9: Tahsisli Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Listesi

Bu itibarla, Belediye tarafından tahsise verilen yeraltı ve yerüstü düzenlerine ilişkin 3.593.862,51 -TL tutarının 251.02-Kamu İdaresinin Tahsis Ettiği Taşınmazlar Hesabına alacak 500-Net Değer Hesabına borç kaydedilmesi gerekmekte olup, tahsisli olarak alınan yeraltı ve yerüstü düzenlerine ilişkin 44.015,54-TL’lik tutarın da 251.03-Tahsisli Kullanılan Taşınmazlar Hesabına borç, 500-Net Değer Hesabına alacak kaydedilmesi ve ilgili amortisman kayıtlarının da yapılması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “2018 yılı Denetim Raporunun “Tablo 10: Tahsisli Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri” başlığı altında bulunan taşınmaz, 20.03.2019 tarih ve 1473 yevmiye no’lu muhasebe işlem fişi ile, Belediyece tahsis edilenler başlığı altında bulunan taşınmazlar da 20.03.2019 tarih ve 1477 yevmiye no’lu muhasebe işlem fişleri ile kayıt altına alınmıştır.” denilmiştir.

Sonuç olarak İdare, 251-Yeraltı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı ile 500-Net Değer Hesabının mali tablolarda hatalı yer almasına neden olan bulgu konusunun 2019 yılı içinde düzeltildiğini belirtmiştir. Tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde de izlenecektir.