Belediyede sadece başkanlık makamına ait olması gereken temsil ağırlama bütçesinin aynı zamanda bazı müdürlükler bütçesinde tertip açılmak suretiyle kullanıldığı görülmüştür.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunun “Harcama Talimatı ve Sorumluluk” başlıklı 32’nci maddesinde, bütçelerden harcama yapılabilmesinin harcama yetkilisinin harcama talimatı vermesiyle mümkün olduğu; harcama talimatlarında hizmet gerekçesi, yapılacak işin konusu ve tutarı, süresi, kullanılabilir ödeneği, gerçekleştirme usulü ile gerçekleştirmeyle görevli olanlara ilişkin bilgiler yer alacağı; harcama yetkililerinin, harcama talimatlarının bütçe ilke ve esaslarına, kanun, tüzük ve yönetmelikler ile diğer mevzuata uygun olmasından, ödeneklerin etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasından ve bu Kanun çerçevesinde yapmaları gereken diğer işlemlerden sorumlu olduğu hüküm altına alınmıştır.

Buna göre 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediye giderleri” başlıklı 60’ıncı maddesinde temsil, tören, ağırlama ve tanıtım giderlerinin belediye giderleri arasında sayılmaktadır. Bu giderleri kullanma yetkisi ise anılan Kanun’un “Belediye başkanının görev ve yetkileri” başlıklı 38’inci maddesinde “Temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmak” denilerek belediye başkanına verilmiştir.

Diğer yandan temsil ağırlama gideri yapma konusunda yetki, kurumu temsile yetkili olan üst yöneticilerde olmasına rağmen mahalli idarelerde söz konusu harcamalar özel kalem müdürlüğü aracılığıyla yapılmaktadır. Örneğin belediyelerde temsil ağırlama gideri yapma yetkisi üst yönetici sıfatıyla belediye başkanlarında iken, belediye başkanları bu yetkilerini genellikle özel kalem müdürlüğü harcama birimi bütçesine konacak ödeneklerle gerçekleştirmektedirler. Zira temsil ve ağırlama giderleri üst yönetim maliyetleri arasında yer aldığından belediye bütçeleri içinde “Özel Kalem/Müdürlüğü” kurumsal kodu içinde bütçelenmesi gerekmektedir.

Ayrıca Belediye Bütçesinden Yapılacak Temsil Ağırlama ve Tören Giderleri

Yönergesi’nin kapsam başlıklı 2’ inci maddesinde, "Bu Yönerge, belediye idaresinin başı ve temsilcisi olan belediye başkanının bu sıfatının gereği olarak yapacağı temsil, ağırlama ve tören giderleri konusunda uyacağı kuralları kapsar." denilmekte olup, mezkur Yönerge’nin 3’üncü maddesinde de;"Temsil-ağırlama ve tören giderlerinin konu, kapsam ve miktarının tayini belediye başkanının takdirine tabidir" denilmektedir. Belediyenin üst yöneticisi sıfatı ile belediye başkanının belediyeyi temsile yetkili olduğu ve bu giderlerin kendi takdir yetkisinde bulunduğu görülmektedir.

İdarenin 2018 yılı mali işlemlerinin incelenmesi neticesinde, Bağcılar Belediyesinde kurum bütçesi içerisinde kurumsal sınıflandırmanın dördüncü düzeyinde yer alan her bir harcama biriminin ekonomik kodlama açısından 03.6. Temsil ve Tanıtma Giderleri ödeneğine bakıldığında, başkanlık makamına(özel kalem müdürlüğü) tahsis edilen ödenek haricinde, ayrıca 5 adet müdürlük bütçesine söz konusu ödeneğin ayrıldığı ve bu ödenek kapsamında ise temsil ve ağırlama harcamalarının yapıldığı tespit edilmiştir.

Öncelikle 5393 sayılı Kanunun 38’inci maddesinde temsil ve ağırlama giderleri için ayrılan ödeneği kullanmak belediye başkanının görev ve yetkileri arasında sayılmış olduğundan söz konusu ödeneklerin kullanılmasında belediye başkanı harcama yetkilisi olmalıdır.

Ancak söz konusu giderlerin Başkanlık haricinde kullanılabilmesi de mümkün olabilmektedir. Şöyle ki, 5018 Sayılı Kanun’un 31’inci maddesi, 5393 sayılı Kanun’un 42’nci maddesi ve Hazine ve Maliye Bakanlığının Harcama Yetkilileri Hakkında 1 seri no.lu Genel Tebliği esas alınarak Belediye Başkanı sıfatı ile kullanılan temsil ağırlama giderleri için yetki devri yapılabilmektedir. Başka bir ifade ile temsil ve ağırlama gideri yapılması için harcama yetkililerince harcama talimatı verilmeden önce belediye başkanından yetki devri yapılarak onay alınması gerekmektedir. Kaldı ki, Belediyede yapılan bu giderler için belediye başkanı tarafından yapılmış bir yetki devri bulunmamaktadır.

Kamu giderleri arasında özellikli bir yere sahip olan temsil ağırlama giderleri, mahalli idarelerde üst yöneticilerin mensubu oldukları kurumu temsil etme görev ve sorumluluklarının bir gereği olarak yapacakları bir takım giderler olduğundan ve anılan mevzuat hükümlerinden ve yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, temsil ağırlama bütçesi sadece belediye başkanlık makamının temsiline yetkili olan belediye başkanının yapabileceği harcamalar olup, başka bir harcama yetkilisince kullanılmasının mevzuata uygun olmayacağı düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “5393 sayılı Belediye Kanunun 42. maddesinde “Belediye

başkanı, görev ve yetkilerinden bir kısmını uygun gördüğü takdirde, yöneticilik sıfatı bulunan belediye görevlilerine devredebilir” hükmüne istinaden ilgili müdürlüklere yetki devri yapılarak bütçe ödeneklerinde Temsil Ağırlama Gider Kalemine ödenek tahsisi yapılmıştır. Ayrıca bu tür harcama kalemlerinin tamamı Belediye Başkanlık onayıyla gerçekleştirilmiştir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Başkanlığımıza gönderilen kamu idaresi cevabında 5393 sayılı Belediye Kanunun 42’nci maddesi gereği ilgili müdürlüklere yetki devri yapılarak bütçe ödeneklerinde temsil ağırlama gider kalemine ödenek tahsisi yapıldığı ve söz konusu harcama kalemlerinin tamamının belediye başkanlık onayıyla gerçekleştirildiği belirtilmiştir.

Öncelikle söz konusu giderleri kullanma yetkisi gerek anılan Kanun’un 38’inci maddesince gerek mezkûr Yönergenin 3’üncü maddesi gereğince Belediye başkanına verildiği aşikârdır.

Ayrıca bulguda da belirtildiği üzere söz konusu giderlerin Başkanlık haricinde kullanılabilmesi için temsil ve ağırlama gideri yapılması için harcama yetkililerince harcama talimatı verilmeden önce belediye başkanından yetki devri yapılarak onay alınması gerekmektedir. Kaldı ki Belediyede yapılan bu giderler için belediye başkanı tarafından yapılmış bir yetki devri bulunmadığı gibi Belediye Başkanı tarafından verilmiş herhangi bir onay da bulunmamaktadır.

Dolayısıyla anılan mevzuat hükümlerinden ve yapılan açıklamalardan da anlaşılacağı üzere, temsil ağırlama bütçesi sadece belediye başkanlık makamının temsiline yetkili olan belediye başkanının yapabileceği harcamalar olup, başka bir harcama yetkilisince kullanılmasının mevzuata uygun olmayacağı düşünülmektedir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.