Belediyeye ait araçlarda, araçların çalışma şeklinin takip edilebilmesi için araç takip sisteminin kurulmadığı, ayrıca Hizmet Alımı Suretiyle Taşıt Edinilmesine İlişkin Esas ve Usuller gereğince kiralanan araçların kontrol edilebilmesi için kullanılacak araç takip kitleri için ihale dokümanlarında cezai şart öngörülmediği tespit edilmiştir.

1. Belediyeye Ait Araçlarda Araç Takip Sisteminin Olmaması

   30.06.2021 tarih ve 31527 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 2021/14 sayılı Cumhurbaşkanlığı Tasarruf Tedbirleri Genelgesi ile resmi taşıtların edinilmesi ve kullanılmasına ilişkin düzenlenmeler yapılmıştır. Anılan Genelgeye göre;

   “…

   237 sayılı Kanun hükümlerinin izin verdiği hâller hariç hiçbir makama arazi binek gibi taşıtlar ile yabancı menşeli taşıt, makam aracı olarak tahsis edilmeyecektir.

   …

   Taşıtların verimli kullanımı ile işletme maliyetlerinin asgari seviyeye indirilmesine yönelik gerekli önlemler idarelerce alınacaktır. Bu kapsamda taşıtların masrafları gider türleri itibariyle plaka bazında düzenli olarak kayıt altına alınacak, harcama yetkililerince taşıtların çalışma süresi, güzergahı, ortalama yakıt tüketim değeri, bakım maliyetleri ve sürücü performans düzenli olarak izlenecektir.

   …” şeklinde düzenlenmiştir.

   Yukarıda anılan düzenlemeye aykırı olarak Belediyeye ait araçların düzenli takip edilebilmesi için araç takip sisteminin kurulmadığı tespit edilmiştir.

2. Kiralanan Araçların Kontrol Edilebilmesi İçin Kullanılacak Araç Takip Kitleri İçin İhale Dokümanlarında Cezai Şart Öngörülmemesi

   Belediye tarafından kiralanan araçlara ilişkin olarak ihale dokümanlarında araç takip kitlerinin yer almaması durumunda herhangi bir cezai şart öngörülmediği tespit edilmiştir.

   4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İhale ve ön yeterlik dokümanın içeriği ve idari şartnamede yer alması zorunlu hususlar” başlıklı 27’nci maddesine göre; ihale dokümanında, isteklilere talimatları da içeren idari şartnameler ile yaptırılacak işin projesini de kapsayan teknik şartnameler, sözleşe tasarısı ve gerekli diğer belge ve bilgiler bulunacaktır. Anılan maddenin r bendine göre idari şartnamede ihale konusuna göre ihale konusu işin başlama ve bitirme tarihi, yapılma yeri, teslim şartları ve gecikme hainde alınacak cezaların belirlenmesi zorunludur.

   6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun “Borcun İfa Edilmemesi” başlıklı 112’ nci maddesine göre; borç hiç veya gereği gibi ifa edilmezse borçlu, kendisine hiçbir kusurun yüklenemeyeceğini ispat etmedikçe, alacaklının bundan doğan zararını gidermekle yükümlü olacaktır. Dolayısıyla taraflar alacak ve borç ilişkisine girerken; alacaklı alacağını güvence altına almak için sözleşmeye cezai şart maddesi koydurması gereklidir.

   Yukarıda anılan mevzuat hükümlerine aykırı olarak Belediye tarafından gerçekleştirilen araç kiralama ihalelerinde araç takip sisteminin kurulmamasına yönelik ihale dokümanlarında herhangi bir cezai şart öngörülmediği görülmüştür.

   Yukarıda yer alan mevzuata uygun olarak Belediyenin yapmış olduğu ihale konusu işlerin denetiminin daha etkin olarak yerine getirilebilmesi için ilgili cezai şartların ihale dokümanlarına konulması gerekmektedir.