4734 sayılı Kamu İhale Kanunu’nun 21 ve 22’nci maddeleri gereğince yapılan mal ve hizmet alımlarına ilişkin harcamaların yıllık toplamının, bütçeye bu amaçla konulan ödeneklerin %10’unu, Kamu İhale Kurulunun uygun görüşü alınmadan aştığı görülmüştür.

4734 sayılı Kamu İhale Kanun’un İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar başlıklı 62‘nci maddesinde; bu Kanunun 21 ve 22’nci maddelerinde belirtilen parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’unu, Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınmaksızın aşamayacağı ifade edilmiştir.

22.08.2009 tarih ve 27327 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Kamu İhale Genel Tebliği’nin 21’inci maddesi, 4734 sayılı Kamu İhale Kanun’unun 62’nci maddesinin uygulanmasına ilişkin açıklamaları içermektedir. Tebliğin anılan maddesinde, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunun 21’inci maddesinin (f) bendi (Pazarlık Usulü) ve 22’nci maddesinin (d) bendine (Doğrudan Temin) göre yapılacak alımlara ilişkin harcamaların yıllık toplamının, idarelerin bütçelerine bu amaçla konulacak ödeneklerin %10’una kadar olabileceği, bu sınırın aşılmasını gerektiren hallerde Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınması gerektiği ifade edilmiştir. Yine anılan Tebliğ’de Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’nci maddesinin (d) bendine göre ihtiyaçların temininde bütçe sahibi olan kamu idareleri tarafından, yıllık bütçelerine bu amaçla konulan toplam ödenek tutarının dikkate alınacağı ve mal alımı, hizmet alımı veya yapım işleri için bütçelerine bu amaçla konan yıllık toplam ödenekleri üzerinden her biri için ayrı ayrı %10 oranının hesaplanması gerektiği belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, idarelerin 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ile 22’nci maddesinin (d) bendi kapsamında yapacakları alımlara ilişkin bir sınır bulunduğu, parasal limitlerin tespitinde bütçeye konulan ödeneklerin toplam tutarının değil, ödenek hangi amaçla bütçeye konulmuş ise o amaç için konulmuş ödeneğin toplam tutarının dikkate alınması gerektiği anlaşılmaktadır. Bu sınırın aşılacağının öngörülmesi halinde ise Kamu İhale Kurulundan önceden uygun görüş alınması gerekmektedir.

‌Tablo 8: Pazarlık ve Doğrudan Temin Mal Alım Giderleri

Belediye tarafından 2023 yılı içerisinde mal alımlarına ilişkin toplam 59.932.559,30 TL tutarında ödenek ayrılmış olup, aynı dönem içerisinde Pazarlık ve Doğrudan Temin Usulü ile 18.793.824,64 TL tutarında mal alımı yapılmıştır. Söz konusu tutar bütçe ile ayrılan ödeneğin

%31.4 ’üne isabet etmektedir.

‌Tablo 9: Pazarlık ve Doğrudan Temin Hizmet Alım Giderleri

2023 yılı bütçesinde hizmet alımları için ise toplam 45.623.025,00 TL ödenek ayrılmıştır. Kurum tarafından 2023 yılı içinde Pazarlık ve Doğrudan Temin Usulü ile toplam 8.336.825,36 TL tutarında hizmet alımı yapılmış olup, bu tutar bütçeden ayrılan ödeneğin

%18,2’sine isabet etmektedir.

‌Tablo 10: Pazarlık ve Doğrudan Temin Yapım Giderleri

2023 yılı bütçesinde yapım giderleri için ise toplam 26.174.765,70 TL ödenek ayrılmıştır. Kurum tarafından 2023 yılı içinde Pazarlık ve Doğrudan Temin Usulü ile toplam 12.066.364,66 TL tutarında yapım gideri yapılmış olup, bu tutar bütçeden ayrılan ödeneğin

%46’sına isabet etmektedir.

Görüldüğü üzere mal alımları için bütçeyle ayrılan ödeneğin %10’unun üzerindeki bir oranda 4734 sayılı Kanun’un 21’inci maddesinin (f) bendi ve 22’nci maddesinin (d) bendine göre harcama yapılmış olup, söz konusu durum için Kamu İhale Kurulundan herhangi bir izin de alınmamıştır.

Kamu idaresi cevabında bulgu konusu hususa katıldığını ve %10 sınırının aşılmamasının sağlanması amacıyla Belediyenin harcama birimlerine, açık ihale usulü ve belli istekliler arasında ihale usulünün temel usuller olduğu hususunda bilgilendirme yapıldığını bundan sonraki süreçte de gerekli tedbirlerin alınacağını ve aşımın söz konusu olabileceği durumlar için Kamu İhale Kurulundan uygun görüş alınacağını ifade etmiştir.

Kamu İhale Kanunu'nun 21 ve 22’nci maddelerindeki parasal limitler dâhilinde yapılacak harcamaların yıllık toplamının, bütçede bu amaçla tahsis edilmiş toplam ödeneklerin

%10’unun aşılmaması, aşımın söz konusu olabileceği durumlar için Kamu İhale Kurulundan önceden uygun görüş alınması gerekmektedir.