Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü ile en çok üyeye sahip kamu görevlileri sendikası arasında imzalanan ve yapılan protokol ile süresi uzatılarak 2022 yılını da kapsayan sosyal denge sözleşmesinin incelenmesi neticesinde; söz konusu sözleşmede mevzuata aykırı hükümlerin yer aldığı görülmüştür.

Anayasa'nın 128'inci maddesinde, memur ve diğer kamu görevlilerinin aylık ve ödenekleri ile diğer özlük işlerinin kanunla düzenleceği, malî ve sosyal haklara ilişkin toplu sözleşme hükümlerinin ise saklı olduğu belirtilmiştir.

Mahalli idarelerde düzenlenen sosyal denge sözleşmelerinin yasal dayanaklarını oluşturan gerek 4688 sayılı Kamu Görevlileri Sendikaları ve Toplu Sözleşme Kanunu’nun 32’nci maddesinde gerekse de 375 sayılı KHK’nin Ek 15’inci maddesinde; belediyelerin kadro ve pozisyonlarında istihdam edilen kamu görevlilerine hangi usul ve esaslarda sosyal denge tazminatı ödenebileceği, ödenecek tazminatın aylık tavan tutarının nasıl belirleneceği ile ilgili hükümlere yer verilmiş, bunun dışında çeşitli düzenlemeler yapılabileceğine ilişkin herhangi bir kayda yer verilmemiştir.

Ayrıca, 4688 sayılı Kanun’un 32’nci maddesinin birinci fıkrasının son cümlesinde; bu sözleşmenin Kanun'un uygulanması bakımından toplu sözleşme sayılmayacağı ve bu kapsamda Kamu Görevlileri Hakem Kuruluna başvurulamayacağı belirtilerek sosyal denge sözleşmesinin 4688 sayılı Kanun kapsamında toplu sözleşme olarak sayılamayacağı hüküm altına alınmıştır.

6'ncı Dönem Toplu Sözleşme’nin Genel Hükümler başlıklı birinci kısmının 1’inci maddesinin ikinci fıkrasında ise söz konusu kararda düzenlenmeyen mali ve sosyal haklar hakkında ilgili mevzuat hükümlerinin uygulanmasına devam olunacağı ifade edilmiştir.

İlgili düzenlemelere rağmen bulgu konusu sosyal denge sözleşmesinde yer alan hükümlerde sosyal denge tazminat tutarının dışında çeşitli düzenlemelere yer verildiği tespit edilmiştir. Sözleşmenin 7’nci maddesinde yer alan ulaşım yardımı ile Ramazan Bayramı, Kurban Bayramı ve Yılbaşında yapılması ifade edilen yardımlar sosyal denge sözleşmesinde yer almaması gereken ve bu yönüyle yasal dayanaktan yoksun hükümlerdir.

Her ne kadar İdare tarafından yapılan işlemlerin mevzuat çerçevesinde yürütüldüğü ifade edilmiş ise de ilgili Kanun uyarınca imzalanan sosyal denge sözleşmesi bir toplu sözleşme niteliğinde değildir. Sosyal denge tazminat miktarının belirlenen sınırlar içerisinde kalınarak tespit edilmesine ilişkin bir sözleşmede konusu dışında düzenlemelere yer verilmesi hukuken uygun değildir.