Yapılan incelemede; Belediye sınırlarında işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmaksızın faaliyet yürüten işletmelerin bulunduğu tespit edilmiş olup söz konusu durumun işyerlerine ilişkin çevre temizlik vergisinin tahakkuk ettirilememesine sebep olduğu görülmüştür.

10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik’in “İşyeri açılması” başlıklı 6’ncı maddesinin 1’inci fıkrasında;

“Yetkili idarelerden usulüne uygun olarak işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan işyeri açılamaz ve çalıştırılamaz. (…) İşyeri açma ve çalışma ruhsatı alınmadan açılan işyerleri yetkili idareler tarafından kapatılır.” hükmü yer almaktadır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Belediyelerin yetkileri ve imtiyazları” başlıklı 15’inci maddesinin (c) bendinde;

“Gerçek ve tüzel kişilerin faaliyetleri ile ilgili olarak kanunlarda belirtilen izin veya ruhsatı vermek.” Denilmektedir.

Yukarıda anılan Yönetmeliğin dayanağı olan 3572 sayılı İşyeri Açma Ve Çalışma Ruhsatlarına Dair Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulüne Dair Kanun’un 2’nci maddesinde de Kanun’un hükümlerinin uygulanmayacağı alanlar belirtilmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri gereğince 3572 sayılı Kanun’un istisnalarında belirtilen yerlerin dışındaki işyerlerinin ruhsatının, idare tarafından verilmesi gerekmektedir.

Ayrıca 2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “İşyeri Açma İzni Harcı” başlıklı 81’inci maddesinde; “Belediye sınırları veya mücavir alanlar içinde bir işyerinin açılması "İşyeri Açma İzni Harcına" tabidir.” hükmü yer aldığından ruhsatlandırılan işyerlerine ilişkin

işyeri açma izin harcının da idare tarafından tahsil edilmesi gerekmektedir.

İncelememize esas olmak üzere Vergi Dairesi ile yazışma yapılmış ve aktif mükellefler edinilmiş olup söz konusu mükellefler üzerinde Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü tarafından inceleme gerçekleştirilmiştir. Söz konusu inceleme sonucunda idare sınırları içerisinde yer alan 1.679 adet aktif mükellefin ruhsatsız olabileceği değerlendirilmiştir.

Bu itibarla söz konusu durumun mevzuata uyarlı olmadığı ve idarenin ruhsatsız çalışan işyerlerinden dolayı işyeri açma izin harcı geliri kaybı olduğu değerlendirilmektedir.

Ayrıca idarenin Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü ile Gelir Birimi koordineli bir biçimde çalışmakta olup işyeri açma ve çalışma ruhsatı alan ilgililere 2464 sayılı Kanun’un mükerrer 44’üncü maddesi uyarınca çevre temizlik vergisi de tahakkuk ettirilmektedir.

Söz konusu duruma istinaden işyerlerine ilişkin kapsamlı bir denetim gerçekleştirilmediği müddetçe işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyet gösteren işletmelerin ilgililerine çevre temizlik vergisi tahakkuk ettirilememekte ve bu durum da gelir kaybına sebebiyet vermektedir.

Kamu idaresi cevabında; Özetle; işyeri ruhsatı müracaatları esnasında eksik evrakların tamamlanması için İdare tarafından süre verildiği, süre verilen işletmelerin sistemde ruhsatsız olarak görüldüğü ifade edilmiştir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi cevabında işyeri ruhsat müracaatları esnasında ortaya çıkan evrak tamamlama süreci nedeniyle işyeri açma ve çalışma ruhsatı olmadan faaliyet gösteren işletmelerin mevcut olduğu ifade edilmiştir. Ancak söz konusu gerekçenin, İdare sınırları içerisinde yer alan 1.679 adet aktif mükellefin ruhsatsız olabileceği tespitimizi karşılayamadığı değerlendirilmektedir.

Netice olarak bulgu konusu husus, denetim dönemi olan 2018 yılına ilişkin olarak mevzuata aykırılık teşkil etmektedir. Konu, izleyen denetimlerde takip edilecektir.