Belediye tarafından 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabının ilgili mevzuat hükümlerine uygun olarak kullanılmadığı görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 73’üncü maddesinde, banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilat ve bunlara ilişkin olarak yapılan mahsup ve iade işlemlerinin 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabında izleneceği ve banka kredi kartı ile yapılan tahsilatlara ilişkin olarak Hazine ve Maliye Bakanlığınca genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri için belirlenen usul ve esaslara uyulacağı belirtilmiştir.

Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdarelerinin Ödeme ve Tahsilat İşlemlerinin Elektronik Ortamda Gerçekleştirilmesine İlişkin Usul ve Esaslar’ın 8’inci maddesinin dokuzuncu fıkrasında;

“Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri, faaliyetleri kapsamında yaptıracakları tahsilat işlemlerinin banka kartı veya kredi kartıyla yapılabilmesi için yurt içinde yerleşik diğer bankaları kullanabilir. Banka kartı ile yapılan tahsilatın azami 7, kredi kartları ile yapılan tahsilatın azami 20 gün içerisinde tahsilat hesabına aktarılması zorunludur.” denilmekte olup yukarıda yer verilen Yönetmelik hükmü gereği, mahalli idarelerin de bu Usul ve Esaslar'a uygun hareket etmesi gerekmektedir.

Yönetmelik’in 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabının işleyişini açıklayan 74’üncü maddesinde;

“(1) Banka kredi kartlarından alacaklar hesabına ait borç ve alacak kayıtları aşağıda gösterilmiştir.

1. Borç

   
   

   1. Banka kredi kartıyla yapılan tahsilatlar bir taraftan bu hesaba borç, 600- Gelirler Hesabı veya ilgili diğer hesaplara alacak; diğer taraftan gelir kaydedilen tutarlar 805- Gelir Yansıtma Hesabına borç, 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak kaydedilir.

2. Alacak

   
   

   1. Banka kredi kartıyla yapılan tahsilatlar nedeniyle kurumun banka hesabına aktarılan tutarlar bu hesaba alacak, 102-Banka Hesabına borç kaydedilir.

…” denilmektedir.

Bu çerçevede, banka kredi kartlarıyla yapılan tahsilatların, 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabına borç kaydedilmesi, adı geçen Usul ve Esaslar’a uygun olarak bankalar ile yapılan protokollerde belirlenen süreler sonunda da söz konusu tahsilatların 102 hesabına borç ve 109 hesabına alacak kaydı yapılması gerekmektedir.

Belediye ile bankalar arasında yapılan protokollerde kredi kartıyla yapılan tahsilatların Belediyenin banka hesabına aktarılacağı süre 20 gün olarak belirlenmiştir. Ancak muhasebe kayıtları incelendiğinde, Belediye tarafından bu süre beklenilmeden gün içinde banka kredi kartı ile yapılan tahsilatların tamamının 102 Banka Hesabına borç, 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabına alacak kaydı yapılarak muhasebeleştirildiği görülmüştür. Bu durum, kredi kartıyla yapılan tahsilatların Belediyenin banka hesabına fiili olarak aktarılmamasına rağmen muhasebe kayıtlarında aktarılmış gibi görünmesine sebep olmaktadır. Bu durum, aynı zamanda 109 hesabının yıl sonu mali tablolarında da bakiye vermemesine neden olmaktadır.

Ayrıca, Belediye tarafından anlaşma yapılan birden çok banka olmasına rağmen 109 hesabının alt kodlarında bir ayrıma gidilmemesi nedeniyle kredi kartıyla yapılan tahsilatların tamamının toplu bir şekilde 109 hesabına kaydedilmesi, söz konusu tahsilatın takibini zorlaştırmaktadır.

Sonuç olarak, yukarıda belirtilen değerlendirme ve tespitler dolayısıyla 102 Banka Hesabı ve 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabının mali tablo ve muhasebe kayıtlarında gerçek durumu tam ve doğru olarak yansıtmadığı düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Belediyemiz tarafından banka kredi kartları ile yapılan tahsilatlarda kullanılması gereken Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabı 2018 yılı denetim süreci itibariyle yönetmeliğe uygun olarak kullanılmaya başlanmıştır. Ayrıca 2018 Denetim Raporunda belirtilen Belediyemiz tarafından anlaşma yapılan birden fazla banka olması nedeniyle, kredi kartı tahsilat takibinin daha kolay yapılabilmesi için 109 hesabına alt kod açılarak takibinin yapılması sağlanacaktır.” denilmektedir.

Sonuç olarak kamu idaresi bulguya itirazda bulunmayıp 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabının 2018 yılı denetim sürecinde mevzuata uygun olarak kullanılmaya başlanıldığını ve bu hesabın alt kodlarının açılarak kredi kartı tahsilatlarına ilişkin takibin yapılacağını bildirmekle birlikte bu çalışmalar 2018 yılı içinde sonuçlandırılmadığından 2018 yılı mali tablolarını etkilememektedir. Dolayısıyla, 2018 yılı mali tablolarında 102 Banka Hesabı ve 109 Banka Kredi Kartlarından Alacaklar Hesabı hatalı görünmektedir.