Antalya Su ve Atıksu İdaresi Genel Müdürlüğü 2019 yılı denetimi kapsamında yapılan incelemelerde, harcamalara katılma paylarının mevzuatta belirtilen şartlara aykırı olarak tahakkuk ettirildiği görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 87 ve 88’inci maddelerinde su ve kanalizasyon hizmetlerinden faydalanan kişilerin, bu hizmetler için yapılan harcamalara katılımını düzenlemektedir.

Mezkûr Kanun’un 87’nci maddesinde;

“Belediyelerce ve belediyelere bağlı müesseselerce, aşağıdaki şekilde kanalizasyon tesisi yapılması halinde, bunlardan faydalanan gayrimenkullerin sahiplerinden, Kanalizasyon

Harcamalarına Katılma Payı alınır:

1. Yeni kanalizasyon tesisi yapılması,

   
   

2. Mevcut tesislerin sıhhi ve fenni şartlara göre ıslah edilmesi.

İki ve daha fazla yol kenarında bulunan gayrimenkuller, hangi yoldaki kanalizasyona bağlanmış ise, payın hesabında o yola ait kanalizasyon giderleri nazara alınır.”

88’inci maddesinde;

“Belediyelerce veya belediyelere bağlı müesseselerce beldede aşağıdaki şekillerde su tesisleri yapılması halinde, dağıtımın yapıldığı saha dahilindeki gayrimenkullerin sahiplerinden, Su Tesisleri

Harcamalarına Katılma Payı alınır:

1. Yeni içmesuyu şebeke tesisleri yapılması,

   
   

2. Mevcut şebeke tesislerinin tevsii ve ıslahı.

Birden fazla yol kenarında bulunan gayrimenkullere ait payın hesabında, bunların yalnız suya bağlandıkları yol üzerindeki uzunlukları esas alınır.” denilmektedir.

Payların tahakkuk şekli ilgili Kanun’un 90’ıncı maddesinde açıklanmış olup maddede yol, su tesisleri ile kanalizasyon harcamalarına katılma paylarının hizmetten faydalanma şekillerine göre ilgili gayrimenkul sahipleri arasında belirlenen çerçevede tahakkuk ettirileceği açıkça belirtilmiştir.

Yine 91’inci maddede harcamalara katılma paylarının tahakkukunun, işler hangi ihale usulü ile yapılmış olursa olsun, hizmetin tamamlanarak halkın istifadesine sunulmasından sonra yapılacağı, yazılı tebliğ ile verilecek süre içinde ilgililerin harcamalara katılma paylarını peşin ödemeyi kabul etmeleri halinde, bu payların, kabule ilişkin yazılı başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde tahakkuk ettirileceği; 92’nci maddede ise yazılı esaslar dairesinde hesaplanan payların, mükelleflerin soyadları, adları, adresleri ve kendilerine isabet eden pay miktarını gösteren ve mahiyetlerine göre mahalle, cadde ve sokak itibariyle düzenlenecek tahakkuk cetvellerinin bir ay süre ile belediye ilan yerlerine asılması suretiyle ilan olunacağı ve katılma payları tutarlarının mükelleflere ayrıca tebliğ olunacağı belirtilerek payların hesaplanması, tahakkuku ve tahsili usulü açıklanmıştır.

Yapılan incelemede, kamu idaresi tarafından harcamalara katılma payının tahakkuk ve tahsilinin hizmetlerden faydalanma esasına göre yapılmadığı, payların hesaplandıktan sonra idarece ilan edilmediği ve mükellefe tebliğ edilmediği, ASAT tarafından katılma paylarının hizmetten faydalanma esnasında değil, inşaat ruhsatı alma aşamasında ilgili mükelleflerden tahsil edildiği görülmüştür.

Yukarıda bahsedilen tespitlerimize ilişkin idarenin vermiş olduğu cevabında; öncesinde su ve kanalizasyon altyapısından faydalanmayan ilk kez yapı ruhsatı almak kaydı ile sisteme dâhil olacak gayrimenkul sahiplerinden “Katılım Payı” alınması ile ilgili bir usulsüzlük bulunmadığı belirtilmiştir. Ancak bulgumuzda da bahsedildiği üzere harcamalara katılım paylarının hizmetten faydalanma esasına göre alınmadığı bunun yerine yeni yapılan ve yapı ruhsat alan mükelleflerden alındığı yönündedir. İdarenin vermiş olduğu cevap tespitlerimizle

aynı yönde olup bulgumuzu destekler niteliktedir. İdare vermiş olduğu cevabın devamında hali hazırda tamamlanmış binalardan yeni bir su ve kanalizasyon altyapı tesisi yapılması veya mevcutların tevsii ve ıslahı halinde katılım payı alınmasını mümkün kılacak şekilde güncelleme yapıldığı ve yeni yapılan ve geçici kabulü yapılan su ve kanalizasyon altyapı imalat verilerinin harcamalara katılma payı tahakkukuna esas olmak üzere düzenli biçimde ilgili birimle paylaşılması talimatı verilerek tespitlerimiz doğrultusunda katılım payları alınacağı belirtilmiş olup bulgumuza iştirak edilmiştir. İdare her ne kadar bulgumuza iştirak etmiş olsa da henüz mevzuata uygun olarak katılım payı tahakkuk kayıtları yapılmamıştır. Konu yılı denetiminde takip edilecektir.

Sonuç olarak katılma paylarının ilgili mevzuat hükümleri uyarınca hizmetten faydalanma esası çerçevesinde, şekil şartlarına uygun olarak, öngörülen zaman ve bedelle tahakkuk ve tahsilatının yapılması gerekmektedir.