Karar Künyesi
Büyükşehir Belediye Meclisince karar alınmaksızın İlçe belediyelerince işletilen otoparklar bulunmaktadır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 7’nci maddesinde büyükşehir ve ilçe belediyelerinin görev ve sorumlulukları ayrı ayrı gösterilmiştir. Maddenin birinci fıkrasında büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları hüküm altına alınmıştır. Söz konusu fıkranın (l) bendinde; “Yolcu ve yük terminalleri, kapalı ve açık otoparklar yapmak, yaptırmak, işletmek, işlettirmek veya ruhsat vermek” denilmiş; ikinci fıkrasında da “... Büyükşehir
belediyeleri birinci fıkranın (l), (s), (t) bentlerindeki görevleri ile temizlik hizmetleri ve adres ve numaralandırmaya ilişkin görevlerini belediye meclisi kararı ile ilçe belediyelerine devredebilir, birlikte yapabilirler.” hükmüne yer verilmiştir.
Aynı maddenin devamında ise; “İlçe (…) belediyelerinin görev ve yetkileri şunlardır:
Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak.
...
d) Birinci fıkrada belirtilen hizmetlerden; …, otopark, spor, dinlenme ve eğlence yerleri ile parkları yapmak; …
…” denilmiştir.
Diğer yandan, 5216 sayılı Kanun’un 9’uncu maddesinde; “Bu Kanun ile büyükşehir belediyesine verilen trafik hizmetlerini plânlama, koordinasyon ve güzergâh belirlemesi ile taksi, dolmuş ve servis araçlarının durak ve araç park yerleri ile sayısının tespitine ilişkin yetkiler ile büyükşehir sınırları dahilinde il trafik komisyonunun yetkileri ulaşım koordinasyon merkezi tarafından kullanılır” hükmü yer almıştır.
Büyükşehir Belediyeleri Koordinasyon Merkezleri Yönetmeliği’nin “görev ve yetkiler” başlıklı 18’inci maddesi (1) numaralı fıkrasının (ç) bendinde de “...karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek, gerçek ve tüzel kişiler ile resmi ve özel kurum ve kuruluşlara ait otopark olmaya müsait boş alan, arazi ve arsaları geçici otopark yeri olarak ilan etmek ve bunların sahiplerine veya üçüncü şahıslara işletilmesi için izin vermek, izin verilen otoparklar ile karayolu üzerindeki diğer park yerlerinde (Değişik ibare: RG-25/4/2014- 28982) engelliler için işaretlerle belirlenmiş bölümler ayrılmasını sağlamakla, görevli ve yetkilidir.” düzenlemesi yapılmıştır.
Bu hükümler birlikte değerlendirildiğinde, ilçe belediyeleri tarafından kapalı ve açık otopark işletilebilmesi için, büyükşehir belediye meclisince söz konusu görevlerin ilçe belediyesince yerine getirilmesi konusunda karar alınması gerekmektedir. Büyükşehir belediye meclisinin kararı olmaksızın ilçe belediyeleri tarafından açık veya kapalı otopark işletilmesi mümkün değildir.
5216 sayılı Kanunun “Amaç” başlıklı 1’inci maddesinde de hüküm altına alındığı üzere,
“Bu Kanunun amacı, büyükşehir belediyesi yönetiminin hukukî statüsünü düzenlemek, hizmetlerin plânlı, programlı, etkin, verimli ve uyum içinde yürütülmesini sağlamaktır.” Bu doğrultuda, mezkûr Kanun kapsamında olan büyükşehir belediyeleri ile ilçe belediyeleri koordinasyon içerisinde çalışarak faaliyetlerini yerine getirmelidir. Kanun’da, ilçe belediyelerinin görev ve yetkileri sayılırken, otopark yapımına yer verilmiş olmakla birlikte işletme ifadesine yer verilmemiştir. Kanun’da açık bir şekilde ifade edilen haliyle; ilçe belediyeleri tarafından kapalı ve açık otopark işletilmesi de büyükşehir belediyesinin alacağı meclis kararına bağlanarak hizmetlerin plânlı, programlı, etkin, verimli ve uyum içinde yürütülmesini temin etmek amaçlanmıştır.
Yapılan incelemelerde, yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine aykırı olarak, bazı ilçe belediyeleri tarafından açık ve/veya kapalı otopark işletildiği, ancak Büyükşehir Belediye Meclisi tarafından bu konuda alınan herhangi bir kararın bulunmadığı anlaşılmıştır.
Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; ilçe belediyelerine gerekli uyarıların yapılarak yaptırımların uygulandığı ifade edilmiştir.
Sonuç olarak, Büyükşehir belediye meclisinin kararı olmaksızın ilçe belediyeleri tarafından açık veya kapalı otopark işletilmesi mümkün değildir.