Şirketin sorumlu sıfatıyla kestiği sosyal güvenlik prim kesintilerini ve işsizlik sigortası primlerini Sosyal Güvenlik Kurumuna süresinde göndermemesi sonucunda ek mali külfete katlandığı tespit edilmiştir.

5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 87’nci maddesinde 5510 sayılı Kanun’un 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine tabi olanların prim ödeme yükümlüsünün işverenler olduğu belirtilmiştir.

Mezkûr Kanun’un 88'inci maddesine göre, İdare tarafından istihdam edilen personelin ücretlerinden kesilen prim tutarı ile bu tutara ilave edilen işveren payının ilgili ayı takip eden ay sonuna kadar Sosyal Güvenlik Kurumuna ödenmesi gerekmektedir. Aksi halde süresi içinde ve tam olarak ödenmeyen bu prim tutarları için ek mali külfete maruz kalarak daha fazla maliyete katlanılacaktır.

4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun 49’uncu maddesinde Kanun’un 46’ncı maddesi kapsamına giren işverenlerin işsizlik sigortası primi ödeyeceği belirtilmiştir.

7440 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un “Kapsam ve tanımlar” başlıklı 1’inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinde; bu Kanun hükümlerinin Sosyal Güvenlik Kurumu’na bağlı tahsil daireleri tarafından 6183 sayılı Kanun kapsamında takip edilen ve bu Kanun’un yayım tarihine veya bu Kanunun ilgili hükümlerinde belirtilen sürelerin sonuna kadar tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan; 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan, 2022 yılı Aralık ayı ve önceki aylara ilişkin sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı alacakları hakkında uygulanacağı,

“Kesinleşmiş Sosyal Güvenlik Kurumu alacakları” başlıklı 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; 5510 sayılı Kanunun 4’üncü maddesinin birinci fıkrasının (a), (b) ve (c) bentleri kapsamındaki sigortalılık statülerinden kaynaklanan; sigorta primi, emeklilik keseneği ve kurum karşılığı, işsizlik sigortası primi, sosyal güvenlik destek primi, asılları ile bu alacaklara ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden bu Kanun’un yayımı tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanacak tutarın, bu Kanun’da belirtilen süre ve şekilde ödenmesi hâlinde, bu alacaklara uygulanan gecikme cezası ve gecikme zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçileceği,

9’uncu maddesinin 1’inci fıkrasının (b) bendinde ise; Sosyal Güvenlik Kurumuna bağlı tahsil dairelerine ödenecek tutarların ilk taksitini 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil), diğer taksitlerini ise bu tarihi takip eden aylık dönemler hâlinde azami kırk sekiz eşit taksitte ödemelerinin şart olduğu, aynı maddenin üçüncü fıkrasının (c) bendinde kırk sekiz eşit taksit için (1,36) katsayısı ile çarpılacağı ve bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı hesaplanacağı belirtilmiştir.

Yapılan incelemede aşağıdaki tabloda ayrıntısı gösterilen 2020-2022 yıllarına ait 67.998.828,68 TL anapara 15.065.392,50 TL gecikme zammı olacak şekilde toplam 83.064.221,18 TL tutarında sosyal güvenlik prim kesintilerini ve işsizlik sigortası primlerinden kaynaklanan borçlarının bulunduğu, söz konusu borçların 2023 yılı içerisinde 7440 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun hükümlerinden faydalanılarak 48 eşit takside bölündüğü, bu taksitlendirme işlemi sonucu 5.071.314,74 TL tutarında Yİ-ÜFE aylık değişim oranları esas alınarak hesaplanan bedel kadar ve yine 26.114.400,32 TL tutarında taksitlendirme katsayı farkı hesaplandığı, Bazı Alacakların

Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 7’nci maddesinin birinci fıkrası gereğince toplam 15.065.392,50 TL tutarında gecikme zammının tahsilinden vazgeçildiği görülmüştür.

Ancak şirketin sosyal güvenlik prim kesintilerine ve işsizlik sigortası primlerine ait yükümlülüklerinin zamanında yerine getirilmemesi sebebi ile (5.071.314,74+26.114.400,32- 15.065.392,50) 16.120.322,56 TL tutarında ek mali külfete katlandığı anlaşılmıştır.

Belediye şirketleri, sermayesinin tamamı ya da bir kısmı belediyelere ait olan özel hukuk tüzel kişileridir. Belediye şirketlerinin de tâbi olduğu 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Tacir olmanın hükümleri” başlıklı 18’inci maddesinde her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerektiği belirtilmiştir. Sermayeleri kısmen veya tamamen belediyeye ait olan şirketlerin, kaynaklarını ekonomik kullanması konusunda özen yükümlülüğü de bulunmaktadır.

Şirket cevabında, Covid-19 pandemisi sürecinde gelir yetersizliği sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumu'na yapılması gereken ödemelerin süresinde yapılamadığını ve söz konusu borçların şirket sürekliliği dikkate alınarak 7326 sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun hükümleri çerçevesinde yapılandırıldığını, bulgu konusu hususun tekrardan yaşanmaması için gerekli olan gayret ve çalışmanın gösterildiğini belirtmişlerdir.

Sonuç olarak; Şirketin, yasal yükümlülüğünün yerine getirilmemesi sonucunda ek mali külfet doğurmaması için sorumlu sıfatıyla kestiği sosyal güvenlik prim kesintilerini ve işsizlik sigortası primlerini yasal süresinde Sosyal Güvenlik Kurumuna göndermesi gerekmektedir.

‌Tablo 3 :Sosyal Güvenlik ve İşsizlik Prim Borcu