Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde kasa fazlası paranın bankaya yatırılması için gönderilmesinde 108 Diğer Hazır Değerler Hesabının kullanılmadığı tespit edilmiştir.

Vilayetler Birliği Ana Tüzüğü’nün 5’inci maddesinin (j) bendinde;

“Ekonomik, turistik, kültürel, sportif, eğitim ve sosyal amaçlı tesisler yapmak, yaptırmak, işlettirmek, işletmeler ve şirketler kurmak ve bu konuda da gerektiğinde merkezi idare ile işbirliği yapmak. Kamuya ait kültür varlıklarını korumak amacıyla tarihi eser konumundaki binaların restorasyon çalışmalarına destek olmak. Ayrıca vakıf kurmak ve mevcut vakıflara ortak olmak,” ifadesine yer verilmektedir.

Aynı Tüzüğün 8’inci maddesinin (p) bendinde ise;

“Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tabi ortaklıklar kurmak veya bu ortaklıklardan ayrılmaya karar vermek.” denilmektedir.

14.02.2011 tarih ve 27846 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Defter tutma ve envanter” başlıklı 64’üncü maddesinin 1’inci bendinde;

“Her tacir, ticari defterleri tutmak ve defterlerinde, ticari işlemleriyle ticari işletmesinin iktisadi ve mali durumunu, borç ve alacak ilişkilerini ve her hesap dönemi içinde elde edilen neticeleri, bu Kanuna göre açıkça görülebilir bir şekilde ortaya koymak zorundadır. Defterler, üçüncü kişi uzmanlara, makul bir süre içinde yapacakları incelemede işletmenin faaliyetleri ve finansal durumu hakkında fikir verebilecek şekilde tutulur. İşletme faaliyetlerinin oluşumu ve gelişmesi defterlerden izlenebilmelidir.”,

Aynı maddenin 5’inci bendinde;

“...Bu Kanunun defter tutma, envanter, mali tabloların düzenlenmesi, aktifleştirme, karşılıklar, hesaplar, değerleme, saklama ve ibraz hükümleri 213 sayılı Kanun ile diğer vergi

kanunlarının aynı hususları düzenleyen hükümlerinin uygulanmasına, vergi kanunlarına uygun olarak vergi matrahının tespit edilmesine ve buna yönelik mali tabloların hazırlanmasına engel teşkil etmez.” hükümlerine yer verilmektedir.

26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Seri No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “Tekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları” başlıklı (c) bendinde;

“…

108. DİĞER HAZIR DEĞERLER

Nitelikleri itibarıyla hazır değer sayılan pullar, vadesi gelmiş kuponlar, tahsil edilecek banka ve posta havaleleri (yoldaki paralar gibi) değerleri kapsar.

İşleyişi:

Bu değerler elde edildiğinde hesabın borcuna, elden çıkarıldığında da hesabın alacağına kaydedilir.” denilmektedir.

Mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere kasa fazlası paranın yatırılması için bankaya gönderilmesi esnasında 108 Diğer Hazır Değerler Hesabına borç, 100 Kasa Hesabına alacak kaydı yapılması gerekmektedir. Bankadan gelen hesap özeti neticesinde ise 102 Banka Hesabına borç, 108 Diğer Hazır Değerler Hesabına alacak kaydı yapılarak muhasebeleştirilmelidir.

Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinde yapılan denetimler neticesinde kasa fazlası paranın bankaya yatırılması esnasında 108 Diğer Hazır Değerler Hesabının kullanılmadığı görülmektedir.

Sonuç olarak, 108 Diğer Hazır Değerler Hesabının kullanılmaması Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketinin mali tablolarının doğruluğunu ve güvenilirliğini olumsuz etkilemektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Şirketimizde kredi kartı ile yapılan tahsilatlar için Tekdüzen Hesap Planına uygun şekilde 108 kodlu Diğer Hazır Değerler Hesabı kullanılmaktadır. Diğer taraftan, Şirket kasasında oluşan meblağların bankaya yatırılması işlemi sorumlu personel tarafından anlık olarak gerçekleştirilmektedir. Bu nedenle, kasadan banka hesaplarına yatırılan tutarlar için Diğer Hazır Değerler Hesabı kullanılmamıştır.

Hesabın kullanılması gereken durumlarda, Raporda yer alan bulgu ve öneriler doğrultusunda söz konusu hesabın kullanılmasına dikkat edilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu idaresi cevabında, kasa fazlası tutarlarının kısa zaman içerisinde personel aracılığıyla banka yatırılmak üzere gönderildiğini, bu işlemin muhasebeleştirilmesinde 108 Diğer Hazır Değerler Hesabının kullanılmadığını ve raporda yer alan bulgu ve öneri de dikkate alınarak bu konuda daha dikkatli davranılacağı belirtilmiştir.

Vilayetler Turizm ve Ticaret Anonim Şirketi merkezinde kasa fazlası tutarlar kısa sürede bankaya yatırılmakta iken, İstanbul Vilayetler Evinde ve diğer bağlı tesislerde sürelerin uzun ve tutarların yüksek olduğu tespit edilmiştir. Banka hesaplarına yatırılması amacıyla kasa fazlası tutarların personele teslim edilmesi halinde, bu tutarların muhasebe sistemi üzerinde takip edilmesi için mevzuat hükümleri gereğince 108 Diğer Hazır Değerler Hesabında takip edilmesi gerekmektedir.

Bulgu konusu tespitin devam edip etmediği takip eden denetimlerde izlenecektir.