Karar Künyesi
İdare tarafından kiraya verilen taşınmaza izinsiz olarak eklentiler yapıldığı görülmüştür.
Mülkiyeti idareye ait Ortahisar İlçesi, Sanayi Mahallesi, Anadolu Bulvarı No: 76 adresinde yer alan ilgili taşınmaz, 1991 yılında 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre ihale edilerek, akaryakıt istasyonu yapılması şartıyla kiralanmıştır. Sonrasında ise birçok kez süre uzatımı yapılarak, kira sözleşmesi devam ettirilmiştir. Ayrıca ilgili taşınmaz 2009 yılında yapılan devir sözleşmesiyle başka bir kiracıya kiralanmıştır. Eski ve mevcut sözleşmelerde cinsi akaryakıt istasyonu olarak belirtilen taşınmaz üzerinde bir adet lokanta yapıldığı, buna ilişkin herhangi bir izin olmadığı gibi, bu hususa ilişkin herhangi bir işlem yapılmadığı da görülmüştür.
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 339’uncu maddesinde;
“ Konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin hükümler, bunlarla birlikte kullanımı kiracıya bırakılan eşya hakkında da uygulanır. Ancak bu hükümler, niteliği gereği geçici kullanıma
özgülenmiş taşınmazların altı ay ve daha kısa süreyle kiralanmalarında uygulanmaz. Kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları bütün kira sözleşmelerine de bu hükümler uygulanır.”
Aynı Kanun’un 321’inci maddesinde;
“Kiracı, kiraya verenin yazılı rızasıyla kiralananda yenilik ve değişiklikler yapabilir. Yenilik ve değişikliklere rıza gösteren kiraya veren, yazılı olarak kararlaştırılmış olmadıkça, kiralananın eski durumuyla geri verilmesini isteyemez. Kiracı, aksine yazılı bir anlaşma yoksa, kiraya verenin rızasıyla yaptığı yenilik ve değişiklikler sebebiyle kiralananda ortaya çıkan değer artışının karşılığını isteyemez.”
hükümleri yer almaktadır.
Bu hükümlere göre; kamu kurum ve kuruluşlarının, hangi usul ve esaslar içinde olursa olsun yaptıkları konut ve çatılı işyerlerine ait bütün kira sözleşmelerine de Türk Borçlar Kanunu hükümleri uygulanacaktır. Kiracı, kiraya verenin yazılı rızası olmadan kiralananda yenilik ve değişiklikler yapamayacaktır.
Ayrıca ilgili taşınmaza ait kira sözleşmesinin 7.1 maddesinde;
“ …
Kiralanan taşınmaz, akaryakıt istasyonu olarak kullanılacak olup başka amaçla kullanılamaz.”
7.3 maddesinde; “ …
Kiracı kiraladığı taşınmazın şeklini değiştiremez.”
7.15’inci maddesinde;
“ Kiracının, sözleşme hükümlerinden herhangi birine uymadığının tespiti halinde, idare sözleşmeyi tek taraflı fesheder.”
hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yazılı kira sözleşmesi hükümlerine göre; kiracı ilgili taşınmazı akaryakıt istasyonu olarak kullanmak zorunda olup, değişiklik için idarenin iznine ihtiyacı vardır. Aksi
halde sözleşmesi feshedilecektir.
Kamu idaresince; başka bir taşınmaza ilişkin benzer süreçten dolayı sözleşmenin feshedildiği, fesih kararının mahkemece iptal edildiği ifade edilmiştir. Bu yüzden de herhangi bir işlem yapılmadığı ifade edilmiştir. Mahkeme kararı tarafımıza sunulmadığı gibi, mahkeme kararının somut olaya ilişkin olması nedeniyle, ilgili sözleşmeye, bu gerekçeyle herhangi bir işlem yapılmaması her türlü izahtan varestedir.
Sonuç olarak; gerek Kanun gerekse sözleşme hükümlerine aykırı olarak, izinsiz bir şekilde akaryakıt istasyonun yanına lokanta yapıldığı, buna rağmen idare tarafından sözleşme hükmünün yerine getirilmediği tespit edilmiştir. Sözleşmenin mevcut haliyle devam ettirilmemesinin uygun olacağı değerlendirilmektedir.