İdare tarafından 16.04.2020 tarihinde ihalesi gerçekleştirilen 2020/150169 ihale kayıt numaralı Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi kapsamında, yükleniciden teslim alınan bazı araçlar Teknik Şartname’de yazılı en düşük model yılına ilişkin şartları taşımamasına rağmen yüklenici hakkında sözleşmede yer alan yaptırımlar uygulanmamıştır.

Söz konusu Araç Kiralama Hizmet Alımı İşi’nin Teknik Şartnamesi’nde yer alan 3, 4, 5 ve 9’uncu grup araçlar için en düşük model yılı 2016, 15’inci grup araçlar için ise en düşük model yılı 2014 olarak belirlenmiş olmasına rağmen, belirtilen şartları sağlamayan daha düşük model yılına sahip araçlar İdarece kabul edilmiştir.

Söz konusu araçlara ilişkin bilgilere aşağıdaki tabloda yer verilmiştir:

Tablo 20: Kiralanan Araçlardan Model Yılı Şartnameye Uygun Olmayanlar

Mezkûr hizmet alımı işine ait Sözleşme’nin “Cezalar ve sözleşmenin feshi” başlıklı

16.1.2’nci maddesinde; araç modelinin Teknik Şartname’de belirtilen kriterlere uygun olmadığının tespit edildiği durumda, yükleniciye en az on gün süreli yazılı ihtar yapılarak teknik şartnameye aykırılığın giderilmesinin isteneceği, gecikilen her takvim günü için sözleşme bedelinin %0,01’i tutarında ceza uygulanacağı belirtilmiştir.

İhale kapsamında İdareye teslim edilen araçların incelenmesi neticesinde; yukarıda ayrıntısı belirtilen araçların model yıllarının Teknik Şartname’ye uygun olup olmadığına ilişkin İdare tarafından herhangi bir tespit yapılmadığı gibi, muayene kabul komisyonlarınca da herhangi bir tutanak düzenlenmediği, bu nedenle Teknik Şartnameye aykırılıkların düzeltilmesi

hususunda yükleniciye herhangi bir ihtarda bulunulmadığı, bunun sonucu olarak da herhangi bir cezai yaptırımın uygulanmadığı tespit edilmiştir.

Yüklenici, yüklenmiş olduğu edimini ifa ederken sözleşme ve eki belgelere uygun olarak hareket etmeli, teknik şartnameye aykırılık teşkil edecek hususlardan kaçınmalıdır. İdare ise, yüklenicinin ifa ettiği edimin sözleşme ve eki belgelere uygun olup olmadığını kontrol etmek, uygun olmayanları tespit ettirerek uygun hale getirtmek ile yükümlüdür. Bu bakımdan İdarece yapılacak muayene ve kontroller, işin şartnamesinde yazıldığı şekilde yapılmasının sağlanması açısından önem arz etmektedir.

Netice olarak; Şartname’ye aykırı olarak düşük modelli araçların İdarece kabul edilmesi, ihale mevzuatına aykırı olduğu gibi, aynı zamanda yüklenicinin daha yüksek bedelle düşük modelli aracı kiraya vermesini sağlayarak yüklenici lehine fiyat avantajı yaratılmasını sağlamaktadır.

Yukarıda yer alan denetim tespiti sonrasında, İdare tarafından; Belediye hizmetlerinde bulunan araçların bazılarının mekanik ve teknik arızaları, trafik kazalarına karışması, fenni muayenelerinin yapılması, görevli olarak il dışında bulunması gibi sebeplerle ikame araçlara ihtiyaç duyulduğu durumlar ile bazı acil Belediye hizmetlerinin yerine getirilmesi açısından ihtiyacın giderilmesine yönelik olarak araç temin edilmesi gerektiği durumlarda, Belediye hizmetlerinin aksamaması için Teknik Şartname'ye uygun olmayan bazı araçların temin edildiği, temin edilen söz konusu araçlar için yükleniciye ödenen bedellerin ise bulgu üzerine tahsil edildiği, bu yönüyle sözleşmedeki yaptırımların uygulanmasına başlandığı ifade edilmiştir.

Netice itibariyle; İdarenin, bahsi geçen işin Sözleşme ve eki belgelere uygun olarak yapılıp yapılmadığını denetlemesi, uygun olarak ifa edilmeyen hizmetler ile ilgili gerekli ihtarların yapılarak yükleniciye düzelttirmesi, yapılan ihtara rağmen hatalı uygulamanın düzeltilmemesi halinde sözleşmede yer alan cezai müeyyidelerin uygulanması gerekmektedir.