Elektrik tüketim vergisi beyannamelerinin bazı mükelleflerce beyan edilmediği ve beyan edilmeyen elektrik ve havagazı tüketim vergisinin tespit ve takibinin sağlıklı yapılmadığı görülmüştür.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun 34, 35 ve 39’uncu maddelerine göre: Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde elektrik ve havagazı tüketimi, Elektrik ve havagazı tüketim vergisine tabidir. Elektrik ve havagazı tüketenler, elektrik ve havagazı tüketim vergisini ödemekle mükelleftirler.

4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’na göre elektrik enerjisini tedarik eden ve havagazını dağıtan kuruluşlar, satış bedeli ile birlikte bu verginin de tahsilinden ve ilgili belediyeye yatırılmasından sorumludurlar. Elektrik enerjisini tedarik eden veya havagazını dağıtan kuruluşlar tahsil ettikleri vergiyi, tahsil tarihini takip eden ayın 20’nci günü akşamına kadar idareye bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecburdurlar.

Diğer yandan bahsi geçen verginin tarh, tahakkuk ve tahsil işlemleri ile ilgili olarak; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 1’inci maddesinde;

“Bu kanun hükümleri ikinci maddede yazılı olanlar dışında, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idarelerine ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanır...”,

“Vergi Kanunlarının uygulanması ve ispat” başlıklı 3’üncü maddesinin (B) fıkrasında;

“İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya, ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır…”,

“Vergi dairesi” başlıklı 4’üncü maddesinde;

“Vergi dairesi mükellefi tesbit eden, vergi tarh eden, tahakkuk ettiren ve tahsil eden dairedir...”,

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Vergi usul kanununun uygulanması” başlıklı 102’nci maddesinde;

“213 sayılı Vergi Usul Kanununda belirtilen vergi inceleme yetkisi hariç olmak üzere;

1. Belediye Gelir Şube Müdürü, Gelir Şube Müdürü olmayan yerlerde Belediye Hesap İşleri Müdürü, Hesap İşleri Müdürü olmayan yerlerde Muhasebeci, Vergi Dairesi Müdürü sıfat ve yetkisini haizdir.

2. Vergi Usul Kanununda mahallin en büyük mal memuruna verilmiş görev ve yetkiler, Belediye Gelirleri Kanunu uygulaması yönünden Belediye Başkanı tarafından kullanılır.” hükümlerine yer verilmiştir.

Yukarıda yer verilen yasal düzenlemelerden; Elektrik enerjisini tedarik eden veya havagazını dağıtan kuruluşların tahsil ettikleri vergiyi, tahsil tarihini takip eden ayın 20’nci günü akşamına kadar idareye bir beyanname ile bildirmeye ve vergiyi aynı sürede ödemeye mecbur oldukları, vergi inceleme yetkisi hariç olmak üzere mali hizmetler müdürünün vergi dairesi müdürü sıfat ve yetkisini haiz olduğu, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyetinin esas alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

Yukarıda belirtildiği üzere, mükellef borcunun tespiti ve takibi açısından beyannameler önem arz etmektedir. Dolayısıyla, elektrik ve havagazı tüketim vergisi tahakkukunun ve

takibinin sağlıklı yapılabilmesi beyannamelerin düzenli alınmasına ve doğruluğunun kontrolüne bağlıdır.

Yapılan incelemede; 2022 yılında 72 mükelleften (elektrik dağıtım kuruluşu) bazılarının her ay için düzenli beyanname vermediği, 11 mükellefin yıl boyunca hiç beyanname vermediği, 2022 yılında verilmeyen beyanname sayısının toplam 213 adet olduğu ve beyannamelerde yer alan bilgilerin doğruluğunun idare tarafından kontrol edilemediği, idareye beyanname ile bildirilen elektrik satış miktarları üzerinden tahakkuk ve tahsil işlemlerinin gerçekleştirildiği tespit edilmiştir.

Yukarıda yer alan denetim tespiti üzerine, İdare tarafından, belirli periyotlarda yazılan resmi yazılar ile ilçe sınırları içerisinde faaliyet göstermesine karşın yasal sorumluluğunu yerine getirmeyen işletmelere ilişkin bilgilerin istendiği ve karşılaştırma yapıldığı belirtilmişse de; yukarıda yer verildiği üzere düzenli beyanname vermeyen ve/veya yıl boyunca hiç beyanname vermeyen mükellefler bulunmaktadır. Bu sebeple, idarenin 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nda yer alan yaptırımları uygulayarak vergi güvenliğini sağlaması gerekmektedir.

Bilindiği üzere beyannameler, mükellef borcunun tespit ve takibinde temel dayanaktır. İdarenin elektik tüketim vergisinden doğan gelirlerini doğru ve tam olarak tespit edebilmesi, zamanında ve düzenli beyanname alınmasına ve bu beyannamelerde yer alan bilgilerin kontrolünün yapılmasına bağlı bulunmaktadır. Nitekim yukarıda yer verilen 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun ilgili maddeleri idareye bu yetki ve sorumluluğu yüklemiş bulunmaktadır.

Yukarıda yer verilen mevzuata uygun olarak, elektrik ve havagazı tüketim vergisi tahakkuk ve tahsilinin beyannamelerin kontrolünün sağlanarak sağlıklı şekilde yapılması, sadece mükellefin beyanı esas alınarak gerçekleştirilmemesi gerekmektedir.