Belediye sınırları ve mücavir alanları içinde yer alıp, aktif olarak üretim yapan maden işletmelerinden alınması gereken maden payının, takip ve tahsilinin yapılmadığı tespit edilmiştir.

3213 sayılı Maden Kanunu’nun “Madenler” başlıklı 2’nci maddesinde; inşaat ile yol yapımında kullanılan ve tabiatta doğal olarak bulunan kum ve çakıl madenleri “1. Grup madenler” arasında sınıflandırılmıştır.

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu’nun “Müze giriş ücretleri ile madenlerden belediyelere pay” başlıklı mükerrer 97’nci maddesinin (b) bendinde:

“b)(Değişik: 26/5/2004-5177/33 md.)Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet gösteren maden işletmelerince, 3213 sayılı Maden Kanununun 14 üncü maddesinde yer alan paylara ilaveten yıllık satış tutarının % 0,2’si nispetinde belediye payı ayrılır.

Bu pay, Devlet hakkının Hazineye ödenmesi sırasında ruhsat sahibi tarafından ilgili belediyeye ödenir.” denilmektedir.

Yine, 21.09.2017 tarih ve 30187 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Maden Yönetmeliği”nin “Belediye Payı ödenmesi” başlıklı 91’inci maddesi ise:

“(1)Madenin tüvenan olarak üretildiği alanın belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde olması durumunda, üretilen madenin ocak başı satış tutarının % 0,2’si belediye payı olarak ruhsat sahibi tarafından Haziran ayı sonuna kadar ilgili belediyeye ödenir. Ruhsatın birden fazla belediye sınırında kalması durumunda madencilik faaliyeti yapılan alan dikkate alınarak belediye payı alana göre oransal olarak belirlenerek ödenir.

(2) Belediye payı, ilgili belediye tarafından takip edilir.”

Hükmünü amir olup, 11.12.2022 tarih ve 32040 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maden Yönetmeliği’nin “Belediye payı ödemesi” başlıklı 89’uncu maddesinde ise; ruhsat alanının birden fazla belediye sınırları veya mücavir alanı içerisinde kalması halinde belediye payının belediyelerin sınırları ve mücavir alanında üretilen maden miktarı dikkate alınarak oransal olarak belirlenerek ödeneceği düzenlemesine yer verilmiştir.

Anılan mevzuat hükümleri uyarınca, belediye mücavir alanı içinde faaliyette bulunan maden işletmelerinin ocak başı satış tutarı esas alınarak elde ettikleri yıllık satış hasılatının

%.0,2’si oranındaki payı belediyeye her yılın Haziran ayı sonuna ödemeleri; belediyenin de bu payları takip etmesi gerekmektedir.

02.11.2022 tarihi itibariyle yerinde yapılan incelemede, 47518 sicil no.lu kum-çakıl ocağı işletmesinin 2022 yılına ait; 126759 sicil no.lu işletmenin 2008-2022 yıllarına ait; 706764 sicil no.lu işletmenin ise 2017-2022 yıllarına ait maden payını belediyeye ödemedikleri tespit edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu'nun “Belediye Başkanının Görev ve Yetkileri” başlıklı 38’inci maddesinin (f) bendinde, belediye başkanı “belediyenin gelir ve alacaklarını takip ve tahsil etmek” le özellikle görevli ve yetkili kılınmıştır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun "Gelirlerin toplanması sorumluluğu" başlıklı 38’inci maddesinde "Kamu gelirlerinin tarh, tahakkuk, tahsiliyle yetkili ve görevli olanlar, ilgili kanunlarda öngörülen tarh, tahakkuk ve tahsil işlemlerinin zamanında ve eksiksiz olarak yapılmasından sorumludur." denilmektedir. Gelirlerin tahakkuk ve takip görevi, aynı Kanun’un “Mali hizmetler” başlıklı 60’ıncı maddesinde Mali Hizmetler Birimine, gelirlerin tahsil görevi ise "Muhasebe Hizmeti ve Muhasebe Yetkilisinin Yetki ve Sorumlulukları" başlıklı 61’inci maddesinde Muhasebe Yetkilisine verilmiştir. Kanun maddesi hükümlerine göre, ilgili kamu görevlileri Belediye gelirlerinin tahakkuk, tahsil ve takip süreçlerini yürütmekle yükümlüdürler.

Belediye tarafından verilen cevapta; Belediye sınırları içerisindeki maden işletmelerince ödenmesi gereken belediye paylarının takip ve tahsili için; Bursa Valiliği Bursa Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı ile Belediye arasında tespit işlemleri için yazışma yapıldığı, Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü ile de ayrıca yazışma yapılacağı belirtilmiş olup, yapılan yazışmalar sonucunda işletmelerle ilgili tespit edilen hususlarda bilgi de verilmiştir.

Belediye tarafından gönderilen cevap değerlendirildiğinde; bulguda yer alan hususlarla ilgili gerekli yazışmaların yapılmaya başlandığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, Mudanya Belediyesinin gelir kaybına uğramaması için, alacaklı bulunduğu maden satış paylarının görevlilerce takibine başlanarak tahsilinin sağlanması gerekmektedir.