İlçe sınırları içerisinde; yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi olmayan binalardan emlak vergisi alınmadığı bu suretle de gelir kaybına sebebiyet verildiği tespit edilmiştir.

3194 sayılı İmar Kanunu’na göre yapı; karada ve suda, daimi veya muvakkat, resmi ve hususi yeraltı ve yerüstü inşaatı ile bunların ilave, değişiklik ve tamirlerini içine alan sabit ve müteharrik tesislerdir. Aynı Kanun’un 21’inci maddesine göre bu Kanun’un kapsamına giren bütün yapılar için 26’ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir. Kanun’un 30’uncu maddesine göre ise, yapı tamamen bittiği takdirde tamamının, kısmen kullanılması mümkün kısımları tamamlandığı takdirde bu kısımlarının kullanılabilmesi için inşaat ruhsatını veren belediye veya valilikten; izin alınması mecburidir.

1319 sayılı Emlak Vergisi Kanunu’nun “Mükellef” başlıklı 3’üncü maddesinde; “Bina Vergisini, binanın maliki, varsa intifa hakkı sahibi, her ikisi de yoksa binaya malik gibi tasarruf edenler öder.” denilmektedir. Yapı ruhsatı ve kullanma izni belgesi olmayan binalarda tapu kayıtlarında bina maliki gözükmese bile binaya malik gibi tasarruf edenlerin mükellef olarak emlak vergisi ödemeleri gerekmektedir. Ayrıca 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 3’üncü maddesine göre, vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin muamelelerin gerçek mahiyeti esastır. Bina vergisinde ise vergiyi doğuran olay binanın yapılmış olmasıdır. Bu itibarla, binanın yapı ruhsatının ve yapı kullanma izin belgesinin bulunmaması emlak vergisinin alınmasına engel teşkil etmemektedir.

Vergiyi doğrudan olayın gerçek mahiyeti esas alınarak emlak vergisi tahakkuklarının yapılması gerektiği düşünülmektedir.

Kamu idaresi cevabında; ‘‘İlçe sınırları içerisinde; yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi olmayan binalardan emlak vergisi alınmadığı bu suretle de gelir kaybına sebebiyet verildiği ile ilgili olarak arsa tahakkuk ve tahsilatı yapılmaktır.Binalarda yapı kullanım izin belgesi olmayanlardan mükellef beyanına esas olarak bina vergisi üzerinden tahakuk ve tahsilat yapılmaktadır.’’ denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresince verilen cevapta; yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi olmayan binalardan arsa olarak tahakkuk ve tahsilat yapıldığı ancak mükellef beyanı varsa bina vergisi üzerinden tahakuk ve tahsilat yapıldığı ifade edilmiştir. Bulgu metninde de ifade edildiği üzere vergiyi doğrudan olayın gerçek mahiyeti esas alınarak yapı ruhsatı ve yapı kullanma izin belgesi olmayan yapılardan arsa vergisi değil bina vergisi alınmalı ve gelir kaybının önüne geçilmelidir.