Samsun Büyükşehir Belediyesinde görev yapan kadrolu işçilerin yıllık izinlerinin Kanun’a uygun şekilde kullandırılmadığı, bu nedenle çok sayıda işçinin birikmiş yıllık izin bulunduğu görülmüştür.

İşçilerin yıllık izinleri 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiştir. Anılan Kanun’un;

• 53'üncü maddesinde, işçilere yıllık izin verileceği ve yıllık ücretli izin hakkından vazgeçilemeyeceği,

• 56'ncı maddesinde, yılık iznin 53'üncü maddede gösterilen süreler içinde işveren

  
  

  tarafından sürekli bir şekilde verilmesinin zorunlu olduğu,

• 59'uncu maddesinde, iş sözleşmesinin herhangi bir nedenle sona ermesi halinde işçinin hak kazanıp da kullanmadığı yıllık izin sürelerine ait ücretin sözleşmenin sona erdiği tarihteki ücreti üzerinden kendisine veya hak sahiplerine ödeneceği,

belirtilmiştir.

Aynı Kanun’un 60'ıncı maddesine gereği çıkarılan ve 03.03.2004 tarih ve 25391 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliği'nde de, yıllık izinlerin kullanımı ile ilgili Kanun hükümlerine paralel düzenleme yapılmıştır.

Samsun Büyükşehir Belediyesinin son 10 yıllık verilerinin incelenmesinde; kurum bünyesinde çalışan 174 işçinin kişi başı ortalama 141 gün kullanılmamış izninin bulunduğu, hak edilen izinlerin %45,6'sının kullanılmadığı, ayrıca 15 işçinin 10 yıl boyunca hiç izin kullanmadığı görülmüştür.

Oysa yukarıda yer alan düzenlemelere göre, işçiler yıllık izin haklarından feragat edemezler. Anayasal bir hak olan yıllık izinlerin kullandırılmaması veya eksik kullandırılması durumunda ise, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 103’üncü maddesi gereğince, işveren veya işveren vekiline idari para cezası uygulanması gerekmektedir.

İşçilerin yıllık izin hakları, mevzuat hükümleri gereği, emekli olduklarında veya herhangi bir şekilde iş akitleri sona erdiğinde, yıllık izin ücretine dönüşmektedir. Yıllık izin karşılığı olan bu ödeme, işçinin son ücreti üzerinden hesaplanacağı için yüksek miktarlara ulaşmaktadır. Bu uygulama işçilerin, yıllık izinlerini kullanmaktan vazgeçip, izin ücreti almayı tercih etmelerine neden olurken, idarelerin katlandığı mali külfetin artmasına yol açmaktadır.

Yukarıda açıklandığı üzere, idarenin yasal düzenlemelere uygun olarak işçilere yıllık izinlerini kullandırması, iş veriminin artışı açısından önem taşıdığı gibi anayasal bir hakkın verilmesi açısından önem taşımaktadır.