Personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliğinde olmayan Kısmi Zamanlı Eğitim Hizmeti ve Etkinlikler İçin Organizasyon Hizmet Alımı işinde asgari işçilik maliyetine sözleşme ve genel giderlerin dâhil edilmesi sonucu yaklaşık maliyetin hatalı hesaplandığı görülmüştür.

4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu’nun “İdarelerce Uyulması Gereken Diğer Kurallar” başlıklı 62’nci maddesinin ikinci fıkrasında; bu bendin uygulanmasında personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımının bu Kanun ve diğer mevzuattaki hükümler uyarınca ihale konusu işte çalıştırılacak personel sayısının ihale dokümanında belirlendiği, bu personelin çalışma saatlerinin tamamının idare için kullanıldığı, yaklaşık maliyetinin en az %70’lik kısmının asgari işçilik maliyeti ile varsa ayni yemek ve yol giderleri dâhil işçilik giderinden oluştuğu ve niteliği gereği süreklilik arz eden işlere ilişkin hizmet alımlarını ifade edeceği

belirtilmiştir. Aynı kanun maddesinin (e) bendinde ise; belirtilen idarelerin kendi bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı veya niteliği itibarıyla bu sonucu doğuracak şekilde alım yapamayacağı ve buna imkân sağlayan diğer mevzuat hükümlerinin uygulanmayacağı belirtilmiştir.

Kamu İhale Genel Tebliği’nin “Hizmet Alımı İhalelerinde Sınır Değer Tespiti ve Aşırı Düşük Tekliflerin Değerlendirilmesi” başlıklı 79.3.5’inci maddesinde; personel çalıştırılmasına dayalı olmayan hizmet alımlarına ilişkin yapılan aşırı düşük teklif açıklamasında, sözleşme giderleri ve genel giderlerin %4 oranında hesaplanmasının söz konusu olmayacağı, sözleşme giderlerinin ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle açıklama yapılacağı hüküm altına alınmıştır.

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerine göre; söz konusu ihalede personelin kısmi zamanlı çalıştırılacak olması nedeniyle çalışma saatlerinin tamamı İdare için kullanılmayacağından ve 696 sayılı KHK doğrultusunda yapılan değişiklikle belirtilen idarelerin ilgili bütçelerinden personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı yapılamayacağı hüküm altına alındığından incelenen ihalelerin personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı kapsamında olmadığı açıktır. Bu nedenle Kamu İhale Genel Tebliği’nin yukarıda yer verilen açıklamaları çerçevesinde sözleşme giderlerinin ilgili mevzuatına göre hesaplanmak suretiyle tekliflerin değerlendirilmesi gerekmektedir.

Sözleşme ve genel giderlerin hesaplanmasında 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun ilgili hükümleri çerçevesinde sözleşme bedelinin binde 9,48’i oranında sözleşme damga vergisi, binde 5,69’u oranında ihale karar pulu ve 4734 sayılı Kanun gereğince ödenmesi gereken on binde 5 oranında Kamu İhale Kurumu payı esas alınmalıdır. Dolayısıyla tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında ilgili mevzuat uyarınca sözleşme damga vergisi, ihale karar pulu ve Kamu İhale Kurumu payı olmak üzere isteklilerin teklif fiyatlarının %1,567’si oranında sözleşme ve genel giderlerin teklif fiyatından düşüldükten sonra kalan tutarın asgari işçilik maliyetini karşılayıp karşılamadığının kontrol edilmesi gerekmektedir.

Yapılan incelemede; konusu eğitim personeli çalıştırılması ve atölye çalışmaları için ihtiyaç duyulan materyal alımı olan hizmet alımı işinde asgari işçilik maliyetinin, Kamu İhale Kurumu İşçilik Hesaplama Modülü’nde yer alan %4 sözleşme ve genel giderler dâhil saatlik brüt asgari ücret üzerinden hesaplandığı tespit edilmiştir.

Tablo 8: Asgari İşçilik Maliyeti Hesabı

Tablodan da anlaşılacağı üzere asgari işçilik maliyeti %4 oranında sözleşme ve genel giderler dâhil edilerek hatalı bir şekilde 9.329.762,00 TL olarak hesaplanmıştır. Oysaki söz konusu ihalede, isteklilerin toplam teklif bedeli üzerinden hesaplanması öngörülen binde 9,48 damga vergisi, binde 5,69 karar pulu ve on binde 5 oranında Kamu İhale Kurumu payı çıkarıldıktan sonra kalan tutarın asgari işçilik maliyeti olan 8.971.142,00 TL’yi karşılayıp karşılamadığının kontrol edilmesi gerekmektedir.

Geçerli teklifler incelendiğinde söz konusu ihale personel çalıştırılmasına dayalı hizmet alımı niteliğinde olmadığı halde %4 sözleşme ve genel giderler dâhil edilip hesaplanan asgari işçilik maliyetinin altında kaldığı değerlendirilerek dört isteklinin ihale dışı bırakıldığı görülmüştür. Netice olarak asgari işçilik maliyetinin hatalı hesaplanması sebebiyle yüklenicinin teklifinden ekonomik olarak daha avantajlı teklifler değerlendirme dışı bırakılmıştır.

Personel çalıştırmasına dayalı olmayan hizmet alımı kapsamında yapılacak ihalelerde

%4 sözleşme ve genel giderlerin yaklaşık maliyet hesabına dâhil edilmeden asgari işçilik maliyetinin hesaplanması gerekmektedir.