Manisa Büyükşehir Belediyesinin 2018 yılı mali tablolar ve eki belgelerin incelenmesinde; belediyenin tasarrufunda ve/veya sorumluluğunda bulunan taşınmazları kullanarak, elektronik haberleşme hizmeti sunan bazı işletmecilerden/firmalardan alınması gereken geçiş hakkı ücretlerinin tahsil edilmediği görülmüştür.

Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik’te geçiş hakkı tanımlanmıştır. Bu düzenlemeye göre Geçiş Hakkı, işletmecilere elektronik haberleşme hizmeti sunmak için gerekli şebeke ve altyapıyı kurmak, kaldırmak, bakım ve onarım yapmak gibi amaçlarla kamu ve özel mülkiyet alanlarının altından, üstünden ve üzerinden geçmeleri için tanınan haklardır.

Anılan Yönetmelik, sabit ve mobil haberleşme altyapısı veya şebekelerinde kullanılan her türlü kablo ve benzeri gerecin taşınmazlardan geçirilmesiyle ilgili geçiş haklarını, bu haklara ilişkin ücret tarifelerini, bu Yönetmelik’ te belirtilen işlemlerin denetlenmesini ve geçiş hakkını kullanacak işletmeciler ile geçiş hakkı sağlayıcılarının yükümlülüklerini kapsamaktadır.

Geçiş hakkı sağlayıcısı bir kamu kurum veya kuruluşu ise, kendisine yapılan geçiş hakkı talebini içeren başvuruları öncelikli olarak ve gecikmeye mahal vermeden ilgili mevzuat çerçevesinde değerlendirmek ve altmış gün içinde sonuçlandırmakla, şeffaf davranmakla ve işletmeciler arasında ayrım gözetmemekle yükümlüdür. Geçiş hakkı kullanıcısı, altyapının kurulacağı güzergâhın koordinatlarını, uzunluğunu, yeraltı tesisinde yapılacak kazının genişliğini ve derinliğini, tesisin kapasite bilgilerini, projenin tamamlanma süresini ve benzeri geçiş hakkına ilişkin bilgileri geçiş hakkı sağlayıcısına sunmak zorundadır. Bu kapsamda elde

edilen veriler ile Büyükşehir Belediyesi bünyesinde kurulan Alt Yapı Koordinasyon Merkezi keşif ve kontrol verilerinin birlikte değerlendirilmesi geçiş hakkı bedellerine ilişkin tahakkuk tespitinin tam ve sağlıklı yapılmasına katkı sağlayacaktır.

Yukarıda belirtilen düzenlemeler ve açıklamalar kapsamında, Manisa Büyükşehir Belediyesinin elektronik haberleşme hizmeti sunan bazı işletmecilerden/firmalardan geçiş hakkı ücretlerinin tahakkukunu ve tahsilini sağlaması kamu menfaati açısından yerinde olacaktır.

Kamu idaresi cevabında; Özetle, bulgu konusunun 2018 yılının Kasım ayına rastladığı, telekomünikasyon işletmecileri ile yapılan toplantılarda geçiş hakkı ücretlerinin alınması için yılsonunda yapılacak hesapların daha doğru bir yaklaşım olacağının uygun görüldüğü, her yılsonunda yapılan hesaplamanın yıllık, beş yıllık yahut on yıllık olarak tahsil edilen geçiş hakkı ücretlerinin tahsil zamanlarının ve ücretlerinin takibini de kolaylaştıracağı, bu nedenlerden ötürü ilgili ücretlerin yılsonunda tahsil edildiği, ifade edilmiştir.

Sonuç olarak İdarenin cevabından bulgu konusunun Kasım 2018 tarihi itibariyle sınırlı algılandığı görülmektedir. Oysa döneminde ödenmeyen Geçiş Hakkı Bedellerinin tahsili için AYKOME Şube Müdürlüğü tarafından 14.01.2019 tarih ve E.3751 sayılı yazı ile V… Net İletişim Hizmetleri Anonim Şirketine bildirimde bulunulmuştur. Bu bildirim yazısı ve konuya ilişkin muhasebe kayıtları denetim dokümanlarının bir kısmını oluşturmaktadır. Dolayısıyla bulgu konusuna ilişkin tespitin 2018 yılı Kasım ayına ait olması mümkün değildir. Ayrıca tahakkuku yapılıp tahsili mümkün hale gelen Geçiş Hakkı Bedellerinin dönem sonunda tahsil edilmesine ilişkin karar alınması da kamu kaynağının elde edilmesinde gecikmeye sebebiyet vermektedir. Sabit ve Mobil Haberleşme Altyapısı veya Şebekelerinde Kullanılan Her Türlü Kablo ve Benzeri Gerecin Taşınmazlardan Geçirilmesine İlişkin Yönetmelik’in Geçiş hakkı uygulamasına ilişkin hükümlerinde; ülke kaynaklarının etkin ve verimli kullanılması, etkin ve sürdürülebilir rekabet ortamının sağlanması, gibi temel ilkeler belirlenmiştir. Bu ilkeler doğrultusunda işletmeciler ile geçiş hakkı sağlayıcıları (kamu idaresi) arasında geçiş hakkına ilişkin anlaşmaların serbestçe yapılabileceği belirtilmiş ise de kamu kaynağının elde edilmesinde görevli ve yetkili olanların, Geçiş Hakkı Ücretlerinin takibi ve tahsili için gerekli önlemleri alarak, kamu kaynağının zamanında/döneminde elde edilmesini sağlamaları kamu menfaati açısından uygun olacaktır.