472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında izlenmesi gereken uzun vadeli karşılıkların 372 KıdemTazminatı Karşılığı Hesabında izlendiği ve 696 sayılı KHK kapsamında çalışan işçiler için uzun vadeli kıdem tazminatı karşılı ayrılmadığı görülmüştür.

A) Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesaplarının Hatalı Kullanılması 

472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında izlenmesi gereken uzun vadeli karşılıklar 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında izlenmektedir. 

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 330’uncu maddesinde, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’nın niteliği ile ilgili olarak, bu hesabın belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı; 331’inci maddesinde, hesaplanan kıdem tazminatı karşılık tutarlarının 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’na alacak, 630 Giderler hesabı’na borç kaydedileceği belirtilmiştir. 

Aynı Yönetmelik’in “372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı” başlıklı 281’inci maddesinde, belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan ve faaliyet dönemi içinde ödeneceği öngörülen kıdem tazminatları karşılıklarının 372 numaralı hesapta izleneceği; 282’nci maddesinde de vadeleri bir yılın altına düşen ve faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülen kıdem tazminatı tutarlarının 372 numaralı hesaba alacak, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına borç kaydedileceği ifade edilmektedir. 

Anılan mevzuat hükümleri uyarınca vadeleri bir yılın altına düşen ve faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülen kıdem tazminatı tutarlarının 372 numaralı hesapta, diğer kıdem tazminatı tutarlarının 472 numaralı hesapta izlenmesi gerekmektedir. İdarenin muhasebe kayıtlarında, vadeleri bir yılın altına düşmeyen ve faaliyet dönemi içerisinde ödenmesi öngörülmeyen karşılıklar 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabında izlenmektedir. 

472 numaralı hesapta izlenmesi gereken kıdem tazminatı tutarlarının 372 numaralı hesapta izlenmesi sonucu, kısa vadeli yabancı kaynaklar gerçek değerinden fazla; uzun vadeli yabancı kaynaklar ise gerçek değerinden az görünmektedir. 

B) 696 Sayılı KHK Kapsamında Çalışan İşçiler İçin Uzun Vadeli Kıdem Tazminatı Karşılığı Ayrılmaması 

696 sayılı KHK ile belediye şirketinde işçi statüsüne geçirilen ve doğrudan hizmet alım sözleşmesi çerçevesinde istihdam edilen işçiler için uzun vadeli kıdem tazminatı karşılığı ayrılmamıştır. 

4857 sayılı İş Kanunu ve 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu uyarınca, personel hizmet alım sözleşmesi kapsamında çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum ve kuruluşları tarafından ödenmesi gerekmektedir. Nitekim Denizli Büyükşehir Belediyesinde 696 sayılı KHK kapsamında doğrudan personel hizmet alım sözleşmesi çerçevesinde çalıştırılan işçilerin kıdem tazminatları Belediye tarafından ödenmektedir. 

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 330’uncu maddesinde, 472 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabı’nın belirlenecek esaslar çerçevesinde ayrılan uzun vadeli kıdem tazminatları karşılıklarının izlenmesi için kullanılacağı; 331’inci maddesinde, hesaplanan kıdem tazminatı karşılık tutarlarının 472 numaralı hesaba alacak, 630 Giderler Hesabı’na borç kaydedileceği; vadeleri bir yılın altına düşen kıdem tazminatı karşılıklarının 472 numaralı hesaba borç, 372 Kıdem Tazminatı Karşılığı Hesabına alacak kaydedileceği belirtilmektedir. 

Yapılan incelemede 696 sayılı KHK kapsamında işçi statüsünde çalıştırılan personel için sadece 372 numaralı hesapta kısa vadeli kıdem tazminatı karşılığı ayrıldığı, 472 numaralı hesapta uzun vadeli kıdem tazminatı ayrılmadığı görülmüştür. 

Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar, kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmaması nedeniyle, mali tablolarda gerçek değerinden daha düşük görünmektedir. 

Kamu idaresi tarafından verilen cevapta hatanın varlığı kabul edilmiş ve 2022 yılı itibarıyla düzeltileceği belirtilmiş olsa da yapılacak işlem 2021 yılı mali tablolarını etkilemeyeceğinden, mali tablolarda 372 ve 472 numaralı hesaplar hatalı görünmektedir.