İdare bünyesinde bulunan otogar bütçe içi işletmesinin kurumlar vergisi mükellefiyeti bulunmamaktadır.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 1’inci maddesinin (1) numaralı fıkrasının (c) bendinde iktisadi kamu kuruluşları vergi mükellefiyeti kapsamına alınmış olup aynı Kanun’un 2’nci maddesinin (3) numaralı fıkrasında da Devlete, il özel idarelerine, belediyelere, diğer kamu idarelerine ve kuruluşlarına ait veya bağlı olup faaliyetleri devamlı bulunan ve birinci ve ikinci fıkralar dışında kalan ticari, sınai ve zirai işletmelerin iktisadi kamu kuruluşu olduğu; (6) numaralı fıkrasında ise iktisadi kamu kuruluşları ile dernek veya vakıflara ait iktisadi işletmelerin kazanç amacı gütmemeleri, faaliyetlerinin kanunla verilmiş görevler arasında

bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, bağımsız muhasebelerinin ve kendilerine ayrılmış sermayelerinin veya iş yerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerini etkilemeyeceği, mal veya hizmet bedelinin sadece maliyeti karşılayacak kadar olması, kâr edilmemesi veya kârın kuruluş amaçlarına tahsis edilmesinin bunların iktisadi niteliğini değiştirmeyeceği belirtilmiştir.

Diğer yandan, Mahalli İdareler Bütçe İçi İşletme Yönetmeliği’nin “Muhasebe işlemleri” başlıklı 9’uncu maddesinin (3) numaralı fıkrası;

“İşletmenin ticari mal ve hizmet alım satımlarına ilişkin (Kurumlar Vergisine tabi) faaliyetleri için, 4/1/1961 tarihli ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 175 inci ve mükerrer 257 nci maddeleri hükümleri uyarınca belirlenen muhasebe standartları, tek düzen hesap planı ve mali tabloların çıkarılmasına ilişkin usul ve esaslar çerçevesinde defter tutulur. Mahalli idare bütçesi içinde yapılan personel ve diğer yönetim ve donatım giderleri kurum kazancının tespitinde ve Kurumlar Vergisi beyannamesinin düzenlenmesinde ayrıca dikkate alınır.” hükmünü içermektedir.

İktisadi işletmenin belirgin özellikleri; bağlılık, devamlılık ve faaliyetin ticari, sınai veya zirai bir mahiyet teşekkül etmesidir. Otogar işletmesinin faaliyetleri göz önüne alındığında bu özellikleri taşıdığı düşünülmektedir.

İdarenin 2020 yılı hesap ve işlemleri incelendiğinde; otogar bütçe içi işletmesinin kurumlar vergisinin mükellefiyetinin bulunmadığı tespit edilmiştir. Halbuki, İdare bünyesinde otogar işletmesinin gelirleri için bir bütçe içi işletme oluştuğu anlaşılmaktadır.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine binaen İdare tarafından, şehirlerarası otobüs terminalinin kurumlar vergisine geçiş sürecindeki iş ve işlemlerinin inceleneceği ve gerekli işlemlerin ivedilikle başlatılacağı ifade edilmiştir.

Netice olarak, otogar bütçe içi işletmesi için kurumlar vergisi mükellefiyetinin tesis ettirilmesi gerekmektedir.