Şirketin hesap ve işlemlerinin incelenmesi neticesinde, kira gelirlerinin muhasebe kayıtlarının hatalı yapıldığı tespit edilmiştir.

26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanan 1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “Muhasebenin Temel Kavramları” başlıklı bölümünde dönemsellik kavramı tanımlanmıştır. Buna göre işletmenin sürekliliği kavramı uyarınca sınırsız kabul edilen ömrünün, belli dönemlere bölünmesi ve her dönemin faaliyet sonuçlarının diğer dönemlerden bağımsız olarak saptanmasının dönemsellik kavramının gereği olarak yerine getirilmesi gerektiği belirtilmiş olup yine aynı kavramın gereği olarak gelir ve giderlerin tahakkuk esasına göre muhasebeleştirilmesi gerektiği ifade edilmiştir.

Tebliğin “Hesap Planı Açıklamaları” başlıklı (c) bölümünde; 600-Yurtiçi Satışlar hesabında; Yurt içindeki gerçek ve tüzel kişilere satılan mal ve hizmetler karşılığında alınan ya da tahakkuk ettirilen toplam değerlerin izleneceği, işletmenin esas faaliyeti dışında elde ettiği kira gelirlerinin ise 649-Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabında takip edilmesi gerektiği belirtilmiştir.

181- Gelir Tahakkukları hesabının açıklaması ve işleyişi de aynı şekilde söz konusu Tebliğ’de düzenlenmiştir. Buna göre üçüncü kişilerden tahsili ya da bunlar hesabına kesin borç kaydı hesap döneminden sonra yapılacak gelirlerin, içinde bulunulan döneme ait olan kısımlarının 181-Gelir Tahakkukları hesabında izleneceği; dönem sonlarında, döneme ait olarak hesaplanacak tutarların ise ilgili hasılat ve gelir hesapları karşılığında 181-Gelir Tahakkukları hesabına borç kaydedileceği ve sonraki dönemde alacakların kesinleşmesiyle hesaptaki tutarların bu hesabın alacağına karşılık ilgili hesapların borcuna kaydedilerek kapatılacağı ifade edilmiştir.

Dolayısıyla kira gelirlerinin dönemsellik ilkesinin gereğini sağlamak adına dönem ayırıcı hesaplar kullanılarak muhasebeleştirilmesi ve işletmenin esas faaliyeti dışında elde ettiği kira gelirleri için 600-Yurtiçi Satışlar hesabı yerine 649-Diğer Olağan Gelir ve Karlar hesabı ve 181-Gelir Tahakkukları hesabının kullanılması gerekmektedir.

Şirkete ait mali tablolarda yapılan incelemede, kira gelirlerine ilişkin muhasebe

kayıtların da yıllık olarak yapılan kira sözleşmesinin imzalandığı andan itibaren aylık olarak tahsil edilen kira bedellerinin 102-Bankalar Hesabına borç, 120-Alıcılar Hesabına ise alacak kaydedildiği görülmüştür.

Bu itibarla, yıllık olarak yapılan kira sözleşmesinin imzalandığı andan itibaren tahakkuk edilmiş olan kira gelirinin şirketin esas faaliyeti kapsamında bir gelir olmamasından dolayı 649- Diğer Olağan Gelirler Hesabına alacak, tahakkuk eden bu kira gelirinden ise ilgili yılda tahsil edilecek tutarların ise 181-Gelir Tahakkukları Hesabına borç, ayrıca tahakkuk eden bu tutarlardan ilgili aylarda tahsil edilen kısımlarının ise 181-Gelir Tahakkuk Hesabına alacak ve ilgili Banka/Kasa hesaplarının borcuna kaydedilerek kapatılması gerekmektedir.