İdare tarafından satışı gerçekleştirilen taşıtların muhasebe kayıtlarından çıkarılmadığı ve satış tutarının tamamının 600-Gelirler Hesabında muhasebeleştirildiği görülmüştür.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin (MİBMY) Maddi Duran Varlıkları düzenleyen “Hesap grubuna ilişkin işlemler” başlıklı 187’nci maddesinde maddi duran varlıkların satılmasına ilişkin;

“…

1. Maddi duran varlıkların satılması

   1. Amortisman ayrılmış olan varlıkların net değeri, kayıtlı değerden ayrılmış amortismanlar düşüldükten sonra kalan tutardır. Devir ve trampa satış hükmündedir. Maddi duran varlıkların satış işlemleri sırasında; amortismana tabi olanlarda net değeri, diğerlerinde kayıtlı değeri ile satış bedeli arasında fark olması durumunda, öncelikle oluşan olumlu veya olumsuz, ilgili varlık hesabı ve gelir veya gider hesaplarına kaydedilerek satış işlemi muhasebeleştirilir.” denilmektedir.

Mezkur Yönetmelik’in 254-Taşıtlar Hesabını düzenleyen “Hesabın işleyişi” başlıklı 197’nci maddesinde; satılan taşıtların, bir taraftan kayıtlı değeri taşıtlar hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumlu fark 600-Gelirler Hesabına alacak olarak, satış bedeli 100-Kasa Hesabı veya 102-Banka Hesabı ya da ilgili diğer hesaplara, ayrılmış olan amortisman tutarları 257-Birikmiş Amortismanlar Hesabına, satış bedeli ile net değeri arasındaki olumsuz fark 630- Giderler Hesabına borç olarak; diğer taraftan satış bedeli 800-Bütçe Gelirleri Hesabına alacak, 805-Gelir Yansıtma Hesabına borç kaydedeceği düzenlenmiştir.

Yukarıda yer alan düzenlemelerden varlığın kayıtlı değerinden amortisman tutarı düşüldükten sonra kalan tutarın varlığın net değeri olduğu, taşıtların satılması durumunda taşıtın kayıtlı değeri ile 254-Taşıtlar Hesabından ve ilgili varlığı ait amortisman tutarının 257- Birikmiş Amortismanlar Hesabından çıkarılması gerektiği, varlığın satış bedelinin varlığın net değerinden fazla olması halinde bu tutarın 600-Gelirler Hesabında; az olması halinde ise 630- Giderler Hesabında muhasebeleştirileceği ve tahsil edilen tutarın 800-Bütçe Gelirleri ve 805- Gelir Yansıtma Hesabında muhasebeleştireceği anlaşılmaktadır.

Yapılan incelemede; İdare taşıt satışlarının hacizli olması nedeniyle Mecidiyeköy Vergi Dairesi tarafından gerçekleştirildiği, taşıt satışı sonucu elde edilen gelirin İdarenin vergi borçlarına mahsup edildiği ve tahsil edilen tutarın 368-Vadesi Geçmiş, Ertelenmiş veya Taksitlendirilmiş Vergi ve Diğer Yükümlülükler Hesabının borcuna 600-Gelirler Hesabının alacağına; 800-Bütçe Gelirleri ve 805-Gelir Yansıtma Hesabına kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirildiği ancak satışı gerçekleştirilen taşıtların çıkış kayıtlarının yapılmadığı ve muhasebede izlenmeye devam edildiği görülmüştür.

Bu durumda; taşıt satışı sonucunda elde edilen tüm hasılat 600-Gelirler Hesabında muhasebeleştirildiğinden faaliyet sonuçları ve satışı gerçekleştirilen tüm taşıtların çıkışı muhasebe kayıtlarından yapılmadığından 254-Taşıtlar Hesabı gerçeği yansıtmamaktadır.

Yukarıda yer verilen denetim tespitine istinaden, İdare tarafından, ilgili müdürlüklerin koordinasyonu ile Belediyenin araç envanterinin çıkarılacağı ve muhasebe kayıtları ile uyumunun sağlanacağı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, İdare tarafından taşıt envanterinin sağlıklı bir şekilde çıkarılması, muhasebe ile fiili durumun uyumlaştırılması, muhasebe programı üzerinden taşıtların kayıtlı değerlerinin açık bir şekilde yer almasını sağlayacak bilgilere yer verilmesi, satışı yapılan taşıtların kayıtlı değerleri üzerinden kayıtlardan çıkarılması gerekmektedir.