Kurumun ticari faaliyet kapsamına girmeyen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin ödenen katma değer vergisi (KDV) indirim konusu yapılamayacak olmasına rağmen 191-İndirilecek KDV Hesabında kaydedilmek suretiyle indirim konusu yapıldığı görülmüştür.

3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 1/3-g maddesinde, genel ve katma bütçeli idarelere, il özel idarelerine, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birliklere, üniversitelere, dernek ve vakıflara, her türlü mesleki kuruluşlara ait veya tabi olan veyahut bunlar tarafından kurulan veya işletilen müesseseler ile döner sermayeli kuruluşların veya bunlara ait veya tabi diğer müesseselerin ticari, sınai, zirai ve mesleki nitelikteki teslim ve hizmetlerinin KDV’ye tabi olduğu hüküm altına alınmıştır.

KDV Genel Uygulama Tebliği’nin “1.B.2 Kamu Kurum ve Kuruluşları, Dernek ve

Vakıflar ile Mesleki Kuruluşların Vergilendirilmesi” başlıklı bölümünde “3065 sayılı Kanunun (1/3-g) maddesinde sayılan; genel bütçeye dâhil idareler, özel bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler ve köyler ile bunların teşkil ettikleri birlikler, üniversiteler, dernek ve vakıflar ile her türlü mesleki kuruluşların ticari, sınai, zirai ve mesleki faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetleri vergiye tabi değildir.” düzenlemesi yer almıştır. Bu açıklamadan da anlaşılacağı üzere belediyelerin kuruluş amaçlarına uygun ticari, sinai, zirai ve mesleki faaliyet niteliği bulunmayan faaliyetlerinin verginin konusuna dahil edilmemesi gerektiğidir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 191-İndirilecek katma değer vergisi hesabı başlıklı 153’üncü maddesinde;

“..(2) Mahalli idareler, bir bedel karşılığı satmak üzere ürettikleri mal veya hizmetin üretim girdisi olarak satın aldıkları mal veya hizmetlere ilişkin olarak ödemiş oldukları Katma Değer Vergisini indirim konusu yaparlar. Bunun dışında kurumun satışa konu olmayan kamu hizmeti üretiminde nihai tüketici olarak kullanmak veya tüketmek üzere satın alınmış mal veya hizmet için ödenen Katma Değer Vergisi indirim konusu yapılmaz ve bu tutarlar ilgili gider hesabı veya varlık hesabına yapılacak muhasebe kaydında maliyet bedeline ilave edilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Buna göre satışa konu olmayan mal ve hizmet alımları ile yapım işleri için ödediği KDV indirim konusu yapılmayacaktır. İndirim konusu yapılmayacak bu tutarların 630- Giderler Hesabına veya ilgili varlık veya stoklar hesabının maliyetine eklenerek kaydedilmesi gerekmektedir.

Yılı içerisinde Kurumun vergiye tabi teslim ve hizmetleri kapsamında 665.155,23 TL tutarında katma değer vergisi tahsilatı yaparak 391-Hesaplanan KDV hesabına kaydetmesine karşın, 191-İndirilecek KDV hesabına 7.756.290,67 TL tutarında kayıt yapıldığı ancak kaydedilen bu tutarın 665.155,23 TL tutarındaki kısmının vergiye tabi teslim ve hizmetler kapsamında indirim konusu yapılabileceği, 7.091.135,44 TL tutarındaki kısmının ise vergiye tabi işlemler nedeniyle indirim konusu yapılabilecek KDV kapsamında olmadığı tespit edilmiştir. Bu tutarın 630-Giderler Hesabı veya ilgili varlık hesabının maliyetine eklenerek kaydedilmesi gerekir.

Kurumun ticari faaliyet kapsamına girmeyen, kuruluş amaçlarına uygun teslim ve hizmetlerine ilişkin KDV’yi indirim konusu yaparak 191-İndirilecek KDV hesabına kaydetmesi neticesinde, 190-Devreden KDV Hesabının fazla, 150- İlk madde ve Malzeme

Hesabı, 251 Yer altı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252-Binalar Hesabı, 253-Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254-Taşıtlar Hesabı, 255-Demirbaşlar Hesabı ve 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı ve 630-Giderler Hesabının eksik görülmesine neden olunmuştur.

Kamu idaresi cevabında; “Satınalma evraklarını muhasebeleştiren personellerimiz indirilebilir KDV konusunda bilgilendirilmiş ve her türlü KDV’nin değil; sadece indirilebilir olanların 191-İndirilecek KDV Hesabına kaydedilmesi sağlanmıştır.” Denilmektedir.

Sonuç olarak; Kurum ticari faaliyet kapsamına girmeyen mal ve hizmet alımları ile yapım işlerine ilişkin ödediği katma değer vergisinin artık indirim konusu yapılmadığını bildirmiştir.

Ancak 2018 yılındaki ödemelerin tamamının indirim konusu yapılması nedeniyle 2018 yılı mali tablolarında 190-Devreden KDV Hesabı daha fazla, 150- İlk madde ve Malzeme Hesabı, 251 Yer altı ve Yerüstü Düzenleri Hesabı, 252-Binalar Hesabı, 253-Tesis, Makine ve Cihazlar Hesabı, 254-Taşıtlar Hesabı, 255-Demirbaşlar Hesabı ve 258-Yapılmakta Olan Yatırımlar Hesabı ve 630-Giderler Hesabı daha az görülmektedir.