Karar Künyesi
Belediyenin bankalardan kullanmış olduğu kredilere ilişkin faizlerin tamamının kredinin kullanıldığı yılda gider kaydedildiği görülmüştür.
Genel Yönetim Muhasebe Yönetmeliği’nin “Faiz giderleri ve faiz gelirleri” başlıklı 36’ncı maddesinde; kamu idarelerinin başka kamu idarelerinden, yurtiçindeki veya yurtdışındaki mali kuruluşlardan veya devletlerden yaptıkları borçlanmalar dolayısıyla tahakkuk eden faizlerin, ilgili oldukları döneme gider yazılacağı ifade edilmiştir.
Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 381- Gider Tahakkukları “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 290’ıncı maddesinde;
“(1) Uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içinde yer alan, iç ve dış malî borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ya da içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemde ödenecek olan işlemiş faiz tutarı ile kuponlu tahvillerin gelecek aylarda ya da takip eden yılda kupon ödemesi yapılacak işlemiş faiz tutarı bu hesaba kaydedilir.
Dönem sonunda, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında yer alıp, ödeme zamanına bir yıldan az süre kalan tutarlar bu hesaba aktarılır.
(…)”
Hesabın işleyişini açıklayan 291’inci maddesinde;
“(1) Gider tahakkukları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:
Alacak
Tahakkuk etmiş olmakla birlikte gelecek aylarda ödenecek borçlar ay sonlarında bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.
Ay sonlarında uzun veya kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki tahviller dışında kalan borçlara ilişkin olarak ay sonlarında tahakkuk ettirilen ve gelecek aylarda ödenecek olan işlemiş faiz tutarları 630-Giderler Hesabına borç, bu hesaba alacak kaydedilir.
Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki gider tahakkukları hesabında kayıtlı tutarlardan, takip eden dönemde ödenebilir duruma gelecek olanlar dönem sonunda bu hesaba alacak, uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki 481-Gider Tahakkukları Hesabına borç kaydedilir.
(…)” hükümleri yer almaktadır.
Aynı Yönetmelik’in 481-Gider Tahakkukları “Hesaba ilişkin işlemler” başlıklı 339’uncu maddesinde;
“1) Gider olarak tahakkuk ettirilmiş olup, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan giderlerden kaynaklanan borçlar, ilgili olduğu dönemde ödenmek üzere bu hesapta izlenir.
(2) Uzun vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki hesaplarda yer alan iç ve dış mali borçlar için ay sonlarında hesaplanan ve içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenecek olan işlemiş faiz giderleri bu hesaba kaydedilir.
(…)”
Hesabın işleyişini açıklayan 340’ıncı maddesinde;
“(1) Gider tahakkukları hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:
Alacak
Tahakkuk etmiş olmakla birlikte, içinde bulunulan faaliyet dönemini takip eden dönemden sonraki dönemlerde ödenebilir duruma gelecek olan giderlerden kaynaklanan borç tahakkukları ay sonlarında bu hesaba alacak, 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.
İçinde bulunulan yılı takip eden yılda ödenecek olanlar kısa vadeli yabancı kaynaklar ana hesap grubu içindeki 381-Gider Tahakkukları Hesabına, içinde bulunulan yılı takip eden yıldan sonraki yıllarda ödenecek olanlar bu hesaba alacak, vade sonunda ödenecek olan işlemiş faiz tutarları ise 630-Giderler Hesabına borç kaydedilir.” hükümleri yer almaktadır.
Yukarıda yer alan mevzuat hükümlerine göre, Belediyenin mali borçlarına ilişkin ay sonlarında tahakkuk eden faizlerden sonraki aylarda ödenecek olanların 630 Faiz Giderleri Hesabına borç, 381 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilmesi, yıl içinde tahakkuk eden ancak içinde bulunulan yılı takip eden yıldan sonraki yıllarda ödenecek olanların ise 630 Faiz Giderleri Hesabına borç, 481 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilmesi gerekmektedir.
Ancak banka kredilerinin muhasebe kayıtları incelendiğinde, Belediyenin, kredi kullanıldığı anda krediye ilişkin ödenecek toplam faiz giderini 630 Faiz Giderleri Hesabına borç, 481 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydettiği tespit edilmiştir.
2020 yılı içinde kullanılan iki farklı banka kredisinin toplam 42.108.570,96 TL faiz ve Banka Sigorta Muamele Vergisinin hepsinin 630 Giderler Hesabına borç, 481 Gider Tahakkukları Hesabına alacak kaydedilmek suretiyle muhasebeleştirildiği görülmüştür. Yukarıda açıklanan mevzuat gereği aylık dönemler itibariyle anapara taksitleri ve aylık işlemiş faizleri ödenen banka kredilerinde, 481 ve 381 Gider Tahakkukları Hesabının kullanılmaması gerekmektedir. Yapılan bu hatalı kayıt, banka kredilerine yıllara sâri olarak ödenecek olan faiz ve BSMV’nin tamamının 2020 yılı faaliyet giderlerine yüklenmesi sonucunu doğurmuştur. 2020 yılı içerisinde kullanılan iki adet banka kredisinin toplam faiz ve BSMV’sinin, 2020 yılı faaliyet dönemine tekabül eden kısmı 10.525.893,80 TL olup yapılan hatalı kayıt sebebiyle 630 Giderler Hesabı olması gerekenden 31.582.677,16 TL fazla olarak mali tablolarda yer almaktadır. Aylık dönemler itibariyle kredi taksitlerinin ödenmesi sebebiyle de 481 ve 381
Hesapların kullanılmaması gerekirken tüm faiz ve BSMV’lerin 481 Hesaba alacak kaydedilmesi sebebiyle bu hesap da olması gerekenden 42.108.570,96 TL fazla olarak mali tablolarda yer almaktadır.
Aynı hatalı muhasebeleştirme işleminin önceki yıllarda kullanılan banka kredilerinde de yapıldığı tespit edilmiştir. 2019 yılı içerisinde kullanılan banka kredilerinin, 2020 yılı faaliyet dönemine tekabül eden faiz ve BSMV’sinin toplam tutarı 572.797,25 TL olup bu tutarın 630 Giderler Hesabında yer almaması sebebiyle 630 Hesap mali tablolarda bu tutar kadar eksik olarak yer almaktadır.
Bu itibarla banka kredilerine ilişkin faizlerin tamamının kredinin kullanıldığı yılda dönemsellik kavramına aykırı olarak 481 hesabı ile giderleştirilmesi sonucunda 2020 Bilançosu ve Faaliyet Sonuçları Tablosunda hataya neden olunmuştur.