Döner Sermaye İşletmesi birimleri tarafından kısmen veya tamamen kullanılan yerlere ait elektrik, su ve ısınma giderlerinin tamamının Üniversite özel bütçesinden karşılandığı tespit edilmiştir.

2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu’nun “Döner sermaye” başlıklı 58’inci maddesinin

(b) fıkrasında; döner sermaye işlemlerinden tahsil edilen gelirin belirli bir oranının; ilgili yükseköğretim kurumunun ihtiyacı olan mal ve hizmet alımları, her türlü bakım, onarım, kiralama, devam etmekte olan projelerin tamamlanmasına yönelik inşaat işleri ve diğer ihtiyaçlar ile yönetici payları için kullanılacağı belirtilmiştir.

Aynı maddenin (i) fıkrasında döner sermaye işletmesi faaliyetlerinin gerçekleştirilmesinde, kaynakların ekonomik, verimli ve tasarruflu kullanılmasının esas olduğu, yapılacak olan ödemelerde gelir-gider dengesinin gözetilmesinin zorunlu olduğu ifade edilmiştir.

Aynı Kanun’un Geçici 66’ncı maddesinde de tıp fakültelerine bağlı sağlık uygulama ve araştırma merkezi döner sermaye birimlerinin bütçesine ilaç, tıbbi malzeme ve tıbbi cihaz alımlarına ilişkin muaccel borçlarının ödenmesi amacıyla aktarma yapılabileği belirtilmiştir.

Üniversitenin kendi bütçesinden (özel bütçeden) döner sermaye işletmesine ait ihtiyaçların temini, bir başka deyişle kaynak aktarımı, 2547 sayılı Kanun’un 58’inci maddesinde belirtilen haller ile geçici 66’ncı maddede olduğu gibi istisnai bir durum olup, mevzuat hükümleriyle sınırlıdır. Bu nedenle belirtilen istisnalar dışında döner sermaye işletmelerinin kendi giderlerini kendi gelirleriyle karşılaması esastır.

Ayrıca 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun 16’ncı maddesine istinaden hazırlanan 2021-2023 yılı Bütçe Hazırlama Rehberi’nin “Genel İlkeler” başlıklı 7’nci maddesinde; döner sermaye gelirleri ile bütçe kaynakları birlikte kullanılarak yürütülen hizmetlerde, döner sermayeler aracılığı ile karşılanabilecek ihtiyaçlar için bütçeden ödenek talebinde bulunulmayacağı ifade edilmiştir.

Kamu İdaresi cevabında özetle, döner sermaye gelirlerinin sınırlı olduğu, işletme giderleri için ayrılan payın yıl sonu itibariyle toplam gelirlerin % 40'ına ulaştığı, birimlerin büyük bir bölümünün işletme gideri oranının en üst sınıra çıkarılması halinde bile yönetici payı, mal ve hizmet alımları vb. diğer giderler de düşünüldüğünde bu miktarları ödemesinin oldukça güç olduğu, birimlerin bir kısmının eğitim öğretim faaliyetleri ile birlikte döner sermaye faaliyeti gerçekleştirdikleri, bu birimlerde döner sermaye geliri elde edilirken tüketilen miktarların ölçülmesinin de mümkün olmadığı, öneri doğrultusunda çözüme ilişkin birimler bazında gerekli çalışmaların yapılacağı ifade edilmiştir.

Bulguda da belirtildiği üzere 2021-2023 yılı Bütçe Hazırlama Rehberi'nin "Genel İlkeler" başlıklı 7'nci maddesinde: döner sermayeler aracılığı ile karşılanabilecek ihtiyaçlar için bütçeden ödenek talebinde bulunulmayacağı belirtilmiştir. Yine Kamu İdaresinin cevabında belirttiği üzere, 2547 sayılı Kanun'un 58’ inci maddesinin (b) fıkrasında, döner sermaye gelirlerinden tahsil edilen kısmın, ziraat ve veteriner fakülteleri ile bünyesinde atölye veya laboratuvar bulunan yükseköğretim kurumları için işletme giderleri için ayrılması gereken asgari oranın % 30 olduğu, diğer yükseköğretim kurumları için ise asgari oranın % 15 olduğu, bu oranı ilgili yükseköğretim yönetim kurulunun %75'e kadar artırmaya yetkili olduğu hüküm altına alınmıştır. Bu miktar ilgili yükseköğretim kurumunun ihtiyacı olan mal ve hizmet alımları, her türlü bakım, onarım, kiralama, devam etmekte olan projelerin tamamlanmasına yönelik inşaat işleri ve diğer ihtiyaçlar ile yönetici payları için kullanılacaktır.

Sonuç olarak; döner sermaye işletmesi birimlerine ait elektrik, su ve ısınma giderlerinin döner sermaye işletmesi tarafından karşılanması, döner sermaye biriminin gelirlerinden ayrılan işletme giderleri payının yeterli olmadığı durumlarda bu payın artırılması, işletme giderleri için ayrılan miktar var iken bu giderlerin döner sermaye bütçesinden yapılması gerekmektedir.