2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Kapsam” başlıklı 1’inci maddesinde; belediyelerin alım, satım, hizmet, yapım, kira, trampa, mülkiyetin gayri ayni hak tesisi ve taşıma işlerinin bu Kanun’da yazılı hükümlere göre yürütüleceği ifade edilmiştir.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Meclisin görev ve yetkileri” başlıklı 18’inci maddesinin (e) bendinde; belediye meclisinin taşınmaz malların üç yıldan fazla süreyle kiralanmasına karar vermeye yetkili olduğu, “Encümenin görev ve yetkileri” başlıklı 34’üncü maddesinde ise taşınmazların üç yıllık süreyi geçmemek üzere kiralanmasına karar vermeye yetkili olduğu düzenlenmiştir.

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu’nun 26’ncı maddesinde; büyükşehir belediyelerinin, mülkiyeti veya tasarrufundaki hafriyat sahalarını, toplu ulaşım hizmetlerini, sosyal tesisler, büfe, otopark ve çay bahçelerini 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın belediye veya bağlı kuruluşlarının %50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketler ile bu şirketlerin % 50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere, belediye meclisince belirlenecek süre ve bedelle işletilmesini devredebileceği hükme bağlanmıştır.

2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun “Ecrimisil ve tahliye” başlıklı 75’inci maddesinde;

“Devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz malları, özel bütçeli idarelerin mülkiyetinde bulunan taşınmaz mallar ve Vakıflar Genel Müdürlüğü ile idare ve temsil ettiği mazbut vakıflara ait taşınmaz malların, gerçek ve tüzelkişilerce işgali üzerine, fuzuli şagilden, bu Kanunun 9 uncu maddesindeki yerlerden sorulmak suretiyle, idareden taşınmaz ve değerleme konusunda işin ehli veya uzmanı üç kişiden oluşan komisyonca tespit tarihinden geriye doğru beş yılı geçmemek üzere tespit ve takdir edilecek ecrimisil istenir. Ecrimisil talep edilebilmesi için, idarelerin işgalden dolayı bir zarara uğramış olması gerekmez ve fuzuli şagilin kusuru aranmaz.

…

Kira sözleşmesinin bitim tarihinden itibaren, işgalin devam etmesi halinde, sözleşmede hüküm varsa ona göre hareket edilir. Aksi halde ecrimisil alınır.

İşgal edilen taşınmaz mal, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edilir.” denilmektedir.

Aktarılan mevzuat hükümlerinden anlaşıldığı üzere belediyeler taşınmazlarını, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’na uygun olarak, ihaleye çıkmak suretiyle kiraya vermek durumundadır. Kiralama işlemine karar vermeye, taşınmazın kiralanacağı süreye göre Belediye Meclisi ya da Belediye Encümeni yetkili kılınmıştır. Ayrıca 5216 sayılı Kanun’un 26’ncı maddesi kapsamında belediyeye ait sosyal tesislerin 2886 sayılı Kanun’a tabi olmaksızın, belediyenin %50’sinden fazlasına ortak olduğu şirketlere devredilebilmesi sadece büyükşehir belediyeleri için öngörülmüştür. Büyükşehir sınırlarındaki ilçe belediyelerinin bu maddeye dayanarak mülkiyetlerindeki gayrimenkulleri ihale yapmaksızın kendi şirketlerine kiralamasına cevaz veren bir düzenleme bulunmamaktadır. Büyükşehir sınırlarındaki ilçe belediyelerinin sosyal tesis işletilmesi ya da benzeri amaçlarla, taşınmazlarını ihale yapılmaksızın belediye şirketine kullandırması belediye şirketini fuzuli şagil konumuna getirmektedir. Bu durum da 2886 sayılı Kanun’un 75’inci maddesindeki hükümlerin tesis edilmesini gerekmektedir.

Yapılan incelemede, Beykoz Belediyesi’ne ait;

• Prof. Dr. Necmettin Erbakan Kültür Merkezi, Beykoz/İSTANBUL adresindeki taşınmazın (en son 01.05.2014 – 31.12.2015 tarih aralığını kapsayacak şekilde ecrimisil alınması suretiyle),

• Göksu Mahallesi, Baruthane caddesi, Beykoz Belediyesi Parkı, Beykoz/İSTANBUL adresindeki taşınmazın (en son 24.03.2014 – 24.02.2015 tarih aralığını kapsayacak şekilde ecrimisil alınması suretiyle),

Beytaş Beykoz Belediye Halk Pazarları İşletmeciliği A.Ş.’ye ihale yapılmaksızın sosyal tesis işletilmesi ya da benzeri amaçlarla kullandırılmakta olduğu tespit edilmiştir.

Sonuç olarak Belediyenin; belediye şirketinin en son ecrimisil tarihinden bu yana söz konusu taşınmaz ve tesislerin kullanımlarına dair 2886 sayılı Kanun’un 75’inci maddesi uyarınca işlem tesis etmesi ve belirtilen gayrimenkuller ve üzerlerindeki tesisleri 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu kapsamında ihaleye çıkarak en yüksek bedeli teklif eden istekliye kiralaması gerekmektedir.

Kamu idaresi cevabında; “Bulguda belirtilen hususlar doğrultusunda işlem tesis edilecektir.” denilmektedir.

Sonuç olarak Kamu İdaresi tarafından bulgu konusu hususa iştirak edilmiş olup, bu doğrultuda işlem tesis edileceği ifade edilmiştir. Yapılacak işlemlerin takibi için konu

izlenecektir.