Ön ödeme işlemlerinde harcama yetkilisi mutemedi olarak görevlendirilmeyen kişilere avans açılmaktadır.

5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu’nun Ön Ödeme başlıklı 35’inci maddesinde, Harcama yetkilisinin uygun görmesi ve karşılığı ödeneğin saklı tutulması kaydıyla, ilgili kanunlarda öngörülen haller ile gerçekleştirme işlemlerinin tamamlanması beklenilemeyecek ivedi veya zorunlu giderler için avans vermek veya kredi açmak suretiyle ön ödeme yapılabileceği belirtilmiş, merkezî yönetim kapsamındaki kamu idarelerinde ön ödeme şekilleri, devir ve mahsup işlemleri, yapılacak ön ödemelerin idareler ve gider türleri itibarıyla miktarı ve oranlarının belirlenmesi, zorunlu hallerde yapılacak harcamalar için ön ödemenin tutarı ve mahsup süresi, mutemetlerin görevlendirilmesi ve diğer işlemlere ilişkin usul ve esasların Cumhurbaşkanı tarafından çıkarılan yönetmelikle düzenleneceği hüküm altına alınmıştır. Bu kapsamda çıkarılan Ön Ödeme Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in “Mutemet Görevlendirilmesi” başlıklı 9’uncu maddesinde kamu idarelerinin bütçesinde kendisine ödenek tahsis edilen her bir merkez harcama birimi için yalnızca bir mutemet görevlendirebileceği, ödenek gönderme belgesiyle ödenek verilen harcama yetkililerinin ise kendilerine bağlı her birim için yine birer mutemet görevlendirebileceği ifade edilmiştir. Harcama yetkilisi mutemetlerinin sorumluluklarını düzenleyen 11’inci maddesinde ise mutemetlerce süresi içinde mahsup edilmeyen avanslar hakkında 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanacağı, kanunen geçerli bir mazereti olmaksızın avanslarını süresinde mahsup etmeyen mutemetler hakkında ise ayrıca tabi oldukları personel mevzuatının disiplin hükümlerine göre de işlem yapılacağı hükmü bulunmaktadır.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin 160 İş Avans ve Kredileri Hesabının niteliğini düzenleyen 125’inci maddesinde kurumun her bir harcama birimi için ayrı ayrı mutemet görevlendireceği, harcama yetkilisinin ilk görevlendirmede ve değişiklik halinde mutemetlerin adını, soyadını ve unvanlarını, bir yazı ile ilgili birime bildireceği ve bu yazıların bir dosyada saklanacağı belirtilmiştir.

Mevzuat hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, harcama yetkilisi mutemedi olarak herhangi bir görevlendirmesi bulunmayan kişilere ön ödeme işlemleri kapsamında avans ve/veya kredi açılamayacağı açıktır. Belediyenin avans işlemlerinin incelenmesi neticesinde personel çalıştırılmasında dayalı hizmet alımı kapsamında Tarsus İmar Ticaret Limited Şirketi’nden temin edilen 9 personele toplam 177.194,163 TL avans açıldığı görülmüştür. Söz konusu personelin kamu görevlisi olmamaları nedeniyle süresinde kapatılmayan avanslar hususunda disiplin hükümlerinin uygulanması mümkün olmayacaktır.

Kamu idaresi, her bir harcama birimi için ayrı ayrı mutemet görevlendirilerek sadece ilgili memur personele avans verileceğini bildirmiştir.

Ön ödeme işlemlerinde mevzuatın öngördüğü esaslar çerçevesinde görevlendirme yapılması gerekmektedir.