Beltaş şirketine sermaye artırımı nedeni ile ödenmesi kararlaştırılan 19.938.000,00- TL’nin muhasebe kayıtlarına alınışı sırasında, ödenmeyen tutarların takibi için 247 Sermaye taahhütleri hesabının kullanılmaması neticesinde hatalı işlem tesis edildiği tespit edilmiştir.

Mahalli İdareler Bütçe ve Muhasebe Yönetmeliği’nin, 241 Mal ve hizmet üreten kuruluşlara yatırılan sermayeler hesabının niteliği düzenleyen 181’inci maddesinde, mal ve hizmet üreten kuruluşlara (şirketlere) nakden veya ayni olarak verilen sermaye tutarlarının 241 nolu hesapta izleneceği belirtilmiştir. Yönetmelik’in 247 Sermaye taahhütleri hesabının niteliğini düzenleyen 184’üncü maddesinde ise şirketlere taahhüt edilen sermaye tutarlarının bu hesapta izleneceği düzenleme altına alınmıştır.

Bununla birlikte, 247 sermaye taahhütleri hesabının işleyişi ile ilgili olarak mezkur Yönetmelik’in 185’inci maddesinde aşağıdaki ifadeler yer almaktadır.

“Sermaye taahhütleri hesabına ilişkin alacak ve borç kayıtları aşağıda gösterilmiştir:

1. Alacak

   
   

   1. Sermaye taahhüt tutarları bu hesaba alacak, ilgili malî duran varlık hesabına borç kaydedilir.

2. Borç

   
   

   1. Yerine getirilen sermaye taahhüt tutarları bir taraftan bu hesaba borç, taahhüdün yerine getirilme şekline göre ilgili hesaplara alacak; diğer taraftan 830-Bütçe Giderleri Hesabına borç, 835-Gider Yansıtma Hesabına alacak kaydedilir.”

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, Belediyenin bir şirkete sermaye taahhüdü altına girmesi durumunda, söz konusu taahhüt tutarının tamamı için 241 nolu hesap borçlu ve karşılığında 247 nolu hesap alacak çalışmalıdır. Bundan sonra ödenen sermaye tutarlarının, 247 nolu hesap borçlu ve ödemeye esas ilgili aktif hesap alacak çalışarak ve bunun yanı sıra bütçe gideri de yapılarak sermaye taahhütleri hesabından düşülmesi gerekmektedir. Bu suretle mali tablo okuyucuları, bilançoda 241 nolu hesaba bakarak, Belediyenin ilgili şirketteki toplam sermaye tutarını görebilecekken; 247 nolu hesaba bakarak taahhüt edilen ancak henüz ödenmemiş bulunan sermaye tutarını görebileceklerdir.

Ankara Büyükşehir Belediyesi tarafından, 2020 yılında BELTAŞ A.Ş.’ye 19.938.000,00-TL sermaye artırım taahhüdünde bulunulduğu ve bu taahhüdün 320 Bütçe emanetleri hesabı ile muhasebeleştirildiği ancak bu tutarın yalnızca 9.064.323,13-TL’sinin cari yılda ödendiği ve 10.873.676,87-TL’sinin ise 31.12.2020 tarihine kadar ödenmediği görülmüştür.

Sonuç olarak Ankara Büyükşehir Belediyesinin, sermaye taahhüdünde bulunduğunda 320 Bütçe emanetleri hesabı yerine 247 Sermaye taahhütleri hesabını kullanması, taahhütler yerine getirildikçe 247 hesaptan çıkışları yapması ve yine taahhüt ödemeleri gerçekleştikçe bütçe gideri hesabını çalıştırması gerekmektedir.

Yukarıda yer verilen açıklamalar neticesinde, Ankara Büyükşehir Belediyesi 2020 yıl sonu bilançosunda 247 nolu hesabın 10.873.676,87-TL eksik, 320 nolu hesabın aynı tutarda fazla gözüktüğü açıktır. Bu suretle Belediyenin, BELTAŞ şirketindeki sermaye payının tamamı ödenmiş sermaye gibi gözükmektedir. Bunun yanı sıra, bu işlemde 320 hesabın çalıştırılması neticesinde, daha sonraki yıllarda bütçe gideri yapılması gereken söz konusu tutarın 2020 yılında hatalı şekilde bütçe gideri yapılmasına sebebiyet verilmiştir. İdare, bundan sonraki işlemlerinde bulgumuz doğrultusunda hareket edileceğini belirtmiş olup bu durumun 2020 yılsonu mali tablolarında yaşanan hataya etkisi bulunmamaktadır.