Şirketin hesaplarının incelenmesinde, Şirketin eski genel müdür yardımcılığını üstlenen kişiden olan alacağına ilişkin tutarın dava aşamasında olmasına rağmen şüpheli alacak olarak kaydedilmediği tespit edilmiştir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun “Şüpheli alacaklar” başlıklı 323’üncü maddesinde; ticari ve zirai kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi ile ilgili olmak şartıyla; dava veya icra safhasında bulunan alacaklar ile yapılan protestoya veya yazı ile bir defadan fazla istenilmesine rağmen borçlu tarafından ödenmemiş bulunan ve 14.000 TL’yi aşmayan alacakların şüpheli alacak sayılacağı ifade edilmiştir.

26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Seri No.lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nin “I. Muhasebenin Temel Kavramları” başlıklı ekinde ihtiyatlılık kavramı gereğince işletmelerin muhasebe olaylarında temkinli davranması ve karşılaşabileceği riskleri göz önüne alması ve muhtemel giderleri ve zararları için karşılık ayırmaları gerekmektedir. Özün önceliği kavramı gereğince ise işlemlerin muhasebeye yansıtılmasında ve onlara ilişkin değerlendirmelerin yapılmasında biçimlerinden çok özlerinin esas alınması gerektiği, genel olarak işlemlerin biçimleri ile özleri paralel olmakla birlikte, bazı durumlarda farklılıkların ortaya çıkabileceği, bu takdirde, özün biçime önceliğinin esas olduğu ifade edilmiştir.

Aynı Tebliğ’de 135-Personelden Alacaklar Hesabının işletmeye dahil personel ve işçinin işletmeye olan çeşitli borçlarını kapsayacağı, 136- Diğer Çeşitli Alacaklar Hesabının ticari olmayıp yukarıda sayılan hesaplardan herhangi birine dahil edilemeyen alacakların izlendiği hesap olduğu ifade edilmiştir. 138- Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabının ödeme süresi geçmiş bu nedenle vadesi bir kaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş ya da dava veya icra safhasına aktarılmış senetli ve senetsiz diğer alacakları kapsadığı, 139- Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı Hesabının ise senetli ve senetsiz şüpheli diğer alacakların tahsil edilememe ihtimalinin kuvvetlenmiş olması halinde, bu tür risklerin giderilmesini sağlamak üzere ayrılan karşılıkları kapsadığı, teminatlı alacaklarda karşılığın, teminatı aşan kısım için kullanılacağı düzenlenmiştir.

Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri uyarınca şüpheli diğer alacaklar, dava ve icra safhasında bulunan alacaklardan ve vadesi birkaç defa uzatılmış veya protesto edilmiş, yazı ile birden fazla istenmiş senetli ve senetsiz alacaklardan teşkil etmekte olup tahsili şüpheli hale gelmiş olan alacakların, ilgili sağlam alacaklardan çıkartılarak karşılığında 138- Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabının kullanılması gerekmektedir. Sağlam alacaklardan çıkartılan şüpheli alacakların tahsil edilememe ihtimalinin kuvvetlenmiş olması halinde ise Şirketin mali tablolarının doğru, güvenilir ve gerçeğe uygun bir sunumun sağlanabilmesi adına bu tür risklerin giderilmesini sağlamak üzere karşılık ayrılarak 139- Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı Hesabına kayıt yapılması gerekmektedir.

Ancak yapılan incelemede, en son iş akdi feshedilene kadar Şirketin genel müdür yardımcılığını yapan kişiden olan 3.912.094,57 TL tutarlı alacağın 135- Personelden Alacaklar Hesabında takip edildiği, ilgili alacağın tahsil kabiliyeti değerlendirilerek 139- Şüpheli Diğer Alacaklar Karşılığı Hesabına 3.649.180,87 TL tutarında kayıt yapıldığı tespit edilmiştir. Söz konusu kişinin şu an Şirket personeli olmadığı, ilgili alacak için 2019 yılında iddianame düzenlendiği, 2021 yılında Ağır Ceza Mahkemesi tarafından karar verildiği, verilen karar sonucu iki tarafında da istinaf sürecine gittiği, istinaf kararının da temyiz edilip sürecin Yargıtay’da olması dikkate alındığında davaya konu olan alacağın 135- Personelden Alacaklar Hesabından çıkartılarak 138- Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabına alınması gerekmektedir.

Şirket tarafından, bulguda tespit edilen hususlara ilişkin olarak gerekli işlemin yapıldığı belirtilmiştir. Ancak, bulgu konusu hususa yönelik 2024 yılında yapılan kayıtların 2023 yılı dönem sonu mali tablolarındaki hatayı düzeltici bir etkisi bulunmamaktadır.

Sonuç olarak yukarıda belirtilen muhasebenin temel kavramları uyarınca ve mali tabloların doğru, güvenilir ve gerçeğe uygun sunumun sağlanabilmesi amacıyla Şirketin dava aşamasında olan eski personelinden alacağını 138- Şüpheli Diğer Alacaklar Hesabında izlemesi gerekmektedir.