İdarenin, yılı içerisinde toplam %10’u aşan iç borçlanması olması ve yapılandırmalar kapsamında katlandığı ilave borç yükü ile birlikte; en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde toplam yüzde onunu aşan iç borçlanması olmasına karşın meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı alınmamıştır.

5393 sayılı Belediye Kanunu’nun “Borçlanma” Başlıklı 68’inci maddesinin birinci fıkrasının (e) bendinde;

“Belediye ve bağlı kuruluşları ile bunların sermayesinin yüzde ellisinden fazlasına sahip oldukları şirketler, en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanununa göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde toplam yüzde onunu geçmeyen iç borçlanmayı belediye meclisinin kararı; yüzde onunu geçen iç borçlanma için ise meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı ile yapabilir.” Hükmü tesis edilmiştir.

Aynı maddenin ikinci fıkrasında da borçlanma hususundaki usûl ve esaslara aykırı olarak borçlanan belediye yetkilileri hakkında, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmeyen durumlarda 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun görevi kötüye kullanmaya ilişkin hükümlerinin uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.

07.02.2020 tarihli Meclis Kararı ile; en son kesinleşmiş bütçe gelirleri toplamının 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının 2020 yılı içinde toplam %10’unu aşmamak üzere Başkanlık Makamına borçlanma yetkisi verilmiştir.

İdarenin 2019 yılı Kesinleşmiş Bütçe Geliri 313.737.281,21 TL, yeniden değerleme oranı ise %22,58’dir. Yeniden değerleme oranıyla hesaplanan tutar 384.579.159,31 TL’ye tekabül etmekle birlikte meclis kararı ile borçlanılabilecek yılı içerisindeki toplam yüzde onluk

tutar 38.457.915,93 TL’dir. İdare yılı içerisinde muhtelif tarihlerde kullandığı iç borçlanma araçları ile söz konusu tutarı aşacak şekilde 39.500.000,00 TL borçlanmıştır.

Ayrıca 11.12.2020 tarihinde 2020/95 sayılı meclis kararı ile Halkbank nezdinde bulunan kredilerin yapılandırılması için aynı tarihte 2020/96 sayılı meclis kararı ile de Vakıfbank nezdinde bulunan kredilerin yapılandırılması için bu konuda gerekli tüm iş ve işlemleri yürütmek üzere Başkanlık Makamına yetki verilmesine ilişkin meclise katılanların oybirliği ile karar verilmiştir. Yapılandırma iş ve işlemleri neticesinde Halkbank nezdinde yapılandırma öncesine kıyasla 7.005.934,14 TL ve 3.064.203,16 TL olacak şekilde toplamda 10.070.137,31 TL daha ilave borç yüküne (faiz) katlanıldığı, Vakıfbank nezdinde de yapılandırma öncesine kıyasla 269.575,52 TL’lik ilave borç yüküne (faiz) katlanıldığı anlaşılmıştır. Söz konusu yapılandırmaların dışında; 03.02.2020 tarihinde 2020/11 sayılı meclis kararı ile Halkbank nezdinde bulunan kredilerin yapılandırılması için bu konuda gerekli tüm iş ve işlemleri yürütmek üzere Başkanlık Makamına yetki verilmesine ilişkin meclise katılanların oyçokluğu ile karar verilmiştir. Yapılandırma iş ve işlemleri neticesinde Halkbank nezdinde yapılandırma öncesine kıyasla 361.928,69 TL daha ilave borç yüküne (faiz) katlanılmıştır. 08.06.2020 tarihinde Fibabank ile yapılandırma yapılarak, yapılandırma öncesine kıyasla 1.315.019,16 TL ilave borç yüküne (faiz) katlanılmıştır. Son olarak 22.06.2020 tarihinde Türk Ekonomi Bankası ile yapılandırma yapılarak, yapılandırma öncesine kıyasla 2.201,57 TL İdare lehine faiz yükünden kurtunulmuştur.

Bu bağlamda, Halkbankla yapılan iki yapılandırma, Vakıfbank ile yapılan yapılandırma, Fibabank ile yapılan yaplandırma ve Türk Ekonomi Bankası ile yapılan yapılandırmalar dolayısıyla İdare, 2020 yılı içerisinde toplamda 12.014.459,11 TL’lik ilave borç yüküne (faiz) katlanmıştır.

Bu itibarla, muhtelif tarihlerde kullanılan borçlanma araçları ile borçlanılabilecek yılı içerisindeki toplam yüzde onluk tutar olan 38.457.915,93 TL’nin kullanılmasının ardından, ilave borçlanma gerçekleştirilmesi ve yapılandırmalar ile ilave borç yüküne katlanılan tutarlar için; en son kesinleşmiş bütçe gelirlerinin, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’na göre belirlenecek yeniden değerleme oranıyla artırılan miktarının yılı içinde toplam yüzde onunu aşan iç borçlanma işlemi gerçekleştiğinden meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı alınması gerekirken söz konusu iş ve işlemler gerçekleştirilmediği tespit edilmiştir.

Söz konusu tespit sonrasında İdare tarafından; pandemi nedeni ile yaşanan ciddi gelir kayıplarının yanı sıra salgınla mücadele kapsamında yapılan ek harcamaların (dezenfektan, maske, ilave temizlik çalışmaları, sosyal yardımlar, destek–yardım ve gıda paketleri vb.) etkisi ile zaten ciddi bir borç yükü altında bulunan İdarenin zorunlu hizmetler ve personel maaş ödemelerini karşılayamayacak duruma geldiği, maaş ödemelerindeki açığın kapatılması esanasında kredi kullanım sınırının 1.042.084,07 TL aşıldığı, ayrıca bu süreçte geçmiş dönemlerden de gelen kredi taksitlerinin mali durum yetersizliği nedeni ile ödenemediği ve bankaların gecikme ve takip sürecine girdiği, bankalar tarafından hesaplara bloke konulması ve icra takibi gibi aksaklıkların olmaması için hem ödemelerin yapılabilmesi hem de borcun daha makul bir ödeme planına dâhil edilerek zamana yayılması adına yapılandırma sürecine başvurulduğu, bu kapsamda yapılandırma sürecinde yeniden taksitlendirilen, vadesi geçmiş, ödenemeyen borçların düzenli olarak ödenmesinin sağlandığı ifade edilmiştir.

Sonuç olarak, her ne kadar İdare tarafından ileri sürülen borçlanma ve yapılandırma gerekçeleri bulunsa da, yılı içinde toplam %10’u aşan iç borçlanma olması durumunda mevzuatında belirtilen meclis üye tam sayısının salt çoğunluğunun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının onayı alınmamamıştır. Söz konusu uygulama mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil etmektedir.